Franciszek Ksawery Dmochowski

Z Wikipedii

Franciszek Ksawery Dmochowski, PI

Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1762 Oprawczyki
Data śmierci	20 czerwca 1808
Herb

Święcenia	1778

Franciszek Ksawery Dmochowski herbu Pobóg (ur. 2 grudnia 1762, zm. 20 czerwca 1808) - pijar, działacz polityczny, publicysta, poeta i tłumacz.

Urodził się w miejscowości Oprawczyki na Podlasiu w rodzinie drobnej szlachty. Uczęszczał do szkół prowadzonych przez jezuitów i pijarów w Drohiczynie, a następnie od 1778 w Podolińcu na Spiszu. Po ukończeniu nowicjatu w 1778 został przyjęty do pijarów. Uczył w szkołach pijarskich w Radomiu, a w 1785 został przeniesiony do Warszawy. W latach 1786-1788 wykładał łacinę w kolegium w Łomży, później w Radomiu. W 1789 został nauczycielem w Szkole Wydziałowej w Warszawie.

Autor pierwszej polskiej poetyki "Sztuki rymotwórczej" (1788), przeróbki "L'art poetique" Nicolasa Boileau. Należał do Kuźnicy Kołłątajowskiej, po śmierci Franciszka Salezego Jezierskiego był sekretarzem Hugona Kołłątaja.

W latach 1791 - 1793 był proboszczem parafii Podwyższenia Świętego Krzyża w Kole.

Współautor dzieła "O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja 1791 r." W czasie insurekcji kościuszkowskiej porzucił stan duchowny i został członkiem Rady Najwyższej Narodowej. Był współredaktorem Gazety Wolnej Warszawskiej.

Jako kierownik Wydziału Instrukcji Rady Najwyższej Narodowej rozpoczął wydawanie Gazety Rządowej, która była oficjalnym organem powstańców.

Po upadku powstania przewodniczył Deputacji Polskiej w Paryżu. W 1800 wrócił do kraju, organizował Towarzystwo Przyjaciół Nauk i został jego pierwszym sekretarzem.

W latach 1801-1805 wydawał "Nowy Pamiętnik Warszawski", wcześniej współredagował "Gazetę Wolną Warszawską" i "Gazetę Rządową". Tłumaczył dzieła E. Younga, Miltona, Horacego, "Iliadę" i fragmenty "Odysei" Homera, "Eneidę" Wergiliusza.