Choroba uchyłkowa jelit
Z Wikipedii
 |
Choroba uchyłkowa jelit |
| ICD-10: |
K57
|
|
K57.0 Choroba uchyłkowa jelita cienkiego z przedziurawieniem i ropniem |
|
| K57.1 Choroba uchyłkowa jelita cienkiego bez przedziurawienia lub ropnia | |
| K57.2 Choroba uchyłkowa jelita grubego z przedziurawieniem i ropniem | |
| K57.3 Choroba uchyłkowa jelita grubego bez przedziurawienia lub ropnia | |
| K57.4 Choroba uchyłkowa jelita cienkiego i grubego z przedziurawieniem i ropniem | |
| K57.5 Choroba uchyłkowa jelita cienkiego i grubego bez przedziurawienia lub ropnia | |
| K57.6 {{{X.6}}} | |
| K57.7 {{{X.7}}} | |
| K57.8 Choroba uchyłkowa jelita, części nieokreślonej, z przedziurawieniem i ropniem | |
| K57.9 Choroba uchyłkowa jelita, części nieokreślonej, bez przedziurawienia lub ropnia | |
Choroba uchyłkowa jelit - obecność licznych (od jednego do kilkuset) uchyłków w przewodzie pokarmowym. Najczęściej występują one w jelicie grubym na terenie esicy (ponad 90 % wszystkich uchyłków). Nigdy nie występują w odbytnicy!
Prawie zawsze są to uchyłki nabyte. Uchyłki wrodzone mają marginalne znaczenie.
Spis treści |
[edytuj] Epidemiologia
Uchyłki jelita grubego są zaliczane do chorób cywilizacyjnych. Najczęściej występują one w społeczeństwach zachodnich. Prawie nigdy nie spotyka się ich w krajach rozwijających się. Pojawiają się zazwyczaj w 5, 6 dekadzie życia. Szacuje się, że blisko 2/3 populacji w wieku podeszłym jest dotknięta tą chorobą. Są to dane prawdopodobnie niedoszacowane, gdyż w większości przypadków uchyłki nie dają żadnych dolegliwości. Tylko około 10 % chorych ma jakiekolwiek objawy. W młodszym wieku uchyłki zdarzają się rzadko, a jeśli już to dotyczą głównie otyłych mężczyzn, dają cięższe objawy i częściej wymagają interwencji chirurgicznej.
W starszym wieku nie ma specyfikacji co do płci. Choroba występuje z jednakową częstotliwością zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.
[edytuj] Etiopatogeneza
Uchyłek jest kieszonkowatym uwypukleniem jelita.
Badanie epidemiologiczne wskazują na to, że główną rolę w powstawaniu uchyłków może mieć dieta z niedostateczną zawartością włókien roślinnych. Czas pasażu jelitowego jest wtedy dłuższy, a masa stolca mniejsza. Prowadzi to do nadmiernych skurczów okrężnicy, przerostu warstwy mięśniowej okrężnej i wzrostu ciśnienia wewnątrzjelitowego. Pod wpływem tego ciśnienia dochodzi do wypchnięcia na zewnątrz błony śluzowej. Proces odbywa się w punktach zmniejszonego oporu, tj. w miejscach przechodzenia naczyń krwionośnych przez warstwę mięśniową okrężną.
Uchyłki jelita są uchyłkami rzekomymi. Składają się tylko z błony śluzowej i wyścielającej ją od zewnątrz otrzewnej. Nie zawierają warstwy mięśniowej.
Choroba uchyłkowa prawie nigdy nie występuje u wegetarian.
[edytuj] Objawy
W większości przypadków uchyłki jelita grubego nie dają żadnych objawów. Są one wykrywane przypadkowo na zdjęciu z wlewu dodbytniczego lub podczas kolonoskopii. Taka postać kliniczna choroby jest nazywana uchyłkowatością.
