Andrzej Przewoźnik
Z Wikipedii
Andrzej Przewoźnik (ur. 13 maja 1963) – historyk polski, działacz państwowy.
Ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Od 1 września 1992 pełni funkcję sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Pełniąc tę funkcję odniósł liczne sukcesy, m.in. w sprawie cmentarza i pomnika ofiar zbrodni w Jedwabnem czy wieloletniej skutecznej batalii o odbudowę i ponowne uroczyste otwarcie Cmentarza Obrońców Lwowa. Wiceprzewodniczący i Sekretarz Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Katyńskiej przy Prezesie Rady Ministrów (1994-1998).
W 2002 r. ukończył studia podyplomowe z obronności państwa na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej w Warszawie. Redaktor naczelny czasopisma historycznego "Niepodległość".
Członek Rady Muzealnej Państwowego Muzeum KL Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu-Brzezince, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, wiceprzewodniczący Rady Muzeum Wojska Polskiego, członek Rady Programowej Muzeum Powstania Warszawskiego.
Był jednym z najpoważniejszych kandydatów na następcę Leona Kieresa na stanowisku prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
5 lipca 2005 "Rzeczpospolita" podała informację, że w krakowskim oddziale IPN znaleziono dokument obciążający Przewoźnika jako agenta SB. Autora dokumentu, kaprala SB Pawła Kosibę oraz występującą w tekście kapitan SB Elżbietę Markowską "Rzeczpospolita" ukryła pod inicjałami. Nazwisko Przewoźnika opublikowała w całości, razem z fotografią. Według opisywanego dokumentu Przewoźnik miał donosić na współpracowników z PAX-u. W reakcji na tę wiadomość szef kolegium IPN Sławomir Radoń stwierdził, że Przewoźnik nie może już być kandydatem na szefa IPN, bo "ustawa o Instytucie dyskwalifikuje kandydata, wobec którego w archiwach IPN jest choćby najmniejsza informacja o jego możliwych związkach z tajnymi służbami PRL". Z tą opinią nie zgodzili się inni członkowie kolegium ani p.o. prezesa IPN Leon Kieres. Jeden z najpoważniejszych potencjalnych kontrkandydatów na stanowisko szefa Instytutu Antoni Dudek ogłosił, że nie będzie kandydował.
Wkrótce okazało się, że dokument jest wątpliwej autentyczności, a na światło dzienne wydobył go bliski współpracownik Jana Rokity Zbigniew Fijak. 29 listopada 2005 Sąd Lustracyjny orzekł, że Andrzej Przewoźnik nie był agentem SB. "Nie ma żadnych materiałów, nawet ustnych, żeby Andrzej Przewoźnik zobowiązał się do współpracy. Wręcz przeciwnie, wykazał, że takiej współpracy nie chce podjąć" – powiedziała sędzia. Tymczasem wyszło na jaw, że zgodę na udostępnienie Fijakowi akt krakowski IPN wydał 21 czerwca 2005 – miesiąc po deklaracji Andrzeja Przewoźnika o starcie w konkursie na prezesa IPN. Tymczasem Janusz Kurtyka, dyrektor Oddziału IPN w Krakowie, wybrany przez Sejm na prezesa IPN 9 grudnia, mówił w wywiadach, iż zgodę na wydanie akt Fijakowi krakowski IPN wydał w grudniu 2004 – na długo przed startem Przewoźnika w konkursie.
Premier RP Kazimierz Marcinkiewicz oświadczył 14 grudnia 2005, jeszcze przed głosowaniem nad nominacją Kurtyki w Senacie RP, że jeśli potwierdzą się doniesienia prasowe o domniemanym jego udziale w przecieku akt Instytutu Pamięci Narodowej obciążających Andrzeja Przewoźnika, powinien być przeprowadzony nowy konkurs na prezesa IPN.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
- Andrzej Przewoźnik - Ludzie "Wprost"
- Jędrzej Morawiecki, Strażnik naszych grobów (o Andrzeju Przewoźniku), "Tygodnik Powszechny"
- Beata Kopyt, T.SE., Andrzej Przewoźnik, Strażnik narodowej pamięci, "Rzeczpospolita", nr 250/25.10.2002
- Rozmowa Katarzyny Kolendy-Zaleskiej i Tomasza Sekielskiego z Przewoźnikiem, TOK FM, 5 lipca 2005
- Przegląd mediów IPN, 5/6 lipca 2005
- Przegląd mediów IPN, 7 lipca 2005
