Český Krumlov
Z Wikipedii
Współrzędne: 48°48'39" N 14°18'55" E
Český Krumlov | |||||
|
|||||
Państwo | Czechy | ||||
Kraj | południowoczeski | ||||
Burmistrz | Luboš Jedlička | ||||
Powierzchnia | 22,16 km² | ||||
Położenie | 48° 48' 39 '' N 14° 18' 55 '' E |
||||
Wysokość | 492 m n.p.m. | ||||
Ludność (2007) • liczba ludności • gęstość |
14 056 634 os./km² |
||||
Kod pocztowy | 381 01 | ||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Český Krumlov (niem. Krumau) – miasto w Czechach, w kraju południowoczeskim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 2 216 ha, a liczba jego mieszkańców 14 146 osób. Miasto leżące nad brzegami esowato wijącej się w tym miejscu Wełtawy powstało wokół XIII-wiecznego zamku. Zbudowany na nadbrzeżnej skale zamek służył ochronie brodu przez rzekę. Český Krumlov stanowi przykład małego, średniowiecznego miasteczka Europy Środkowej, które rozwijało się bez zakłóceń przez pięć wieków, zachowując w ten sposób nienaruszone dziedzictwo architektoniczne.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze wzmianki o osadzie Krumlov pochodzą z 1253 roku. Budowę zamku na lewym brzegu rzeki rozpoczęli w XIII wieku członkowie możnego rodu Vitkowiców. Od 1302 roku zamek był własnością i główną siedzibą rodu Rožmberków. Za czasów Piotra z Rožmberka został wybudowany nowy, tzw. "Górny Zamek", później często rozbudowywany i przebudowywany.
Pod zamkiem wyrosła osada nazywana Latran, której mieszkańcy pracowali w zamku lub dla zamku.
Równocześnie na prawym brzegu Wełtawy zaczęło powstawać nowe miasto. W odróżnieniu od żywiołowej rozbudowy Latranu budowano je według planu architektonicznego wzorowanego na Czeskich Budziejowicach. Jego centrum stanowił czworokątny plac z ulicami wychodzącymi z jego rogów. Jednak meandry Wełtawy zmuszały do odstępstw od założeń i oprócz ulic wychodzących z placu powstały ulice okólne.
Panowanie rodu Rožmberków przyniosło długi okres rozwoju gospodarczego i kulturalnego. Wprowadzenie nowych dziedzin gospodarki, takich jak kopalnictwo rud, hodowla owiec i hodowla ryb oraz piwowarstwo przynosiło wysokie dochody i zapewniło środki na przebudowę zamku w wygodną siedzibę w stylu renesansowym. Również dawne miejskie gotyckie domy ze stromymi dachami dostały renesansowe zwieńczenia i malowane fasady, zmiany nie ominęły też wnętrz. Ród władał zamkiem i miastem do 1602 roku, kiedy to Piotr Vok zmuszony był sprzedać posiadłości cesarzowi Rudolfowi II.
Od 1622 roku do początków XVIII wieku włościami krumlowskimi zarządzał ród Eggenberków a później w latach 1719-1945 zamek należał do rodziny Schwarzenbergów.
W 1806 roku miasto stało się częścią Cesarstwa Austriackiego (od 1866 roku – Austro-Węgry).
Po I wojnie światowej miasto znalazło się w granicach Czechosłowacji.
W 1938 roku Krumlov wraz z innymi miastami Kraju Sudeckiego został zbrojnie zajęty przez wojska III Rzeszy.
Po II wojnie światowej niemiecka populacja miasta została wysiedlona, a Krumlov ponownie znalazł się granicach Czechosłowacji.
[edytuj] Najważniejsze zabytki
- Gród i zamek
Nad Českým Krumlovem góruje zamek. Zespół budowli, usytuowany na skale wznoszącej się stromo nad Wełtawą – jest drugim, co do zajmowanej powierzchni, zamkiem w Czechach, po praskich Hradczanach. Najstarsza część tzw. Hrádek – Zameczek z potężną okrągłą wieżą pochodzi z połowy XIII wieku.
