Harmonika (muzyka)
Z Wikipedii
Harmonika - jeden z podstawowych elementów dzieła muzycznego; dotyczy współbrzmienia dźwięków i ich połączeń uporządkowanych według określonych reguł. Rozróżnia się harmonikę klasyczną, harmonikę jazzową, harmonikę serialną, harmonikę dodekafoniczną.
Ze względu na rozwój historyczny muzyki wyróżniamy:
- Harmonikę modalną (IX do XVI w.) - opierała się ona na ośmiu skalach kościelnych, charakteryzowała się specyficznym łączeniem akordów i prowadzeniem głosów, stosowaniem charakterystycznych dla tej epoki technik kompozytorskich, np. organum, discantus, gymel, a także faux-bourdon (równoległe prowadzenie tercji i sekst).
- Harmonikę funkcyjną dur-moll (od XVI mniej więcej do końca XIX w.) - opiera się na dwóch skalach: durowej i molowej; na I, IV i V stopniu tych skal budowane są trójdźwięki takie jak tonika, subdominanta i dominanta; Trójdźwięki poboczne budowane są na pozostałych stopniach (II, III, VI, VII). Między akordami istnieją ściśle określone stosunki. Dysonanse są rozwiązywane na konsonanse, a głosy muszą być prowadzone według określonych reguł (nie stosuje się np. równoległych kwint i oktaw)
- Harmonikę "dwudziestowieczną" (XX w.) - nie ma tu jednego, ściśle określonego systemu - kompozytor używa dowolnie wszystkich współbrzmień według swojego uznania i gustu. Jedenym ze sposobów porządkowania materiału muzycznego (Berg, Schoenberg, Webern) była Dodekafonia.
- Harmonikę sonorystyczną (XX/XXI w.) - odejście od systemu równomiernie temperowanego. używanie wszystkich możliwych współbrzmień i wysokości dźwięków, które traktowane są dowolnie jako plamy dźwiękowe, dominują dysonanse, w tym współbrzmienia o najbardziej skupionym układzie dźwięków, tzw. klastry.
