Anna Przemyślidka
Z Wikipedii
Anna Czeska (ur. ok. 1201 - zm. 26 sierpnia 1265), księżniczka czeska z rodu Przemyślidów, księżna śląska, żona Henryka II Pobożnego.
Była córką króla Czech Przemysława Otokara I i jego drugiej żony, Konstancji Węgierskiej. W latach 1204 - 1208 została żoną młodego księcia śląskiego Henryka II Pobożnego. Przez długi czas pozostawała w cieniu swojej ascetycznej teściowej Jadwigi z Meranu, ogłoszonej później świętą. Znane jest przedstawienie (rysunek z Żywotu świętej Jadwigi) księżnej Anny, która zrozpaczona patrzy jak Jadwiga myje jej dzieci w wodzie, w której zakonnice przedtem myły nogi.
Po śmierci swojego męża, Henryka II Pobożnego w 1241 w bitwie pod Legnicą, Anna rozpoznała zmasakrowane na polu bitwy i pozbawione głowy ciało swego małżonka po nietypowym szczególe anatomicznym - szóstym palcu u nogi. Jako wdowa zyskała pewną władzę. Niektórzy historycy uważają nawet, że po zamieszaniu wojennym wywołanym najazdem mongolskim, Anna sprawowała władzę regencyjną nad swoimi synami. Nie jest to jednak do końca pewne, ponieważ Henryk II Pobożny pozostawił w chwili śmierci aż dwóch synów, którzy zapewne już byli pełnoletni - byli nimi Bolesław II Rogatka i Mieszko Lubuski, który zmarł wkrótce po śmierci ojca. Prawdopodobnie Anna posiadała jednak duży wpływ na swoich synów, opiekowała się też młodszymi, niepełnoletnimi synami (byli to Henryk III Biały, Konrad II Głogowski i Władysław). Zapewne sprawowała regencję w księstwie legnickim w imieniu niepełnoletniego Henryka III, który odziedziczył Legnicę w spadku po ojcu. Znana jest pochodząca z 1242 roku owalna pieczęć księżnej Anny z napisem ANNA DEI GRACIA ZLESIE DVCISSA IVNIOR.
Anna zasłynęła jako fundatorka klasztorów i dobrodziejka zakonów. Razem ze swoim mężem współfundowała budowę wrocławskiego klasztoru franciszkanów. Budowę rozpoczęto w latach 1234 - 1236. Niestety klasztor został zniszczony podczas najazdu mongolskiego w 1241. Odbudową zajęła się Anna - prace budowlane trwały 14 lat (1242-1256). Rok po śmierci męża, w 1242 ufundowała w Krzeszowie klasztor benedyktynów sprowadzonych z czeskich Opatovic. Również już jako wdowa sprowadziła zakon Zakon Krzyżowców (Szpitalników) z Czerwoną Gwiazdą, opiekujący się chorymi. W 1253 za sprawą Anny zakonnicy otrzymali pierwsze budynki szpitalne, a po swojej śmierci księżna przekazała im swój pałac na szpital. W 1257 mając poparcie papieża i akceptację swojego syna Henryka (wtedy już rządzącego we Wrocławiu), Anna sprowadziła z Pragi do Wrocławia zakon klarysek. Pomocy w tym przedsięwzięciu udzieliła Annie jej siostra Agnieszka, która była przeoryszą konwentu klarysek w Pradze. Trzy lata później konsekrowano murowany już kościół klasztorny św. Klary. Wkrótce przy tym kościele zaczęto budowę kaplic grobowych przeznaczonych na nagrobki książęce. Po swej śmierci w 1265 została tam pochowana Anna jako księżna-fundatorka. Później znaleźli tam pochówek także inni książęta śląscy, m.in. jej syn, książę Henryk III Biały.
