Alergen

Z Wikipedii

Alergenem nazywany jest każdy antygen zewnątrzpochodny wywołujący reakcję alergiczną (uczuleniową). Alergenami są substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także różne proste związki chemiczne o charakterze haptenów, np. leki. Alergeny dzielimy na:

• wziewne (kurz, czyli wszystko to co wchodzi w jego skład: szczątki roślin, roztocza, szczątki zwierząt)
• pokarmowe, czyli takie, które dostają się do naszego organizmu razem z pokarmem, np. owoalbumina (albumina jaja kurzego)
• kontaktowe, wywołujące reakcję alergiczną po zetknięciu ze skórą, np. lateks, metale
• leki, szczególnie antybiotyki β-laktamowe oraz kuraropochodne leki stosowane w anestezji

Alergeny nie wykazują szczególnych podobieństw, nie można więc określić, czy dana substancja może być alergenem, czy nie. Stosuje się natomiast ujednolicone nazewnictwo alergenów, składające się z trzech członów:

• skrót nazwy rodzajowej organizmu, z którego pochodzi alergen
• skrót nazwy gatunkowej tego organizmu
• cyfra lub liczba arabska oznaczająca konkretny antygen danego organizmu. W przypadku istnienia kilku izoform alergenu do cyfry lub liczby dodaje się kolejne małe litery alfabetu łacińskiego

Przykład: Der p 1 oznacza antygen nr 1 wyizolowany z Dermatophagoides pteronyssinus. Zwykle antygeny najsilniej uczulające są oznaczone cyfrą 1 i noszą nazwę alergenów głównych, czyli takich, które uczulają ponad 50% pacjentów danej grupy. Der p 1 jest antygenem głównym, gdyż u ponad 50% pacjentów uczulonych na kurz stwierdza się także uczulenie na ten właśnie alergen. Alergeny uczulające mniej niż 50% osób w danej grupie są nazywane alergenami słabymi.

Najczęściej spotykane alergeny to:

• dym papierosowy i smog. W skład smogu miejskiego wchodzi kurz o silnym potencjale alergizującym, podejrzewa się także udział węglowodorów aromatycznych, obecnych także w dymie papierosowym i odpowiedzialnych za jego właściwości alergogenne.
• roztocza - szczególnie alergogenne są gatunki z rodzajów Dermatophagoides oraz Euroglyphus. Alergeny pochodzące z roztoczy to enzymy jelitowe obecne w ich odchodach (grupa 1 alergenów roztoczy) oraz białka tkanek (grupa 2 alergenów roztoczy)
• kurz - jego potencjał alergizujący jest często związany z istnieniem w nim roztoczy, ich odchodów lub fragmentów tkanek. Gatunkiem odpowiedzialnym zwykle za alergiczne właściwości kurzu jest Dermatophagoides pteronyssinus
• pyłki roślin, wywołujące alergię szczególnie często i występujące w okresie od marca do października
• sierść zwierzęca
• pasożyty, np. owsik

Zobacz też: alergia, alergologia, odczulanie, toksykologia.