Święty Jerzy
Z Wikipedii
Jerzy, męczennik, patron rycerzy oraz skautingu (harcerstwa). Główny patron Anglii, Gruzji i Litwy, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
 |
Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. |
Przypuszczalnie urodził się w Kapadocji w pobożnej, chrześcijańskiej rodzinie. Był najprawdopodobniej żołnierzem, może wyższym oficerem armii rzymskiej. Za zdarcie antychrześcijańskiego edyktu Dioklecjana z murów miasta Nikomedii był okrutnie torturowany i zamęczony w palestyńskiej Liddzie z początkiem IV wieku (284 - 305). Kościół grecki nazywał św. Jerzego "wielkim męczennikiem", a jego dzień jest jednym z największych świąt. O jego wstawiennictwo proszono zwłaszcza przed bitwą. Za panowania pierwszych królów normandzkich wybrano go patronem Anglii, a król Edward III nazwał jego imieniem order rycerski nadawany tym, którzy wykazali się szczególnym męstwem w boju.
Pierwszy kościół pod jego wezwaniem wzniósł Konstantyn Wielki. Kult św. Jerzego szeroko rozpowszechnił się od IV wieku, zrazu na Wschodzie, gdzie był czczony jako jeden z największych męczenników, a od IX wieku - na Zachodzie jako święty wspomożyciel. Okres walk w obronie Grobu Chrystusa stał się czasem niebywałego rozpowszechnienia kultu, będącego jednym ze znamion rozkwitu kultury rycerskiej. Pod Liddą krzyżowcy odbudowali w 1191 kościół św. Jerzego, zburzony wcześniej przez muzułmanów w 1010.
Urodził się ok. 280 r. w Kapadocji (inna wersja podaje, że w Allacie w Palestynie) w zamożnej, lecz do późnego wieku bezdzietnej rodzinie. Ojcem jego był Pers Geroncjusz (z gr. "geront"="starzec"), a matką Polocronia z Kapadocji, inna wersja podaje jako miejsce pochodzenia matki Diospolis w Palestynie (obecnie Lod, Lôd, Lydda w Izraelu, na Pd-Wsch od Tel Awiwu-Jaffy).
Ojciec pełnił służbę u boku cesarza Dioklecjana (Caius Aurelius Valerius Diocletianus, urodzony po 230 r., żył do 316 r., cesarz rzymski w latach 284-305, abdykował dobrowolnie).
Jerzy, mając 17 lat, po nagłej śmierci swojego ojca wstąpił do legionów rzymskich i szybko doszedł do rangi wyższego oficera. Dzięki dawnym zasługom ojca, oraz własnej ambicji, uporowi i zapalczywości awansował na dowódcę, a z samym cesarzem się przyjaźnił. Są też wersje głoszące, że wstąpił do gwardii cesarskiej (pretorianie?), lub był trybunem wojskowym.
[edytuj] Patron
Patron zakonów rycerskich, żołnierzy, harcerzy, górników, kowali, bednarzy, artystów, wędrowców i więźniów.
Patron skautingu (harcerstwa). Większości środowisk harcerskich 23 kwietnia jest obchodzony jako Dzień św. Jerzego - patrona całego światowego skautingu).
Patron rolników. W średniowiecznym państwie rosyjskim: dzień św. Jerzego był świętem prawosławnym, kończącym roczny cykl rolniczy (koniec jesieni). Zwyczajowy termin przechodzenia chłopów na służbę do innego pana w ciągu dwóch tygodni.
Wg niektórych źródeł jako święty został skasowany przez papieża Jana XXIII jako nieistniejący naprawdę.[1]
We wczesnym średniowieczu pogańskie plemiona słowiańskie łączyły go z Jaryłą, który 23 kwietnia zabija Marzannę. Doszukano się tego zestawienia także w XIX w. przekazie ludowym.
[edytuj] Dzień obchodów
- 23 kwietnia w dzień świętego Łukasza
- 24 kwietnia w Polsce (ze względu na święto św. Wojciecha, Patrona Polski, przypadające na 23 kwietnia.
[edytuj] Ikonografia
Ikonografia kościelna zazwyczaj przedstawia go w walce ze smokiem. Być może jest to metafora odwołująca się do grzechu - Każdy człowiek, starając się żyć święcie, pokonuje smoka, którym jest własny grzech. Czyż więc nie możemy powiedzieć, że święty Jerzy naprawdę pokonał smoka?
Czasem przedstawiany jest w scenie męczeństwa (ścięcie mieczem). Legenda ta powstała jednak dopiero w XII wieku.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Stanisław Cat-Mackiewicz w: "Abecadło Kisiela" Stefan Kisielewski
[edytuj] Zobacz też
- bł. Stefan Wincenty Frelichowski - drugi polski patron harcerstwa
- modlitwy za pośrednictwem świętych
- Herb Milicza
- wiwern
