Łuszczyca
Z Wikipedii
 |
Łuszczyca [psoriasis] |
| (psoriasis) | |
| ICD-10: | L40 |
|
L40.0 Łuszczyca pospolita |
|
| L40.1 Łuszczyca krostkowa uogólniona | |
| L40.2 Zapalenie ciągłe krostkowe kończyn [acrodermatitis continua] | |
| L40.3 Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszw | |
| L40.4 Łuszczyca grudkowa | |
| L40.5 Łuszczyca stawowa (M07.0-M07.3, M09.0) | |
| L40.6 {{{X.6}}} | |
| L40.7 {{{X.7}}} | |
| L40.8 Inna łuszczyca | |
| L40.9 Nieokreślona łuszczyca | |
Łuszczyca - psoriasis pochodzi od greckiego słowa psora, czyli świąd - należy do najczęściej występujących chorób skóry – dotyka 2-4% populacji. Jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie, niezakaźnym i niezłośliwym. Cechuje się przewlekłym przebiegiem, z tendencją do samoistnego ustępowania i pojawiania się nawrotów. Naukowcy wskazują na związek choroby z błędnym funkcjonowaniem układu odpornościowego.
Charakterystycznym objawem łuszczycy są czerwonobrunatne lub zaróżowione, płaskie, o wyrazistych brzegach i zróżnicowanej wielkości grudki, pokryte srebrzystą lub srebrzystoszarą, nawarstwiającą się łuską, mające czasem tendencję do zlewania się. Występują one najczęściej na skórze prostowników kończyn, przede wszystkim na łokciach i kolanach, w okolicy kości krzyżowej i pośladków oraz w uchu zewnętrznym i na owłosionej skórze głowy. Najczęściej spotykaną, ze względu na obraz kliniczny, formą jest łuszczyca zwykła - psoriasis vulgaris, na którą zapada ok. 90% chorych.
Łuszczyca paznokci - psoriasis unguium cechuje się poprzecznymi lub podłużnymi bruzdami na płytce paznokci. Mogą one przybierać również postać punkcików lub żółtych plamek przypominających krople oleju. Płytki stają się matowe, mogą ulec zgrubieniu i zniekształceniom. Często ta forma łuszczycy mylona jest z grzybicą paznokci.
Nasilenie choroby jest zróżnicowane: od form z nielicznymi, niewielkimi wykwitami skórnymi, wielkości łebka od szpilki, po ciężkie postacie choroby, charakteryzujące się zmianami zapalnymi i wysiękowymi, często przybierającymi formę uogólnioną. U około 5 - 20% chorych pojawia się postać stawowa łuszczycy – psoriasis arthropatica, której leczenie przeprowadza reumatolog. Opinie naukowców dotyczące liczby chorych dotkniętych postacią stawową są rozbieżne i uzależnione od regionu geograficznego.
Łuszczyca bywa mylona z Atopowym zapaleniem skóry.
[edytuj] Historia
Mimo postępu jaki dokonał się w medycynie, łuszczyca jest chorobą, która nie została jeszcze do końca poznana. Pierwszy opis obrazu klinicznego choroby, który odpowiada objawom łuszczycy, pochodzi z ok. 460 –370 wieku p.n.e. i sporządzony został przez greckiego medyka – Hipokratesa.
Bardzo długo odrębne schorzenia skóry, lub zakaźne choroby ogólnoustrojowe, manifestujące się m.in. na skórze, traktowane były jako jedna jednostka chorobowa. Łuszczycę jako odrębne schorzenie zdefiniował ok. 2 stulecia temu Robert Willian.
Jeszcze do połowy XIX wieku mylono ją z leprą i chorych izolowano od społeczeństwa.
To nastawienie do dolegliwości skórnych pokutuje do dnia dzisiejszego i często jest przyczyną dyskryminacji osób, których skóra nie odpowiada obrazowi kreowanemu obecnie przez media.
[edytuj] Przyczyny i mechanizm powstawania objawów
[edytuj] Czynniki wyzwalające manifestację choroby
Do najczęściej wymienianych faktorów prowokujących łuszczycowe reakcje skórne należą:
- I. Infekcje:
- Bakteryjne infekcje górnych dróg oddechowych spowodowane paciorkowcem np. angina ropna.
- Niewyleczone ogniska zapalne – migdałki podniebienne, próchnica, zapalenia dróg moczowych.
- Infekcje wirusowe u dzieci (ospa wietrzna, różyczka, odra) i u dorosłych (półpasiec).
- Infekcje spowodowane drożdżakami – szczególnie u osób z nadwagą posiadających uwarunkowania genetyczne do rozwoju łuszczycy.
- Schorzenia internistyczne zmieniające procesy przemiany materii– np. cukrzyca typ II u osób w zaawansowanym wieku lub dna moczanowa.
