Gliptodonty
Z Wikipedii
| Gliptodonty | |
 Doedicurus clavicaudatus |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | łożyskowce |
| Rząd | szczerbaki |
| Rodzina | gliptodonty |
| Nazwa systematyczna | |
| †Glyptodontidae | |
| Burmeister, 1879 | |
 Systematyka w Wikispecies |
|
Gliptodonty, (Glyptodontidae)- rodzina wymarłych ssaków, więksi i bardziej uzbrojeni krewni dzisiejszych pancerników. Ich miejscem zamieszkania była Ameryka Południowa, którą zasiedlały od miocenu. Gliptodonty żyjące na początku tej epoki posiadały jeszcze wiele cech prymitywnych i do takich właśnie należał Parapropalaehoplophorus septentrionalis, odkryty w dzisiejszym Chile i opisany stosunkowo niedawno, bo w 2007. Kiedy z kolei 3 MLT pojawił się Przesmyk Panamski, południowoamerykańskie gliptodonty dostały się na nieznane im wcześniej tereny Ameryki Północnej, tak jak wiele innych gatunków zwierząt w tym okresie.
Spis treści |
[edytuj] Pancerz
Najbardziej charakterystyczną cechą tych wspaniałych stworzeń był solidny pancerz przypominający żółwi, skostniały i dobrze zachowany w skamieniałościach. U każdego z gatunków gliptodontów posiadał on inny, specyficzny wzór. Ponieważ w przeciwieństwie do dzisiejszych żółwi ssaki te nie były w stanie wciągać swej głowy pod pancerz, także na niej rozwinęło się kostne zabezpieczenie, coś w rodzaju chroniącej czapki (albo raczej twardego hełmu. Poza tym kostny pierścień otaczał ogon zwierzęcia przypominający buławę. Mogła być ona używana do obrony siebie i innych osobników swego gatunku przed drapieżnikami (podobnie czyniły ankylozaury 100 milionów lat wcześniej jest to jeden z najbardziej zadziwiających przypadków konwergencji w dziejach Ziemi ). Trzeba także pamiętać o wielkości tego łożyskowca. Typowy rodzaj, Glyptodon, osiągał rozmiary samochodu. Tak dalece rozwinięte przystosowania obronne musiały wiązać się z istnieniem jakichś wielkich i niebezpiecznych drapieżników, zdolnych do polowań na aż tak dobrze chronione stworzenia. W czasie ewolucji omawianej rodziny najgroźniejszymi drapieżcami na ich kontynencie były Phorusrhacidae, olbrzymie nielotne ptaki.
[edytuj] Pożywienie
Gliptodonty na co dzień jednak były pasącymi się roślinożercami. Jak inne, w tym także dzisiejsze szczerbaki, nie posiadały one ani siekaczy, ani też kłów (od tego pochodzi nazwa ich rzędu). Miały one za to liczne zęby policzkowe zdolne do miażdżenia twardej roślinności, takiej jak trawy. Ich szczęki były głębokie, zaopatrzone w duże wyrostki stanowiące miejsce przyczepu potężnych mięśni używanych podczas pożywiania się.
[edytuj] Rodzaje
- †Doedicurus
- †Glyptodon (typowy)
- †Glyptotherium
- †Parapropalaehoplophorus
[edytuj] Wymarcie
Zwierzęta wyginęły pod koniec epoki lodowej razem z innymi przedstawicielami megafauny, takimi jak choćby jeszcze od nich większe naziemne leniwce - Megateria. Przeżyły za to ich znacznie mniejsi, gorzej uzbrojeni, choć zwinniejsi i pewnie liczniejsi kuzyni - pancerniki, spotykane w Ameryce po dziś dzień.
