Fiołek trójbarwny

Z Wikipedii

Fiołek trójbarwny
A V. tricolor B V. arvensis (po lewej)
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	fiołkowce
Rodzina	fiołkowate
Rodzaj	fiołek
Gatunek	fiołek rójbarwny
Nazwa systematyczna
Viola tricolor L., 1753
Galeria zdjęć i grafik

Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.) - gatunek rośliny rocznej (jara lub ozima), należący do rodziny fiołkowatych (Violaceae Batsch.). Nazwy ludowe: bratek polny, macoszka, sierotki, kwiatek Świętej Trójcy. Występuje w stanie dzikim w Europie i Azji. W Polsce pospolity.

V. tricolor var. tricolor

V. tricolor var. maritima

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga

Pojedyncza lub gałęzista, leżąca, podnosząca się lub wzniesiona, czterokanciasta, delikatnie owłosiona. Wysokość: 10-30 cm.

Liście

Dolne sercowate, górne lancetowate lub eliptyczne. Wszystkie mają karbowane brzegi.

Kwiaty

Pojedyncze, obupłciowe, wyrastają w kątach liści na długich szypułkach. Korona znacznie dłuższa od kielicha, płatki górne fioletowe, boczne i dolne żółte. Ostroga zielonawo-fioletowa. Kielich złożony z 5 lancetowatych działek z przedłużeniami poniżej nasady. Kwitnie od czerwca do września. Gatunek bardzo zmienny w ubarwieniu kwiatów, rozróżnia się szereg odmian botanicznych). Jest owadopylny.

Owoce

Trójklapowa torebka z drobnymi, brunatnożółtymi nasionami. Zawierają elajosom i są rozsiewane przez mrówki (myrmekochoria).

Biotop

Pola, przydroża, łąki, wzgórza, ogrody (chwast). Preferuje stanowiska suche o glebach piaszczystych, często ubogich. Gatunek kwasolubny, roślina wskaźnikowa gleb kwaśnych^[1].

[edytuj] Zmienność

• Występuje w kilku podgatunkach^[2]:
  • V. tricolor subsp. curtisii (E. Forster) Syme. = V. tricolor var. maritima Schweigg. Łodyga dość gruba, o wysokości 3-15 cm i rozgałęziająca się zaraz nad ziemią. Mięsiste liście o wąskich łatkach. Przeważnie fioletowa korona kwiatów o długości 10-15 mm. Rośnie na piaskach, występuje głównie nad morzem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Koelerion albescentis, Ass. Helichryso-Jasionetum ^[3]
  • V. tricolor subsp. tricolor. Cienka i wzniesiona łodyga o wysokości 15-25 (40) cm, rozgałęziająca się wyżej nad ziemią. Korona kwiatów różnobarwna o długości 15-25 mm. Rośnie na murawach, przydrożach i obrzeżach lasów.
  • V. tricolor subsp. subalpina. Gatunek charakterystyczny dla All. Polygono-Trisecion ^[3]
• Ze skrzyżowania V. tricolor, V. lutea (fiołek żółty) i V. altaica otrzymano popularne, dwuletnie bratki - fiołek ogrodowy (Viola x vittrockiana Gams. ex Kappert).

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : cała roślina (Herba Violae tricoloris). Zawiera wiolutozyd, saponiny triterpenowe, śluz, alkaloid wiolinę (w korzeniach), fenolokwasy (kawowy, protokatechowy, gentozynowy, waniliowy i in.), rutynę
  • Działanie : reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne (również przez uboczne działanie antybiotyków), w chorobie gośćcowej, trądziku młodzieńczym, wykwitach skórnych, tak zwanych wysypkach uczuleniowych, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka.
  • Zbiór i suszenie : Ziele ścina się latem, suszy rozłożone jedną warstwa w miejscu ciepłym, ale nie na słońcu

Przypisy