- II Mechaniczne uszkodzenia lub długotrwałe podrażnienia skóry:
- Zadrapania, rany, blizny chirurgiczne, oparzenia (słoneczne, wrzątkiem, substancjami drażniącymi), jak i ukłucia po szczepieniach, powodują pojawienie się zmian łuszczycowych dokładnie w miejscach urazu – zjawisko to nazywamy fenomenem Koebnera.
- Długotrwały ucisk powodowany np. paskiem od zegarka czy ubrania oraz w miejscach szczególnie narażonych na urazy - łokcie, kolana, dłonie, stopy.
- III Lekarstwa i alkohol:
- Przyjmowanie leków beta - blokujących u pacjentów z nadciśnieniem, soli litu w leczeniu depresji, leków antymalarycznych oraz odstawienie lub redukcja leków kortykosteroidowych.
- Interferon - może zaostrzyć przebieg
- Hormony – choroba często pojawia się w okresie dojrzewania lub przekwitania, kiedy dochodzi do znaczących zmian w gospodarce hormonalnej organizmu.
- Regularne nadużywanie alkoholu powoduje pojawienie się ciężkich form łuszczycy.
- IV Stres, silne wstrząsy psychiczne.
- Około 30% pacjentów twierdzi, że stres był u nich przyczyną manifestacji choroby.
Dla znacznej grupy chorych, jest on czynnikiem zaostrzającym objawy.
U wielu pacjentów alkohol, nadwaga, niedobór snu, nikotyna, nieodpowiednie kosmetyki, ciasne, niewygodne ubranie z syntetycznych materiałów, uniemożliwiające skórze oddychanie lub nadmierna higiena, powodują zaostrzenie się objawów chorobowych. Również źle przeprowadzona, zbyt agresywna terapia może spowodować pogorszenie stanu skóry.
[edytuj] Przebieg i rokowania
[edytuj] Typy łuszczycy
[edytuj] Psoriasis Vulgaris (łuszczyca pospolita)
- Łuszczyca pospolita - psoriasis vulgaris (Plaque psoriasis) (L40.0) – jest najczęściej występującą formą łuszczycy. Dotyczy 80 do 90% osób chorych na łuszczycę. Łuszczyca pospolita typowo objawia się w postaci wypukłych obszarów rozognionej skóry pokrytych srebronobiałą łuską.
[edytuj] Psoriasis Arthropatica (łuszczyca stawowa)
[edytuj] Psoriasis Guttata (łuszczyca kropelkowata)
- Łuszczyca kropelkowata, grudkowa - Guttate psoriasis (L40.4) - charakteryzuje się licznymi, małymi i owalnymi (kropelkowatymi) punkcikami. Te liczne punkciki łuszczycy występują na dużych powierzchniach takich jak tułów. Ta postać łuszczycy jest powiązana z paciorkowym zapaleniem gardła.
[edytuj] Psoriasis in placibus (łuszczyca plackowata)
[edytuj] Psoriasis Inversa (łuszczyca odwrócona)
[edytuj] Psoriasis Pustulosa (łuszczyca krostkowa)
- Łuszczyca krostkowa - Psoriasis Pustulosa (L40.1-3, L40.82) – objawia się w postaci wypukłych guzków, wypełnionych niezaraźliwą ropą (krostki). Skóra pod i otaczająca krostki jest czerwona i wrażliwa. Łuszczyca krostkowa może być zazwyczaj zlokalizowana na dłoniach, stopach lub uogólniona z rozległymi "łatami" występującymi przypadkowo na różnych częściach ciała.
[edytuj] Psoriasis Verrucosa (łuszczyca brodawkująca)
[edytuj] Erythrodermia Psoriaticas (erytrodermia łuszczycowa)
- Erytrodermia łuszczycowa - Erythrodermia Psoriaticas ( L40.85 ) - dotyczy rozległego zapalenia i łuszczenia się skóry na dużych powierzchniach ciała. Możliwe jest współwystępowanie uporczywego świądu, obrzęku oraz bólu. Często jest rezultatem zaostrzenia się łuszczycy pospolitej, szczególnie następującego nagłego cofnięcia systemowego leczenia.
[edytuj] Terapia
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://luszczyca.info - forum dyskusyjne - leczenie łuszczycy, profilaktyka, wymiana doświadczeń
- Forum Psoriasis - forum wymiany doświadczeń dla chorych na łuszczycę i ich bliskich
- http://www.psoriasis.org/ (en) - strona Międzynarodowej Fundacji zajmującej się propagowaniem informacji na temat łuszczycy
- Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę w Lublinie, które jest członkiem EUROPSO - European Federation of Psoriasis Assotiations
- Międzynarodowy Dzień Łuszczycy - 29.X. (en) - World Psoriasis Day
- Europejska Federacja Chorych na Łuszczycę (en) - EUROPSO
 |
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne |
|
