Języki lapońskie

Z Wikipedii

Rozmieszczenie języków lapońskich: 1.południowolapoński, 2. ume, 3. pite, 4. lule, 5. północnolapoński, 6. skolt, 7. inari, 8. kildin, 9. ter. Obszar ciemniejszy oznacza gminy, w których języki lapońskie są językami urzędowymi.

Języki lapońskie (sami lub saami) to grupa języków ugrofińskich (rodzina uralska), różniących się jednak dość znacznie od pozostałych języków ugrofińskich i nie zaliczanych do żadnego z trzech głównych zespołów językowych tj. bałtyckofińskiego, permskiego ani wołżańskiego. Posługuje się nimi ok. 35 tys. Saamów (Lapończyków), zamieszkujących Laponię na dalekiej północy Skandynawii. Pozostałe około 100 000 Samów mówi językami urzędowymi krajów, w których mieszkają. Wszystkie języki lapońskie (oprócz języka północnolapońskiego) są zagrożone wymarciem.

W Norwegii, Szwecji i Finlandii języki lapońskie mają status regionalnych języków urzędowych.

Języki te są podobne do fińskiego, ale przypuszcza się, że pierwotnie Lapończycy mogli mieć swój własny język. Dopiero długie sąsiedztwo ludów ugrofińskich, którzy górowali nad nimi poziomem kultury materialnej i społecznej, wywarło wpływ na języki tego ludu. Piśmiennictwo w tych językach istnieje od XVII w. Języki lapońskie zachodnie w Norwegii, Szwecji i części Finlandii zapisywane są alfabetem łacińskim, a lapońskie wschodnie w Rosji i częściowo w Finlandii- grażdanką.

[edytuj] Klasyfikacja

(liczby osób oznaczają aktywnych użytkowników języka)

Języki lapońskie:
- lapońskie zachodnie
  - język południowolapoński - około 500 osób
  - język ume — niemal wymarły, poniżej 20 osób
  - język lule - 1500 osób
  - język pite — niemal wymarły, poniżej 20 osób
  - język północnolapoński - 15 000 osób
- lapońskie wschodnie
  - język kainuu — wymarły
  - język kemi — wymarły
  - język inari - 500 osób
  - język akkala — wymarły w 2003 r.
  - język kildin - 650 osób
  - język skolt - 500 osób
  - język ter — niemal wymarły, poniżej 10 osób