Łodyga
Z Wikipedii
Łodyga - nadziemna część rośliny naczyniowej. Wraz z umiejscowionymi na niej liśćmi stanowi największą część sporofitu roślin nasiennych. Powstaje w wyniku działania stożka wzrostu. Łodyga z liśćmi, kwiatami i pąkami nazywana jest pędem.
Spis treści |
[edytuj] Funkcje
- podtrzymuje liście, kwiaty, owoce
- przewodzi wodę i sole mineralne z korzenia, a pokarm z liści do każdej komórki
- służy do rozmnażania np.konwalia
- magazynuje substancje odżywcze, wodę i sole mineralne
- bierze udział w procesie fotosyntezy.
[edytuj] Budowa
Zewnętrzną warstwę łodygi stanowi pokryta kutykulą skórka (epiderma), w której znajdują się aparaty szparkowe. Pod skórką znajduje się kora pierwotna(właściwa) , podobnie zbudowana do tej w korzeniu, ale zawierająca chloroplasty. Wnętrze łodygi zajmuje walec osiowy z wiązkami przewodzącymi. Jego budowa jest różna dla różnych grup roślin. Przyrost wtórny łodygi następuje wskutek działania merystemów bocznych, to jest miazgi i fellogenu. Miazga wytwarza na zewnątrz łyko wtórne, a do wnętrza - drewno wtórne.
[edytuj] Modyfikacje
Łodyga spichrzowa gromadzi materiał zapasowy umożliwia ona przetrwanie rośliny w trudnych warunkach, a po ich poprawie umożliwia ponowny rozwój rośliny. Jest to możliwe dzięki rozwojowi w łodydze miękiszu spichrzowego. Przykładem jest bulwa ziemniaka, w niej głównym materiałem zapasowym jest skrobia.
Rozłogi - wydłużone pędy roślin płożące się tuż nad powierzchnią ziemi. Zakorzeniając się w węzłach i wyrastając, tworzą nowe rośliny. Po obumarciu rośliny macierzystej lub oderwaniu się od niej, stają się samodzielnymi roślinami. Przykładem roślin wytwarzających rozłogi są poziomki i truskawki.
Cebule są silnie skróconymi pędami podziemnymi, składającymi się z krótkiej łodyżki, zwanej piętką, i gęsto na niej osadzonych liści zmodyfikowanych jako łuski magazynujące zapasy. Z piętki wyrastają korzenie przybyszowe, a na jej wierzchołku znajduje się pączek szczytowy, który w następnym roku rozwija się w pęd kwiatonośny. Cebule występują głównie u roślin jednoliściennych np. cebula zwyczajna, czosnek.
Łodyga asymilacyjna zwiększa powierzchnie, którą roślina przeprowadza fotosyntezę. Jest to możliwe dzięki obecności w łodydze miękiszu asymilacyjnego, który posiada liczne chloroplasty. Ten rodzaj modyfikacji występuje np. u kaktusów, wilczomlecza.
Ciernie - wyrostki roślinne o szydłowatym kształcie, ostro zakończone, chroniące rośliny przed zjedzeniem przez zwierzęta roślinożerne, będące przekształconymi liśćmi lub pędami (np. u tarniny i grochodrzewu). Ciernie są charakterystyczne dla kserofitów (roślin zasiedlających typowo suche biotopy, jak pustynie, busz i stepy), ale są spotykane i w naszej strefie klimatycznej. Morfologicznie ciernie zawsze są wzmocnione tkanką podskórną, np. drewnem, co utrudnia ich złamanie, w przeciwieństwie do kolców, np. róży. W odróżnieniu od kolców, ciernie mają własną wiązkę przewodzącą
Źdźbło zielna łodyga roślin z rodziny wiechlinowatych. Cechuje się ona dużą wytrzymałością, pomimo delikatnej i lekkiej budowy. Składa się z pustych międzywęźli oraz pełnych węzłów (kolanek).
Wąsy podobnie jak ciernie mogą być pochodzenia pędowego lub liściowego. Są to organy czepne, nierozgałęzione lub rozgałęzione, cienkie, wrażliwe na dotyk i pod wpływem bodźca mechanicznego owijające się dookoła podpory. Wąsy pędowe są przekształconymi łodygami, na których mogą występować szczątkowe liście oraz kwiaty. U Passiflory wąsy są przekształconymi pędami bocznymi wyrastającymi z pachwiny liści, u winorośli zaś wąsy stanowią zakończenia osi rozgałęziającego się pędu
[edytuj] Podziały
Łodygi ze względu na trwałość dzieli się na:
- zielne - nietrwałe, obumierające pod koniec sezonu wegetacyjnego, występują u roślin jednorocznych (słonecznik, bób, dynia, rumianek), u dwuletnich (marchew, brukiew, pietruszka) i bylin, tracących na zimę część nadziemną, zimujących zaś w postaci organów przetrwalnikowych: np. cebul, kłączy lub bulw.
- zdrewniałe - trwałe, występujące np. u drzew i krzewów.
Ze względu na kształt :
- obła: róża, cebula, dąb
- trójkanciasta: konwalia
- czterokanciasta: jasnota biała
Ze względu na funkcję :
Ze względu na występowanie :
- naziemne: łodyga wzniesiona
- podziemne: bulwa, kłącze, cebula
Ze względu na sposób wyrastania:
