Grötzingen
Z Wikipedii
Grötzingen - dzielnica niemieckiego miasta Karlsruhe, do 1 stycznia 1974 niezależna miejscowość w dolinie rzeki Pfinz u podnóża Schwarzwaldu. Powierzchnia 1.133,58 km², 9275 mieszkańców (2003).
Pierwsze osady na tym terenie powstały w IV i VII wieku odpowiednio na północnym i południowym brzegu rzeki. W 991 miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana jako Grezingen w księgach klasztoru Weißenburg. W XII w. Grötzingen należał do rodu Staufów, wówczas założono jego terenie kolejną miejscowość, Durlach. W XIII w. wzmiankowany zamek, zapewne na obecnym Turmbergu. Gotycki kościół ze słynnym spiralnie skręconym hełmem wieżowym po raz pierwszy wzmiankowany 1255. Naprzeciw kościoła powstał w 1564 przez przebudowę starszego obiektu renesansowy pałacyk Augustenburg, własność margrabini Augusty-Marii z Baden-Durlach.
Miejscowość tradycyjnie dzieli się na Dzielnice Starokościelną, Górną, Środkową i Dolną. Ratusz z 1584 w Dzielnicy Środkowej otrzymał obecny kształt w 1688. W XVI i XVII wieku Grötzingen ucierpiało przez zarazę, a następnie częściowo spłonęło podczas wojny trzydziestoletniej i palatynackiej wojny sukcesyjnej.
Grötzingen było sławne jako malownicze miasteczko o zabytkowej architekturze, badeńska siedziba wielu malarzy, którzy osiedlali się tam od 1888 (Friedrich Kallmorgen, August Fikentscher). Do dziś w miejscowości działa wielu artystów malarzy i rzeźbiarzy i działają galerie.
W latach 70. XIX w. przeprowadzono przez miasto dwutorową linię kolejową Karlsruhe-Pforzheim-Mühlacker, która rozcięła miejscowość wzdłuż dzielnic, lecz zapewniła jednocześnie wygodny dojazd do stolicy Badenii. W czasie II wojny światowej miejscowość silnie ucierpiała, gdyż jego szachulcowa zabudowa była łatwopalna. Po wojnie w ramach odbudowy zdecydowano się uregulować i skanalizować często wylewającą rzekę Pfinz, a w miejscu jej zakola utworzono obszerny plac. Rozwinęła się część willowa, około 1970 wzniesiono jednak dwie grupy 12-kondygnacyjnych punktowców. Malowniczy klimat miejscowości został bezpowrotnie utracony.
Ze względu na duże obciążenie przelotowej trasy z Karlsruhe do Bretten i Pforzheim poszerzono ją w latach 60. i 70. XX w., burząc kilka zabytkowych budynków z XVI-XIX w., część zaś przenosząc w okolice ratusza. Rozcięcie miejscowości przez drogę i kolej na trzy podłużne części stało się jednak na tyle uciążliwe, że w końcu lat 90. i na początku XXI w. zbudowano tunel drogowy dla przelotowej trasy oraz dwie kładki piesze nad torami i jeden wiadukt pieszo-drogowy. Z centrum Karlsruhe miejscowość łączą dwie linie tramwaju dwusystemowego S4 (od 1994) i S5 (od 1997), zaś z dzielnicą Durlach linie autobusowe 21 i 22.
