Centurie Magdeburskie

Z Wikipedii

"Centurie Magdeburskie" (łac. Centuriае Magdeburgienses) uważane są za pierwszą próbę spisania obszernej historii Kościoła z punktu widzenia reformacji. Publikowane były w latach 1559-1574. Ich nazwa wzięła się od tego, iż każdy z tomów (było ich 13), obejmował okres stu lat historii (łac. cent – sto). Pełen tytuł dzieła to: Ecclesiastica Historia, integram Ecclesiae Christi ideam, quantum ad Locum, Propagationem, Persecutionem, Tranquillitatem, Doctrinam, Hæreses, Ceremonias, Gubernationem, Schismata, Synodos, Personas, Miracula, Martyria, Religiones extra Ecclesiam, & statum Imperii politicum attinet, secundum singulas Centurias, perspicuo ordine complectens: singulari diligentia & fide ex vetustissimis & optimis historicis, patribus, & aliis scriptoribus congesta: Per aliquot studiosos & pios viros in urbe Magdeburgicae.

Ich inicjatorem (jednakże nie autorem) był Matthias Flacius (1520-1575). Głównym autorem był Johannes Wigand, późniejszy biskup ewangelicki diecezji pomezańskiej (Prusy). Obaj byli kaznodziejami w kościele Sankt-Ulrich-und-Levin-Kirche w Magdeburgu, w którym odbywała się duża część prac. Przy pisaniu pierwszych tomów Wigand był wspomagany przez grupę uczonych, którzy tak jak i on przebywali w Magdeburgu. Najważniejszą spośród nich postacią był Matthias Richter, zwany Judex. Wydawcą dzieła został bazylejski humanista Johannes Oporinus. Autorzy, między którymi podzielona była praca nad "Centuriami", zwani byli "Centuriatorami".

Celem dzieła było przedstawienie nauki Marcina Lutra jako próby powrotu do prawdziwej wiary i pierwotnego obrazu Kościoła, a co za tym idzie, zdemaskowanie papiestwa i jego organizacji Kościoła jako błędnych i nagannych. Odbyło się to jednak na bazie obszernej krytyki źródeł. I tak za falsyfikat uznane zostały min. Dekrety pseudoizydoriańskie, które włączone zostały do Dekretu Gracjana – zbioru prawa kanonicznego Kościoła katolickiego.

"Centurie Magdeburskie" czerpały źródło z całej ówczesnej wiedzy (szczególne zasługi mają tu humanista i bibliotekarz Bartolomeo Platina oraz historyk Albert Krantz), a także manuskryptów, które dotąd nie były drukowane, a których poszukiwano w całej Europie i przepisywano dla Centuriatorów.