Eisleben

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°13' N 11°33' E51.2166667 11.55 (Eisleben)

Eisleben
Herb Eisleben
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia-Anhalt
Powiat	Mansfeld-Südharz
Powierzchnia	91.55 km²
Położenie	51° 13' N 11° 33' E
Wysokość	114 m n.p.m.
Ludność (31.12.2006) • liczba ludności • gęstość	23789 260 os./km²
Nr kierunkowy	03475
Kod pocztowy	06295
Tablice rejestracyjne	ML
Położenie na mapie kraju Eisleben
Strona internetowa miasta

Eisleben - miasto w Saksonii-Anhalt w środkowych Niemczech. Znane jako rodzinne miasto Marcina Lutra, stąd jego oficjalna nazwa brzmi Lutherstadt Eisleben (pol. Miasto Lutra Eisleben).

Drugie co do wielkości miasto powiatu Mansfeld-Südharz^[1]. Była stolica dawnego powiatu Mansfelder Land.

Historia miasta jest ściśle związana z wydobyciem i obróbką rud miedzi, które przyczyniły się do rozkwitu gospodarczego i kulturalnego miasta w XV-XVI w. Górnictwo było główną gałęzią przemysłu w Eisleben aż do połowy XX w. Obecnie gospodarka miasta opiera się na turystyce.

Domy Marcina Lutra w Eisleben – dom narodzin przy Lutherstraße i dom śmierci przy Andreaskirchplatz oraz zabytki związane z pobytem Lutra w Wittenberdze zostały wpisane w 1996 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Spis treści 1 Geografia fizyczna 1.1 Położenie 1.2 Klimat 2 Geografia społeczno-ekonomiczna 2.1 Podział administracyjny i zagospodarowanie przestrzenne 3 Historia 3.1 Pochodzenie nazwy miasta 3.2 Średniowiecze 3.3 Rozkwit miasta 3.4 Czasy współczesne 4 Zabytki 5 Miasta partnerskie 6 Przypisy 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia fizyczna

[edytuj] Położenie

Eisleben położone jest w pagórkowatej kotlinie Mansfeld u wschodnich podnóży gór Harz, na peryferiach aglomeracji Halle-Lipsk.

[edytuj] Klimat

Średnia roczna temperatura powietrza w Eisleben wynosi 8.5˚C. Całkowita roczna suma opadów to ok. 509 mm. Najcieplejszymi miesiącami są czerwiec, lipiec i sierpień (średnia temp. 16.1˚C-17.6˚C), a najchłodniejszymi grudzień, styczeń i luty (średnia temp. -0.5˚C-0.7˚C). Najobfitsze opady występują pomiędzy majem a lipcem (51-61 mm) a najmniejsze w lutym (32 mm).

[edytuj] Geografia społeczno-ekonomiczna

[edytuj] Podział administracyjny i zagospodarowanie przestrzenne

W obrębie Eisleben wyróżnia się następujące dzielnice: Neckendorf, Oberhütte oraz dawne gminy samodzielne: Helfta ^[2], Volkstedt ^[3], Rothenschirmbach ^[4], Wolferode^[5], Unterrißdorf ^[6] i Polleben.^[7]

Eisleben tworzy wspólnotę administracyjną Lutherstadt Eisleben z następującymi miejscowościami: Bischofrode, Hedersleben, Osterhausen, Schmalzrode.

[edytuj] Historia

[edytuj] Pochodzenie nazwy miasta

W okresie wielkiej wędrówki ludów w III-V w. plemiona Swebów: Anglowie oraz Warnowie ruszyły z terenów Holsztynu, Szlezwiku i Meklembrugii na południe. Ślady tej wędrówki są widoczne w nazewnictwie miast i miejscowości na zachód od rzek Łaby i Soławy (niem. Saale), które często mają końcówkę “leben”. Pomiędzy Haldensleben a Erfurtem znajduje się ok. 100 miast i wsi posiadających taką końcówkę, która miała oznaczać dziedzictwo (niem. Erbe) lub spadek (niem. Erbgut). Przedni człon nazwy zaś miał być związany z pochodzeniem właściciela.

[edytuj] Średniowiecze

Pierwsza wzmianka o Eisleben pochodzi z 23 listopada 994 r., kiedy to późniejszy cesarz Otto III wymienia Eisleben w dokumencie jako jedną z 6 miejscowości, która wcześniej otrzymała przywileje targowe, włącznie z prawem celnym i prawem do własnej monety^[8]. Eisleben otrzymało prawa miejskie w XII w.

[edytuj] Rozkwit miasta

Gospodarczy i kulturowy rozkwit miasta przypada na XV-XVI w., kiedy to wydobycie i obróbka rud miedzi i srebra uczyniła miasto najprężniejszym ośrodkiem przemysłowym i handlowym w regionie Mansfeldu.

W 1483 r. do Eisleben przybyli rodzice Marcina Lutra, Hans Luder i Małgorzata. Wkrótce (10.11.1483) urodził się ich syn, Marcin Luter, pózniejszy teoretyk i inicjator reformacji. Niedługo potem Lutrowie wyprowadzili się do Mansfeld. Marcin kształcił się w Erfurcie, a później działał w Wittenberdze. Przez cały okres swojego życia był blisko związany z hrabstwem Mansfeld (niem. Grafschaft Mansfeld), odwiedzał często klasztor św. Anny, założył szkołę i przyjeżdżał na rozmowy z powstańcami chłopskimi. Tuż przed śmiercią przyjechał do Eisleben, by uczestniczyć w arbitrażu. Zmarł w 1546 r. w domu swojego przyjaciela, Dr. Drachstettena, przy Andreaskirchplatz.

[edytuj] Czasy współczesne

Przez wieki miasto opiekowało się zabytkami związanymi z pobytem Lutra w Eisleben. W 1946 r. miasto otrzymało nazwę Lutherstadt. Domy Marcina Lutra – dom narodzin przy Lutherstraße i dom śmierci przy Andreaskirchplatz oraz zabytki związane z pobytem Lutra w Wittenberdze zostały wpisane w 1996 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

[edytuj] Zabytki

• Dom narodzin Martina Lutra przy Lutherstraße (dawniej Lange Gasse)
• Dom śmierci Martina Lutra przy Andreaskirchplatz
• Kościół św. Andrzeja
• Klasztor Helfta

[edytuj] Miasta partnerskie

• Raismes, Francja (od 1962)
• Herne w Nadrenii Północnej Westfali, Niemcy (od 1990)
• Memmingen w Bawarii, Niemcy (od 1990)
• Weinheim w Badenii-Wirtembergi, Niemcy (od 1990)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Powiat powstał 1 lipca 2007 z połączenia powiatów Sangerhausen I Mansfelder Land
2. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.1960
3. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.2004
4. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.2005
5. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.2005
6. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.2006
7. ↑ Należy do Lutherstadt Eisleben od 01.01.2006
8. ↑ Gerlinde Schlenker (Wyd.), Protokollband zum Kolloquium anlässlich der ersten urkundlichen Erwähnung Eislebens am 23. November 994, Verlag Janos Stekovics, Halle, 1995 ISBN 3-929330-52-0

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Miasto Lutra Eisleben: oficjalna strona miasta (de) (en)
• Lista światowego dziedzictwa UNESCO: Dziedzictwo Lutra w Eisleben i Wittenberdze (en) (fr)