Biała Cerkiew
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°46' N 30°07' E
| Biała Cerkiew | |||
|
|||
| Państwo |  Ukraina |
||
| Obwód | kijowski | ||
| Powierzchnia | 14 km² | ||
| Położenie | 49° 46' N 30° 07' E |
||
| Ludność (2004) • liczba ludności |
189 500 |
||
|
Położenie na mapie kraju
  Biała Cerkiew
|
|||
Biała Cerkiew (ukr. Бiла Церква, ros. Белая Церковь) - miasto na Ukrainie, położone nad rzeką Roś w obwodzie kijowskim, w odległości 80 km na południe od Kijowa.
Spis treści |
[edytuj] Dane ogólne
Ośrodek przemysłowy; fabryka opon, wyrobów gumowych i maszyn rolniczych. Miasto posiada uzdrowisko (wody radoczynne); wyższą szkołę.
[edytuj] Historia
Osada założona w XI w. przez Jarosława Mądrego jako gród obronny na skalistym brzegu rzeki Rosi. Szybko stała się jednym z najważniejszych grodów Rusi Kijowskiej. Ten zalążek ośrodka grodowego upadł po kolejnych najazdach Tatarów.
Dawne nazwy Białacerkiew, Białocerkiew, Biłaja Cerkow, Biełaja Cerkow, w okresie Rzeczypospolitej również pod łacińską nazwą Album Fanum. Od 1363 Biała Cerkiew należała do Litwy, a od 1569 do Korony, województwo kijowskie. W roku 1550 wojewoda kijowski Fryderyk Proński wybudował w miejscu obronny zamek i twierdzę. Prawa miejskie Biała Cekiew otrzymała przywilejem królewskim w roku 1620 podpisanym w Warszawie. Była siedzibą starostów grodowych:
- księcia Janusza Ostrogskiego, kasztelana krakowskiego zm. w roku 1620
- Stanisława Lubomirskiego, woj. krakowski, zm. 1649
- Konstantego Jacka Lubomirskiego, zm. 1663
- księcia Dymitra Jerzego Wiśniowieckiego, hetman poln. zm. 1682
- Stanisława Jana Jabłonowskiego, hetman kor. zm. 1702
- Jana Stanisława Jabłonowskiego, wojewoda ruski, zm. 1731
- Stanisława Wincentego Jabłonowskiego, zm. 1754
- Jerzego Wandalina Mniszcha, zm. 1778
Starostwo białocerkiewskie było jednym z najbardziej dochodowych dóbr w I Rzeczypospolitej.
Twierdza i zamek w Białej Cerkwi zostały rozbudowane i umocnione przez wojewodę ruskiego hetmana Stefana Czarnieckiego, który zorganizował również obronę zamku, do wybitniejszych komendantów twierdzy należeli :
- generał : Jan Stachórski 1664-1668
- Löbel 1668-1671
- Gerhard Fitinghof 1671-1672
- Ernest Rappe 1678
- Otto Rappe 1679
- Ludwik de Orgiewald 1693
- Gałecki 1694
W XVI i XVII wieku ośrodek powstań i buntów kozackich. Miały tu miejsce dwie bitwy powstań kozackich: w 1596 i w 1651. Ponadto jest to miejsce podpisania ugody w 1651 roku, narzuconej Kozakom przez Polskę po bitwie pod Beresteczkiem.
Od 1793 w Rosji w powiecie wasilkowskim, (własność Branickich, Franciszek Branicki, pierwszy dziedzic Białej Cerkwi). w roku 1880 miasto liczyło 8961 prawosławnych, 9808 Żydów, 412 katolików. W mieście znajdowały się trzy cerkwie, 2 synagogi oraz kościół parafialny rzymskokatolicki oo jezuitów, należący do dekanatu kijowskiego, wybudowany z fundacji Stanisława Wincentego Jabłonowskiego w roku 1743. Od 1922 - 1991 w Ukraińskiej SRR.
[edytuj] Zabytki
- pałac Branickich z XVII - XIX wieku
- cerkwie z XVIII i XIX wieku
- ratusz, dawna poczta, hale targowe z początku (XIX w.)
- park z XVIII wieku zwany "Aleksandria", na mapie zaznaczony jako Aleksandryja, w pobliżu pałacu Branickich, (obecnie rezerwat dendrologiczny)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona miasta Biała Cerkiew
- Główna ulica webcamera miasta
Rejony: barysziwski • biłocerkiwski • bohusławski • boryspilski • borodiański • browarski • fastiwski • iwankiwski • kaharłycki • kijewoswiatoszyński • makariwski • myroniwski • obuchiwski • perejasław-chmelnycki • poliski • rokytniański • skwyrski• stawiszczeński • taraszczański • tetyjiwski • wasylkiwski • wołodarski • wyszhorodzki • jahodyński • zhuriwski
Wydzielone miasta obwodu: Berezań • Biała Cerkiew • Boryspol • Browary • Bucza • Fastiw • Irpiń • Perejasław-Chmielnicki • Prypiat • Rżyszcziw • Sławutycz • Wasylkiw
