10 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego
Z Wikipedii
10 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego - polski pułk piechoty okresu Królestwa Kongresowego, sformowany w 1831. Pierwotnie pod nazwą: 2 Pułk Województwa Krakowskiego.
We wrześniu 1831, Piotr Wysocki będąc dowódcą 10 ppl, został ranny podczas walk w obronie Warszawy i 6 września 1831 dostał się do niewoli rosyjskiej. W grudniu został skazany na karę śmierci przez powieszenie, lecz ukaz carski zamienił wyrok na 20 lat osiedlenia na Syberii. Miejscem zesłania była początkowo wioska Aleksandrowsk pod Irkuckiem. Po próbie ucieczki, za co skazano go na karę tysiąca kijów, został karnie przeniesiony na katorgę do kopalni miedzi w Akatui w koloni katorżniczej w Nerczyńsku.
Pułk otrzymał w ciągu wojny 1 krzyż kawalerski, 12 złotych i 16 srebrnych.
[edytuj] Dowódcy
- mjr Spytek Jordan (zginął wskutek ran odniesionych 17 kwietnia),
- Piotr Wysocki (od 25 maja; 6 września trafił do niewoli),
- ppłk Stanisław Jabłoński (od 21 września).
[edytuj] Uzbrojenie i umundurowanie
Uzbrojenie podstawowe piechurów stanowiły karabiny skałkowe. Pierwotnie było to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), później zastąpione rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Poza karabinami piechurzy posiadali bagnety i tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie uzupełniała łopatka saperska, ładownica na 40 naboi oraz pochwa na bagnet.
Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki i sukiennych, białych spodni. Poszczególne pułki miały odmienne kolory naramienników, wyłogów oraz kołnierzy. Używano czapek czwórgraniastych. Po reformie w roku 1826 wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zastąpiono kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.
[edytuj] Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski, "Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831", Warszawa 1925.
Pułki piechoty liniowej: 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8 * nowe od 1830: 9 * 10 * 11 * 12 * 13 * 14 * 15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * 21 * 22 * 23 * 24 * 25 * 26 Pułki strzelców pieszych: 1 * 2 * 3 * 4 * nowe od 1830: 5 * 6 * 7 * 8 * 9 * 10 * 11
zobacz też: Wojsko Polskie Królestwa Kongresowego