Na skalnej ostrodze znajduje się potężny Horní Hrad – Górny Zamek do którego w czasach budowy wchodziło się przez gotycką wieżę "Máslenice" i drewniany most. Po zbudowaniu nowego wjazdu do Górnego Zamku wieżę przebudowano w stylu renesansowym. W okresie baroku powstały nowe budowle – "Mincovna" Mennica i "Nové purkrabství" Nowa Kasztelania. Później kontynuowano rozbudowę zamku w kierunku zachodnim.
W 1681 roku na miejscu wcześniejszych fortyfikacji zbudowano Teatr Zamkowy. Teatr ten pozostał niezmieniony od 1766 roku i jest dzisiaj unikalną pamiątką techniczną i kulturalną – zachowały się z tamtej epoki kulisy, kurtyna, kostiumy i oświetlenie.
Ogrody zamkowe zostały założone w końcu XVII wieku i zajmują powierzchnię 11 hektarów. Wschodnia część jest urządzona w stylu parku francuskiego, w tej części znajduje się budynek zimowej ujeżdżalni i letnia ujeżdżalnia. Główną ozdobą tej części jest kaskadowa fontanna z posągami postaci mitologicznych wybudowana w latach 1749-1765.
Dalsza część ogrodów jest w stylu angielskim. W tej części znajduje się zbudowany w latach 1706-1708 Letohrádek Bellarie – Belweder, uważany za jedną z najcenniejszych budowli ogrodowych w Czechach. Ogrody kończą się zamkowym jeziorkiem z wysepką. Między zamkiem a teatrem i ogrodami znajduje się trójpoziomowy wiadukt "Plášťový Most" zbudowany nad specjalnie wykonanym głębokim przekopem.
- Stare Miasto
Ratusz – wyglądająca na renesansową budowla powstała w XVI wieku z połączenia dwóch domów gotyckich. Po przebudowie ratusz miał bogato zdobioną attykę. Obecna jest ona znacznie niższa i ukształtowana w stylu klasycystycznym.
Mariánský Sloup s Kašnou – Słup Maryjny ze studnią wybudowany w 1715 roku jako wotum wdzięczności za ustąpienie morowej zarazy.
Kościół św. Wita – kościół w stylu gotyckim, jego budowę rozpoczęto na początku XV wieku a ukończono dopiero po wojnach husyckich.
Dawne Kolegium Jezuickie – zbudowane w latach 1568-1588, później służyło jako koszary a od roku 1889 jest w nim hotel.
Muzeum – dawne seminarium jezuickie
Dom Jakuba Krčina – dom z około 1580 roku z malowidłami ściennymi na rozległej fasadzie
Międzynarodowe Centrum Kulturalne Egona Schielego – w budynku dawnego miejskiego browaru z 1605 roku
- Latran
Dawny kościół św. Jošta ze szpitalem – w murach dawnego kościoła jest między innymi Muzeum Marionetek. Ekspozycja obejmuje marionetki, kompletne scenografie i kurtyny z XIX wiecznych teatrów marionetek.
Dawny klasztor minorytów
Dawny Pański Browar – renesansowy browar przebudowany w końcu XIX wieku, w najstarszej części był wcześniej arsenał.
Brama Budziejowicka – jedyna zachowana miejska brama, wybudowana w latach 1598-1602.
[edytuj] Demografia
Rok | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 |
---|---|---|---|---|---|
Liczba ludności | 10 430 | 13 776 | 14 108 | 14 443 | 14 146 |
Źródło: Czeski Urząd Statystyczny
[edytuj] Źródła
- Historia miasta Český Krumlov (en) – oficjalna strona miasta
- Historia miasta Český Krumlov (cs) – oficjalna strona miasta
- Český Krumlov Panoramatická mapa středu města a průvodce ATP Jihlava 1996 ISBN 80-902519-5-1