Filon Kmita
Z Wikipedii
Filon Kmita | |
Ród szlachecki | Kmitowie herbu Chorągwie |
Herb szlachecki | Chorągwie Kmitów |
Rodzice | Semen Kmita Tatiana Kroszyńska |
Żona | Nastazja Hornostajówna Zofia Chodkiewiczówna |
Dzieci | Jeremiasz Kmita Łazarz Kmita Zofia Kmita Bohdana Kmita |
Data urodzenia | ok. 1530 |
Miejsce urodzenia | |
Data śmierci | 1587 |
Miejsce śmierci |
Filon Kmita Czarnobylski herbu Chorągwie Kmitów - (ur. ok. 1530-1587), wojewoda smoleński od 1579, rotmistrz, starosta orszański od 1566.
Syn Semena i Tatiany Kroszyńskiej. W 1562 wziął udział w wojnie z Rosją. Na czele oddziału 300 konnych rozbił pod Czernihowem 2. tysięczne zgrupowanie wojsk moskiewskich. Po wzmocnieniu swoich sił, dowodząc oddziałem 1 400 kawalerii zdobył szturmem Czernihów. Przeprowadził następnie zagon zaczepny pod Starodub, rozbijając w czasie powrotu pościg rosyjski. W 1564, w czasie operacji głównych sił litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła Rudego w okolicach Połocka, osłaniał jego prawe skrzydło. Na czele 2. tysięcznego oddziału jazdy uniemożliwił połączenie sił moskiewskich. Po zwycięstwie Radziwiłła w bitwie na Polu Iwańskim, przeszedł do działań zaczepnych, zmuszając Rosjan do wycofania się do Smoleńska. W 1565 na czele 1 600 jazdy przeprowadził zagon na Siewierszczyznę, zdobył Poczep i ze zdobyczą wojenną wycofał się do kraju. W uznaniu jego zasług król Polski Zygmunt II August nadał mu w wieczyste użytkowanie dzierżawę czarnobylską. W 1566 otrzymał starostwo orszańskie. W 1568 na czele 4. tysięcznego oddziału przeprowadził działania zaczepne na Smoleńszczyznie. Wywabił część załogi Smoleńska i pobił ją w polu. Następnie spustoszył terytoria państwa rosyjskiego aż po Wiaźmę, po czym nie nękany przez wroga powrócił do Orszy.
Na barkach Kmity spoczęła ochrona wywiadowcza Wielkiego Księstwa Litewskiego od strony Rosji. Pilnie śledził przygotowania wojenne cara Iwana Groźnego, o czym nieustannie donosił swoim zwierzchnikom.
Wziął udział w wojnie moskiewskiej Stefana Batorego. W 1579, w czasie wyprawy połockiej, osłaniał pochód sił głównych od strony Smoleńska. 18 października został mianowany wojewodą smoleńskim. W 1580 w czasie wyprawy wielkołuckiej, na czele 9. tysięcznego oddziału wtargnął na Smoleńszczyznę, gdzie poniósł jednak porażkę. Po zdobyciu Wielkich Łuków został 5 września komendantem tej twierdzy. W styczniu 1581 zdobył twierdzę moskiewską Chołm. Przeprowadził zagon na Nowogród Wielki i przejściowo zdobył Starą Russę. Wraz z hetmanem polnym litewskim Krzysztofem Radziwiłłem Piorunem przeprowadził w dniach 25-29 sierpnia śmiały atak 7 000 jazdy litewskiej na Rżew, bezpośrednio zagrażając samemu Iwanowi Groźnemu, który wówczas przebywał w Staricy. Wydarzenie to opisał Jan Kochanowski w poemacie Jezda do Moskwy.
Filon Kmita żonaty był z Nastazją Hornostajówną, wdową po Hrehorym Sanguszce. Drugi raz ożenił się z Zofią Chodkiewiczówną, córką kasztelana wileńskiego Grzegorza Chodkiewicza, z którą miał synów: Jeremiasza i Łazarza i córki: Zofię i Bohdanę.