Gesta Danorum

Z Wikipedii

Gesta Danorum

Gesta Danorum to średniowieczna kronika historii Danii.

Gesta Danorum (dosł. "Czyny Duńczyków") zostały zapisane przez Saxo Grammaticusa w języku łacińskim w 16 tomach. Dzieło to stanowi największe osiągnięcie średniowiecznej literatury duńskiej. Kronika powstała z polecenia duńskiego biskupa Absalona. Ostatnia księga została ukończona prawdopodobnie po roku 1222.

Gesta... opisują historię duńską (i momentami szerzej - nordycką) od około roku 600 p.n.e do późnego XII wieku. Szesnaście ksiąg można podzielić na dwie części:

księgi 1-9: dzieje staronordyckie. Księga 9 kończy się wspomnieniem Gorma Starego, pierwszego udokumentowanego władcy Danii,
księgi 10-16: historia średniowieczna.

Saxo Grammaticus pisząc Gesta... opierał się na pracach Adama z Bremy i na kronice z Roskilde. Jednak w istocie Gesta... miały służyć jako przeciwwaga dla kronik Adama piszącego z polecenia arcybiskupstwa hamburskiego. Duński kościół, zamawiając Gesta..., na celu miał wzmocnienie niezależności Danii, a tym samym i duńskiego kościoła.

Po wiekach Gesta Danorum posłużyła za inspirację Szekspirowi przy tworzeniu Hamleta. Przedstawiony w kronice poczet prehistorycznych władców Danii jest jednym ze źródeł, na podstawie których można dziś pokusić się stworzenie listy legendarnych i półlegendarnych władców tego kraju.

Ostatnie trzy księgi Gesta Danorum opisują podbój Rugii i Pomorza Zachodniego przez Danię. 'Gesta...' zawierają również jeden z nielicznych opisów świątyni pogańskiej, pogańskich obrzędów i posągów bóstw słowiańskich. Saxo opierał się w swym opisie na relacjach naocznych świadków, w związku z czym jego dzieło jest pierwszorzędnym źródłem do dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej XII wieku.

Kontynuacja Gesta Danorum znajduje się w czternastowiecznej kronice Chronica Jutensis. Kronika ta zawiera również streszczenie (około jednej czwartej objętości oryginału) dzieła Saxo (→Compendium Saxonis). To właśnie z tego streszczenia pochodzi tytuł Gesta Danorum - Saxo sam nie nazwał tak swoich kronik.

Oryginał kroniki zaginął. Ocalały tylko cztery strony pergaminowe

Źródła