Bekanie

Z Wikipedii

	Wzdęcie i objawy pokrewne
()
ICD-10:	R14
R14.0 {{{X.0}}}
R14.1 {{{X.1}}}
R14.2 {{{X.2}}}
R14.3 {{{X.3}}}
R14.4 {{{X.4}}}
R14.5 {{{X.5}}}
R14.6 {{{X.6}}}
R14.7 {{{X.7}}}
R14.8 {{{X.8}}}
R14.9 {{{X.9}}}

Bekanie – uwolnienie gazu z układu trawiennego (głównie z przełyku i żołądka) przez usta. Czynności tej towarzyszy często charakterystyczny dźwięk i czasami odór.

[edytuj] Fizjologia

Bekanie jest zazwyczaj skutkiem za szybkiego jedzenia lub picia wiodącego do połykania (aerofagia) i następnie wydalania powietrza. Może być również spowodowane spożywaniem gazowanych napojów, w których przypadku wydalany gaz jest głównie dwutlenkiem węgla.

Choroba refluksowa przełyku też może mieć swój udział w niepożądanym bekaniu. Pewne badania^[1] wskazały, że aerofagia nie jest główną przyczyną, ale że bekanie jest de facto wyuczonym w społeczeństwie zachowaniem.

Dźwięk bekania spowodowany jest wibracją dolnego zwieracza przełyku (ang. lower esophageal sphincter - LES) w miarę jak przechodzi przezeń gaz. Najgłośniejsze obecnie beknięcie odnotowane w Księdze Rekordów Guinessa jest dziełem Pawła Hunna z Londynu z 2000 roku. Miało natężenie 118,1 dB.^[2]

[edytuj] Kontekst społeczny i etykieta

W cywilizacji zachodniej bekanie na głos uważane jest za nietaktowne, choć nie aż tak, jak wypuszczanie gazów trawiennych. Niektórzy członkowie tejże cywilizacji zasłaniają usta dłonią, udając ziewanie. W innych zaś kręgach postrzega się bekanie za zabawne, szczególnie wśród dzieci.

Niektóre kultury (np. Bengalczycy)^[3] nie uznają bekania za nietakt.

[edytuj] Bekanie niemowląt

Niemowlęta są szczególnie podatne na zbieranie się gazu w żołądku w trakcie karmienia, co może powodować u nich niepokój, dopóki gaz się nie wydostanie. Czynność stymulacji dziecka do beknięcia polega na umieszczeniu go w dogodnej pozycji (np. trzymania niemowlęcia z głową na ramieniu a brzuszkiem na klatce piersiowej trzymającego. Następnie należy lekko ucisnąć okolicę lędźwiową ku siebie, aż beknie). Bekanie może powodować u niemowląt wymioty (ulewanie pokarmu), wskazane jest użycie szmatki lub podkładki na ramieniu trzymającego dla ochrony jego odzieży.

[edytuj] Mowa bekana

Możliwe jest umyślne bekanie poprzez połknięcie powietrza i następne wypuszczenie go. Można przy tym próbować mówić, generując charakterystyczną mowę bekaną. Podczas gdy stosowane jest to często przez dzieci w czasie zabawy, może także służyć udźwięcznieniu ludzi po laryngektomii z beknięciem zastąpionym artykulacją krtaniową. Znane jest to pod nazwą mowy przełykowej.

[edytuj] Wśród zwierząt

Inne ssaki, jak krowy, psy czy owce, także bekają. W ich przypadku wydzielanym gazem jest metan – produkt uboczny zwierzęcego trawienia. Beztlenowce, jak Escherichia coli i metanogenne archeowce, powodują ten efekt. Uważa się, że przeciętna krowa wydziela od 542 l (przebywającej w oborze) do 600 l metanu dziennie, bekając i puszczając gazy. Czyni to ją ważnym współkreatorem efektu cieplarnianego. 95% tego gazu jest emitowane właśnie przez bekanie^[4] Zmotywowało to naukowców z Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation w Perth w Australii do zbudowania antymetanogennej szczepionki, celem zminimalizowania zawartości metanu w bydlęcych bekach.^[5]