George Custer
Z Wikipedii
George Armstrong Custer (ur. 5 grudnia 1839 w New Rumley w Ohio, USA, zm. 25 czerwca 1876 w bitwie nad Little Big Horn, Montana) - dowódca amerykański, podpułkownik armii stałej[1], generał brygady ochotników[2], absolwent akademii wojskowej West Point.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Był najstarszym z piątki dzieci farmera i kowala Henry'ego Emanuela Custera i Marii Ward Kirkpatrick - miał 3 braci i siostrę. Jego prapradziadek, Niemiec Arnold Kuster osiedlił się w Ameryce pod koniec XVII wieku.
W 1861 ukończył West Point. W czasie wojny secesyjnej był dowódcą jednej z brygad kawalerii wojsk Północy (Armii Potomacu). W wieku 23 lat mianowany do stopnia tymczasowego generała brygady ochotników.
W czasie wojny cieszył się ogromną popularnością na Północy, szczególnie wśród płci pięknej, która nazywała go pieszczotliwie "boy-general". Był też jednym z niewielu dowódców kawalerii Północy, który potrafił wygrywać bitwy w polu. Po zakończeniu wojny wrócił do stopnia kapitana armii stałej (mimo wniosku przełożonych nie uzyskał generalskiego awansu w Regular Army), potem służył w randze podpułkownika, jako dowódca 7. Pułku Kawalerii na preriach Zachodu.
9 lutego 1864 ożenił się z Elizabeth Clift Bacon; nie mieli dzieci.
27 listopada 1868 Custer, jako porucznik, obok gen. Philipa Sheridana brał udział w masakrze nad Washita River, w czasie której zamordowano ok. 150 Czejenów.
Zginął w 1876 w bitwie z Dakotami dowodzonymi przez Siedzącego Byka i Szalonego Konia nad brzegami rzeki Little Big Horn.
Gdy do Waszyngtonu doszła wieść o jego śmierci w bitwie z powszechnie pogardzanymi Indianami, zrzucono nań całą winę za klęskę i śmierć żołnierzy, ale jednocześnie postanowiono wykorzystać śmierć popularnego oficera i wszystkich jego podkomendnych dla dokonania "ostatecznego rozwiązania" kwestii Indian.
[edytuj] Kontrowersje
Już po śmierci zyskał złą sławę jako "bezlitosny i nienawistny wróg Indian, nie znający żadnych granic okrucieństwa", co też nie do końca było prawdą. Jego podwładni - oficerowie - uskarżali się, że wolał towarzystwo swoich indiańskich zwiadowców niż ich własne. Był bez wątpienia uważany za hulakę i postrzeleńca. Podobno często upijał się do nieprzytomności i podejmował niezbyt zrozumiałe, kontrowersyjne decyzje. Częściej niż w mundurze widywano go w żółtawej skórzanej kurtce z frędzlami, skąd kolejne przezwisko - "Cavalier in Buckskin". Wsławił się polowaniami na bizony oraz przyjaźnią z Buffalo Billem i rosyjskim następcą tronu[3].
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Jay Monaghan: Custer: The Life of General George Armstrong Custer. Boston/Toronto: Little, Brown & Co., 1959.
- Robert M. Utley: Cavalier in Buckskin. University Oklahoma Press, 1988. ISBN 0806121505.
Przypisy
- ↑ tzw. Regular Army, czyli zawodowa armia USA czasu pokoju
- ↑ w czasie wojny secesyjnej oficer mógł mieć jednocześnie kilka stopni: jeden w armii stałej, inny (zwykle wyższy) w formowanych wtedy jednostkach ochotniczych. Poza tym istniały jeszcze stopnie tymczasowe - w skrajnym przypadku dany oficer mógł mieć cztery stopnie: być np. porucznikiem armii stałej, tymczasowym kapitanem armii stałej, majorem ochotników i tymczasowym pułkownikiem ochotników. Była jeszcze możliwość posiadania stopnia "brevet". Oznaczało to honorową godność w rodzaju fikcyjnego awansu. Oficer który posiadał coś takiego miał prawo do insygniów i tytulatury ale na stanowisko służbowe i wysokość uposażenia to nie wpływało. Miało to jednak znaczenie w ustalaniu starszeństwa dając np. spośród dwóch generałów brygady pierwszeństwo temu który był "brevet major general".
- ↑ Wszystkie przytoczone opinie za: R.Utley, ss.194-212
