Aurora (1903)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy okrętu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Historia
Aurora

Położenie stępki	20 września 1896
Wodowanie	24 maja 1900
Oddanie do służby	29 lipca 1903
Wycofanie ze służby	17 listopada 1948
Status okrętu	Okręt-muzeum
Stocznia	Stocznia Admiralicji, St. Petersburg
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	6731 ton
Długość	126,8 m
Szerokość	16,8 m
Zanurzenie	6,6 m
Napęd	24 kotły parowe, opalane węglem; 3 maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe; moc: 11900 - 13100 KM
Prędkość	19 węzłów
Zasięg	7200 km przy prędkości 10 węzłów
Załoga	590
Uzbrojenie	14 dział kalibru 152 mm, 4 działa 75 mm przeciwlotnicze, 3 stałe wyrzutnie torpedowe kaliber 381 mm (stan na 1915)
Galeria w Wikimedia Commons

Aurora (właściwie Awrora - ros. Аврора) to rosyjski okręt klasy krążownik, z początku XX wieku, spopularyzowany jako symbol Rewolucji Październikowej w Rosji. Obecnie okręt-muzeum w Sankt Petersburgu (Rosja).

"Aurora" to krążownik pancernopokładowy (w klasyfikacji rosyjskiej: krążownik I rangi), należący wraz z dwoma bliźniaczymi okrętami: "Diana" i "Pałłada" do typu Diana. Zbudowany został w Petersburgu, wszedł do służby 29 lipca 1903. Nazwa okrętu pochodzi od rzymskiej bogini Aurory (Jutrzenka).

"Aurora" pierwszy raz została użyta bojowo w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905. Pod dowództwem kapitana E. Jegoriewa okręt wszedł w skład dywizjonu krążowników II Eskadry Oceanu Spokojnego, złożonej z okrętów Floty Bałtyckiej wysłanych na Daleki Wschód. 27-28 maja 1905, "Aurora" wzięła udział w bitwie pod Cuszimą, w której razem z innymi krążownikami pancernopokładowymi miała za zadanie ochraniać statki transportowe. W toku bitwy walczyła z japońskimi krążownikami, otrzymując 18 trafień. Zginęło 16 ludzi, w tym dowódca, uszkodzono jedno działo 152 mm i pięć dział 75 mm. "Aurora" przetrwała bitwę i wraz z krążownikami "Oleg" i "Żemczug" zdołała dotrzeć do amerykańskiej bazy w Manili, gdzie została internowana do końca wojny. W 1906 "Aurora" została zwrócona Rosji i powróciła na Bałtyk, gdzie stała się okrętem szkolnym kadetów. W ciągu następnych lat uczestniczyła w wielu zagranicznych rejsach szkoleniowych.

W czasie I wojny światowej brak było ciekawszych epizodów w karierze okrętu. W końcu 1916 roku okręt został skierowany do Piotrogrodu na remont. Duża część jego załogi uległa wówczas panującej tam atmosferze rewolucyjnej i agitacji komunistycznej. W marcu 1917 załoga "Aurory" aktywnie uczestniczyła w burżuazyjnej rewolucji lutowej. Na okręcie, wciąż przebywającym w Piotrogrodzie, powołano komitet rewolucyjny, podczas gdy w mieście trwały przygotowania do rewolucji bolszewickiej. 7 listopada 1917 roku o godzinie 21.40 z działa "Aurory" oddano strzał, będący umówionym sygnałem do szturmu na Pałac Zimowy, który zapoczątkował rewolucję październikową, a następnie wojnę domową w Rosji, zakończoną zwycięstwem bolszewików i utworzeniem Rosyjskiej Republiki Radzieckiej.

Dopiero w 1922 roku "Aurora" ponownie wróciła do służby, jako okręt szkolny. W czasie II wojny światowej okręt nie był używany; zdjęto z niego działa i ustawiono na lądzie w ramach obrony Leningradu. 30 września 1941 okręt został uszkodzony przez ostrzał i osadzony na dnie w porcie Oranienbaum koło Leningardu.

Po remoncie w latach 1945-1947 "Aurora" została przekształcona na okręt-muzeum (zwiedzanie jest bezpłatne), jej wygląd przybliżono do historycznego stanu z 1917. Została następnie zakotwiczona i udostępniona do zwiedzania na Newie w Petersburgu. W latach 1984-87 "Aurora" przeszła generalny remont, po którym jej wygląd przybliżono w jeszcze większym stopniu do historycznego, przy czym jednak znaczną część oryginalnej konstrukcji okrętu zastąpiono nową (między innymi dobudowano nową część podwodną).