FitzRoy Somerset, 1. baron Raglan
Z Wikipedii
![Marszałek polny lord Raglan podczas wojny krymskiej](../../../../images/shared/thumb/f/f2/Raglan.jpg/250px-Raglan.jpg)
FitzRoy James Henry Somerset, 1. baron Raglan GCB (ur. 30 września 1788, zm. 28 czerwca 1855 na Krymie), brytyjski arystokrata, wojskowy i polityk, naczelny dowódca wojsk brytyjskich podczas wojny krymskiej, najmłodszy syn Henryego Somerseta, 5. księcia Beaufort, i Elizabeth Boscawen, córki admirała Edwarda Boscawena. Jego starszymi braćmi byli: Henry, 5. książę Beaufort, Charles, gubernator Kolonii Przylądkowej, oraz Edward, dowódca kawalerii w armii Wellingtona.
Od urodzenia nosił tytuł lorda FitzRoya Somerseta. Wykształcenie odebrał w Westminster School. W 1804 r. wstąpił do armii. W 1807 r. był członkiem poselstwa sir Arthura Pageta do Turcji. W tym samym roku był członkiem sztabu generała Arthura Wellesleya podczas wyprawy na Kopenhagę. Rok później towarzyszył Wellesleyowi podczas kampanii w Portugalii. Podczas wojen na Półwyspie Iberyjskim lord Somerset był najpierw adiutantem, a następnie wojskowym sekretarzem Wellesleya.
Somerset został ranny w bitwie pod Buçaco w 1810 r. Po bitwie pod Fuentes de Onoro został awansowany do stopnia majora. W 1812 r. jako ochotnik w szeregach 52 Pułku Lekkiej Piechoty brał udział w szturmie Ciudad Rodrigo. Odznaczył się również podczas oblężenia Badajoz. W latach 1814-1815 był sekretarzem brytyjskiej ambasady w Paryżu. Podczas 100 dni ponownie został adiutantem i militarnym sekretarzem Wellingtona.
Pod Waterloo Somerset został ciężko ranny w prawą rękę, którą następnie amputowano. Somerset szybko nauczył się jednak pisać lewą ręką i po zakończeniu działań wojennych powrócił na stanowisko sekretarza paryskiej ambasady. W latach 1818-1820 i 1826-1829 zasiadał w Izbie Gmin jako reprezentant okręgu Truro. W 1819 r. został sekretarzem Wellingtona jako generała artylerii. Od 1827 r. aż do śmierci księcia w 1852 r. był sekretarzem Wellingtona jako naczelnego dowódcy British Army. W 1835 r. został awansowany do stopnia generała-majora, a w 1838 r. został generałem-porucznikiem. W 1852 r. został generałem artylerii. 16 października tego roku został członkiem Tajnej Rady, a 20 października otrzymał tytuł parowski barona Raglan i zasiadł w Izbie Lordów.
W 1854 r. Raglan został awansowany do stopnia generała i otrzymał dowództwo nad brytyjski wojskami wysłanymi na wojnę krymską. Miał tam współpracować z dowódcą wojsk tureckich, Omarem Paszą, i dowódcą wojsk francuskich, marszałkiem Saint Arnaud, a później marszałkiem Canrobertem. Lord Raglan i jego sztab byli odpowiedzialni za fatalną sytuację zaopatrzeniową wojsk brytyjskich oblegajacych Sewastopol zimą z 1854 na 1855 r. (podczas tej zimy z brytyjskiego kontyngentu ubyło 23 000 ludzi).
Lord Raglan nie radził sobie również na polu bitwy. Nie zwracał uwagi na narastający konflikt między dowódcami kawalerii lordem Lucanem i lordem Cardiganem. W bitwach pod Bałakławą i Inkermanem popełniał poważne błędy wysyłając zbyt szczupłe siły brytyjskie przeciwko znacznie liczniejszym oddziałom rosyjskim. Mimo błędów Raglana obie bitwy zakończyły się zwycięstwami sprzymierzonych, a sam Raglan otrzymał awans do stopnia marszałka polnego.
Podczas ciężkiej zimy 1854/1855 r. Raglan poważnie zapadł na zdrowiu. Zmarł 28 czerwca 1855 r. na dyzenterię. Jego ciało zostało przewiezione do Anglii i pochowane w Badminton.
13 marca 1814 r. Somerset poślubił lady Emily Wellesley-Pole (zm. 6 marca 1881), córkę Williama Wellesleya-Pole'a, 3. hrabiego Mornington, i Katherine Forbes, córki admirała John Forbesa. FitzRoy i Emily mieli razem dwóch synów:
- major Arthur William FitzRoy Somerset (6 maja 1816 - 25 grudnia 1845), zmarł z ran odniesionych w bitwie pod Ferozeshah, ożenił się z Emilie de Baumbach, nie miał dzieci
- Richard Henry FitzRoy Somerset (24 maja 1817 - 3 maja 1884), 2. baron Raglan
Na cześć marszałka nazwano miasto Raglan w Nowej Zelandii.
W filmie Szarża lekkiej brygady Tonyego Richardsona z 1968 r. w postać Raglana wcielił się John Gielgud.
[edytuj] Bibliografia
Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz. Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''. |
- Christopher Hibbert, The Destruction of Lord Raglan, Longmans, 1961
- Michał Klimecki, Krym 1854-1855, Bellona, Warszawa, 2006, ISBN 9788311104815
Poprzednik nowa kreacja |
Baron Raglan 1852-1855 |
Następca Richard Somerset, 2. baron Raglan |
Poprzednik Henry Hardinge, 1. wicehrabia Hardinge |
Generał artylerii 1852-1855 |
Następca likwidacja urzędu |