W stosunkowo niewielkim odsetku przypadków choroba przebiega objawowo. Główne dolegliwości to:
- bóle w lewym dole biodrowym - nasilają się po posiłkach i są łagodzone wypróżnieniami
- zmiana rytmu wypróżnień
- wzdęcie
- zaparcie, lub zaparcie naprzemienne z biegunką
- możliwe przemijające zatrzymanie wiatrów i stolca
Postać objawową uchyłków nazywamy chorobą uchyłkową.
[edytuj] Powikłania
U nielicznych chorych z uchyłkami może dojść do powikłań jakimi są:
- zapalenie uchyłków
- ropień przyokrężniczy
- perforacja jelita
- niedrożność jelit
- przetoki
- krwotok
[edytuj] Rozpoznanie
Obecność uchyłków można potwierdzić badaniem radiologicznym - wlew doodbytniczy, lub endoskopowym - kolonoskopia. Wlew doodbytniczy jest metodą czulszą niż kolonoskopia.
Każda z tych metod jest przeciwwskazana u chorych z powikłaniami choroby uchyłkowej!
[edytuj] Badania pomocnicze
- rutynowe badania krwi i moczu
- u chorych z podrażnieniem pęcherza moczowego może dojść do mikroskopowego krwinkomoczu
- USG i tomografia komputerowa - do oceny zbiorników ropy
- badanie naczyniowe lub izotopowe - w celu ustalenia źródła krwawienia
Wszyscy chorzy z powikłaniami wymagają oceny urologicznej, a kobiety także oceny ginekologicznej.
[edytuj] Różnicowanie
- zaburzenia czynnościowe jelit
- rak jelita grubego
- choroba Crohna
- niedokrwienne zapalenie jelita grubego
- ostre infekcyjne zapalenie jelit
- rak jajnika
- zapalenie w obrębie miednicy mniejszej
- zapalenie pęcherza moczowego
[edytuj] Leczenie
[edytuj] Niepowikłane uchyłki jelita grubego
Leczenie odbywa się ambulatoryjnie. Podstawą są otręby. Należy je wprowadzać stopniowo, początkowo 1-2 łyżki dziennie. Co tydzień dawkę można zwiększać o 2 łyżki dochodząc do 6-10 łyżek dziennie. Otręby zmniejszają dolegliwości bólowe i regulują wypróżnienia.
Z leków stosuje się drotawerynę (3xdziennie 40-80 mg) i bromek oksyfenonium (3xdziennie 20 mg).
Bezwzględnie są przeciwwskazane pochodne morfiny!
[edytuj] Zapalenie uchyłków
Zobacz więcej w osobnym artykule: zapalenie uchyłków.[edytuj] Inne powikłanie
Wolna perforacja, ropień śródbrzuszny, niedrożność jelit wymagają leczenia chirurgicznego w trybie nagłym.
W przypadku ropnych powikłań najczęstszym zabiegiem jest operacja Hartmanna z przywróceniem ciągłości jelita w drugim etapie.
Niektórzy chorzy są operowani z powodu nawracającego zapalenia uchyłków lub podniedrożności - przeważnie wykonuje się u ich jednoetapową resekcję esicy.
Krwotok z uchyłka zwykle ustaje samoistnie (u 80 % chorych). Niemniej, przy masywnych krwotokach zagrażających życiu podejmuje się próby doraźnego tamowania metodami endoskopowymi (termicznymi, ostrzykiwaniem, za pomocą klipsów) lub na drodze arteriografii interwencyjnej (przez podanie wazopresyny).
[edytuj] Bibliografia
- "Interna" pod red. prof. dr hab. Franciszka Kokota, tom 1, str. 500-502 ISBN 83-200-2871-X
- Choroba uchyłkowa jelita grubego
- "Choroby wewnętrzne" pod red. prof. dr hab. Andrzeja Szczeklika, tom 1, str. 815-816 ISBN 83-7430-031-0
