Andrzej Mielęcki
Z Wikipedii
Andrzej Mielęcki (ur. 30 listopada 1864 w majątku Hucisko, powiat piotrkowski, zm. 17 sierpnia 1920 w Katowicach) – polski działacz społeczny i polityczny na Śląsku, lekarz.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Młodość i działalność społeczna
Gdy miał rok, jego rodzice – Maria i Tertulian – osiedlili się w Koźminku i zamieszkali w tamtejszym dworku. Gimnazjum Mielęcki kończył w Ostrowie Wielkopolskim, medycynę studiował w Berlinie i Monachium, a dyplom doktora nauk medycznych uzyskał w 1893 w Lipsku. Jako lekarz pracował w Saksonii, potem na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w zaborze rosyjskim, co rok jednak letnie wakacje spędzał w Koźminku. Szybko stał się na terenie Katowic znanym i szanowanym lekarzem oraz wybitnym polskim działaczem społecznym i narodowym. Przez 21 lat pracował w Katowicach utrzymując się z prywatnej praktyki.
Był współzałożycielem i członkiem wielu polskich towarzystw na terenie Katowic. Nazywany przez Niemców "wielkim polskim agitatorem" brał udział w życiu oświatowym i gospodarczym miasta. W 1900 został członkiem zarządu Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich na Śląsku, a w 1908 był współzałożycielem (potem przewodniczącym) Towarzystwa Lekarzy Polaków na Śląsku, broniącego interesów lekarzy polskich. Działał też w komitecie Wykładów Ludowych im. Adama Mickiewicza i Towarzystwie Czytelni Ludowych. Współpracował z polskim ruchem wyborczym w Rzeszy Niemieckiej, brał udział w obradach Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu. Jako przedstawiciel ludności polskiej wchodził w skład Centralnego Komitetu Pomocy dla Dzieci w Katowicach. W dowód wdzięczności władze niemiecki nadały Mielęckiemu jako zasłużonemu lekarzowi (pierwszemu z Polaków) tytuł "radcy sanitarnego". W pracy narodowej Mielęckiemu pomagała żona Anna z Przyborów, która była też działaczką Towarzystwa Polek w Katowicach.
[edytuj] W okresie przedplebiscytowym
W 1918 roku wchodził w skład Powiatowej Rady Ludowej w Katowicach, a w 1919 kierował konspiracyjnymi kursami sanitarnymi w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Rok później został członkiem Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach.
17 sierpnia 1920 w Katowicach doszło do zamieszek wywołanych przez Niemców na wieści z frontu wojny polsko-bolszewickiej i przewidywanego rychłego upadku państwa polskiego. Na ulicy, przy której mieszkał doktor Mielęcki, do bojówek demolujących polskie sklepy oddali strzały francuscy żołnierze patrolujący miasto. Kiedy doktor wyszedł z domu, by udzielić pomocy rannym Niemcom, zaatakowali go niemieccy bojówkarze. Potem rannego wyciągnęli jeszcze z ambulansu wiozącego go do szpitala, a następnie skatowane ciało wrzucili do rzeki Rawy. Pogrzeb Andrzeja Mielęckiego odbył się 25 sierpnia 1920 w Sosnowcu. Zwłoki przewieziono i pochowano w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Złotnikach.
Tragiczna śmierć doktora była jedną z przyczyn przyśpieszenia wybuchu II powstania śląskiego.
[edytuj] Pamięć o doktorze Mielęckim
Dla uczczenia pamięci doktora Andrzeja Mielęckiego jeszcze w 1920 utworzono fundację jego imienia. Z zebranych pieniędzy nadesłanych z całej Polski otwarto Sierociniec imienia Andrzeja Mielęckiego w Katowicach. W latach międzywojennych w serii zasłużonych na Śląsku Polaków znalazła się pocztówka z podobizną Mielęckiego.
Jego imię nosi kilka szpitali:
- Szpital Miejski w Oleśnie
- Państwowy Szpital Kliniczny Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
- Szpital Miejski w Chorzowie (tam znajduje się również jego płaskorzeźba)
Jego imieniem nazwano ulicę, przy której mieszkał, a na froncie domu odsłonięto tablicę pamiątkową. 4 grudnia 1976 został patronem szkoły w Koźminku. W 2005 odsłonięto jego portret w galerii sławnych wykładowców i absolwentów Gimnazjum Męskiego w Ostrowie, wykonany przez Tadeusza Gaworzewskiego.
Andrzej Mielęcki miał córkę Irenę (zamężną Temlerową).
