Armata przeciwpancerna wz. 36

Z Wikipedii

Armata przeciwpancerna wz. 36 – polska wersja szwedzkiej armaty przeciwpancernej kal. 37 mm firmy Bofors.

Armata przeciwpancerna wz. 36 z zerwaną częścią tarczy

Armata przeciwpancerna wz. 36 z Dywizjonu Przeciwpancernego 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. Strzelanie na obozie ćwiczebnym Dęba-Rozalin, r.1938

Armata przeciwpancerna wz. 36 w Fińskim Muzeum Czołgów

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne

producent: Stowarzyszenie Mechaników Polski z Ameryki (SPMzA) w Pruszkowie na licencji Boforsa (ok. 300 szt. zakupiono w Szwecji).
typ: armata przeciwpancerna holowana przez zaprzęg konny lub ciągnik kołowy.
kaliber: 37 mm
długość lufy: 45 kalibrów (1665 mm)
ciężar:
- na stanowisku ogniowym: 380 kg
- w położeniu marszowym: 930 kg
- ciężar przodka:
  - z amunicją: 520 kg
  - bez amunicji: 360 kg
wymiary
- w położeniu marszowym (samej armaty): – długość: 3050 mm, – szerokość: 1220 mm, – wysokość: 1010 mm
- długość z przodkiem i zaprzęgiem: 7,1 m
donośność:
- maksymalna: 7100 m
- skuteczna przy strzelaniu do:
  - wozów bojowych: 2000 m
szybkostrzelność praktyczna: 10 strz/min
kąty ostrzału:
- w płaszczyźnie poziomej
  - ze złożonymi ogonami 6°
  - z rozłożonymi ogonami +/- 25°
- w płaszczyźnie pionowej + 25° –10°
wysokość linii ognia: 620 mm
tarcza pancerna grubości 4-5 mm
celownik teleskopowy PZO o polu widzenia 30° i powiększeniu 1,4
prędkość początkowa pocisku: 800 m/s
pociski:
- pocisk przeciwpancerny, przeciwpancerny ze smugaczem, odłamkowo-burzący
- ciężar pocisku: 0,70 kg
- ciężar naboju: 1,45 kg
skuteczność: z odległości 100 metrów potrafiły przebić pancerz o grubości do 40 mm przy uderzeniu pod kątem 30°.
zaprzęg:
- piechota – dwukonny (jaszcz z jednym dyszlem)
- kawaleria – trzykonny (jaszcz z dwoma dyszlami)
obsługa: 4-5 ludzi ?
działon: 7 osób w piechocie
- działonowy
- celowniczy
- ładowniczy
- 3 amunicyjnych
- woźnica
- uzupełniony w kawalerii o koniowodnych.
- uzbrojenie indywidualne:
  - działonowy: pistolet Vis
  - pozostali: karabinki wz. 29
WP posiadało we wrześniu ok. 1400 szt.

[edytuj] Ocena skuteczności armaty

Doświadczenia z walk w 1939 r. pokazały, iż armata ta była bronią bardzo skuteczną. Niewielkie wymiary pozwalały na szybkie i łatwe ukrycie działka, zaś siła ognia była wystarczająca, by zniszczyć wszystkie typy czołgów biorących udział w agresji na Polskę. Armata ta przebijała pancerz 40 mm z odległości 100 m. Niska masa armaty powodowała, iż była ona niezwykle mobilna. Te zalety spowodowały, iż broń ta cieszyła się u żołnierzy polskich bardzo dobrą reputacją. Niestety rok 1939 był jednym z ostatnich, w których armata ta prezentowała jakąś wartość bojową. Kolejne modele czołgów były coraz większe, coraz lepiej opancerzone i czas małokalibrowych działek przeciwpancernych biegł ku końcowi.