Ghazni

Z Wikipedii

Współrzędne: 33°33' N 68°26' E33.55 68.4333333 (Ghazni)


Ghazni
Państwo	Afganistan
Prowincja	Ghazni
Położenie	33° 33' N 68° 26' E
Ludność • liczba ludności	32 tys.
Położenie na mapie kraju Ghazni

Ghazni (Ğazni, Ghazna; pers.: غزنی) - miasto we wschodnim Afganistanie położone nad rzeką Ghazni, przy drodze samochodowej Kabul – Kandahar. Jest ośrodkiem administracyjnym prowincji Ghazni. Liczy ok. 32 tys. mieszkańców (1982).

Od 962 r. miasto stało się stolicą państwa Ghaznawidów, założonego przez Alptigina. W czasie panowania Mahmuda z Ghazni (998–1030) przekształciło się w prawdziwe centrum kulturalne oraz siedzibę uczonych i poetów (Al-Biruni, Ferdousi, Ansari), rywalizującą z Bagdadem.

Po upadku imperium Ghaznawidów dalsza historia miasta była równie burzliwa. Od 1173 znalazło się na w obrębie księstwa Ghor. W XIII i XIV w. trafiło pod panowanie mongolskie, a w XVI wieku w ręce Wielkich Mogołów. W 1738 roku miasto zdobył Nadir Szach. W 1747 Ghazni wraz z prowincją stało się częścią państwa afgańskiego, by w latach 1838–1842 znaleźć się we władaniu Anglików podczas pierwszej wojny afgańskiej.

Obecnie jest ośrodkiem przemysłu chemicznego, rzemiosła (kożuchy, tkaniny, obuwie, wyroby artystyczne z metalu) i handlu (wełna, owce). Jest węzłem komunikacyjnym (lotnisko). W Ghazni znajduje się muzeum, pozostałości dwunastowiecznego pałacu Ghaznawidów, 3 mauzolea grobowe (z XV, XVI w.) oraz wzniesione w XVIII w. nad grobowcem Mahmuda z Ghazni. W bezpośredniej okolicy są też oddalone o 365 m. od siebie dwie 43-metrowe wieże z XII w. Zgodnie z inskrypcjami na murach, zostały wzniesione przez Mahmuda i jego syna. Nieco dalej od miasta znajdują się ruiny buddyjskiego klasztoru z VI–VII w. (stupy, rzeźby, m.in. posąg - kolos leżącego Buddy). Przez miasto przebiega główna arteria komunikacyjna Afganistanu, czyli droga Kabul-Kandahar. O kontrolę nad nią walczą talibowie i wojska NATO. Tuż obok miasta położona jest baza wojskowa sił Sojuszu Północnoatlantyckiego w Afganistanie. Stacjonują w niej głownie Amerykanie oraz Polacy. Do jesieni 2008 r. stać się ma ona głównym miejscem stacjonowania polskich wojsk w Afganistanie. W Ghazni znajdzie się ok. 1000 polskich żołnierzy a w całej prowincji o tej samej nazwie - 1600 Polaków. Ich zadaniem będzie m.in. kontrola drogi Kandahar-Kabul.