Branice (Kraków)

Z Wikipedii

Branice - historyczny obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy XVIII Nowa Huta, dawna wieś.

[edytuj] Historia

Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od słowa brana, staropolskiej nazwy częstokołów. Pierwsza wzmianka o Branicach w dokumentach pochodzi z 1250. Właścicielami ówczesnej wsi byli najpierw potężni Świebodzice-Gryfici, których potomkowie wywodzący się od Wierzbięty z Branic przyjęli nazwisko Branickich. Braniccy byli właścicielami wsi aż do wygaśnięcia rodu w końcu XVIII w. - stanowiła ona centrum ich klucza rodowego obejmującego okoliczne wsie. W 1360 przeniesiono wieś na prawo średzkie. W XV w. na krótki okres czasu właścicielami części wsi stali się mieszczanie krakowscy Wierzynkowie. W XIX w. Branice należały do Badenich, do Branic należały wówczas przysiółki: Stryjów, Chałupki, Holendry i Wola Rusiecka.

W latach 1949-1954 w północno-wschodniej części Branic zlokalizowano kombinat metalurgiczny Huty im. Lenina. W 1951 Branice zostały włączone w granice miasta Krakowa. Obecnie w północnej części Branic znajduje się jedna z podstref ekonomicznych Krakowskiego Parku Technologicznego.

[edytuj] Zabytki

późnorenesansowy dwór obronny z 1603, zbudowany na polecenie Jana Branickiego, zaprojektowany przez Santi Gucciego, zdobiony przez artystów włoskich, zajmowany obecnie przez oddział Muzeum Archeologicznego (znajduje się tu ekspozycja przedstawiająca historię dworu oraz znaleziska archeologiczne z obszaru Nowej Huty). Zwany także lamusem, ponieważ Braniccy porzucili go na rzecz zbudowanego potem obok (niezachowanego) "dworu polskiego". Trójkondygnacyjny, zbudowany na planie kwadratu, zwieńczony renesansową attyką, o ścianach zdobionych dekoracją sgraffitową i renesansowej kamieniarce.
klasycystyczny dwór rodziny Badenich z XIX w. oraz park założony najprawdopodobniej w XVII w.