Języki świata
Z Wikipedii
Języki świata - obecnie na świecie używa się ok. 6-7 tysięcy języków. Dokładne ustalenie tej liczby utrudnia brak zgody wśród językoznawców co do klasyfikacji niektórych etnolektów, jako odrębnych języków, bądź dialektów. Przeważająca część języków świata pozostaje w formie bezpiśmiennej.
Podstawową jednostką klasyfikacji języków jest rodzina językowa. W obrębie rodziny mniejszymi jednostkami są: grupa i zespół. Czasem wyróżniane są też dodatkowe jednostki pośrednie, jak podrodzina i gałąź.
Rodziny językowe są łączone w jednostki wyższego rzędu: makrorodziny i fyle. Są one jednak rzadko stosowane, gdyż udowodnienie pokrewieństwa poszczególnych rodzin między sobą jest trudne i z reguły ma charakter hipotetyczny. Niekiedy uważa się że wszystkie ludzkie języki wywodzą się od jednego prajęzyka, nazywanego Proto-World lub Proto-Sapiens (zob. prajęzyk ludzkości).
Spis treści |
[edytuj] Podstawowa klasyfikacja języków świata
.png/300px-Human_Language_Families_(wikicolors).png)
Dokładniejsze klasyfikacje znajdują się w hasłach dotyczących poszczególnych rodzin i grup.
[edytuj] Eurazja
- Języki indoeuropejskie - największa rodzina językowa świata pod względem liczby mówiących (ok. 45% mieszkańców Ziemi), języki z terenów Europy i Azji Środkowo-Zachodniej, obecnie rozpowszechnione na wszystkie kontynenty
- Języki tyrreńskie - wymarła starożytna rodzina z okolic Morza Śródziemnego
- Języki uralskie - języki z północnej Eurazji i Węgier, ze względu na odrębność języka jukagirskiego coraz częściej nazywana uralsko-jukagirską
- Języki ałtajskie - języki Azji północnej, środkowej i Turcji, ok. 6% ziemskiej populacji, przez niektórych językoznawców rodzina ałtajska jest uznawana za ligę językową, a jej grupy klasyfikowane są jako odrębne rodziny
- Języki koreańsko-japońskie - hipotetyczna, kontrowersyjna rodzina językowa skupiająca uważane przez większość językoznawców izolowane języki Dalekiego Wschodu, ok. 3% ziemskiej populacji
- Język japoński, wraz z językiem riukiuańskim
- Język koreański
- Języki czukocko-kamczackie - wymierające języki północnowschodniej Syberii
- Języki czukockie
- Języki kamczackie
- Języki drawidyjskie - języki południowych Indii i Sri Lanki, ok. 3% ziemskiej populacji, ze względu na włączanie przez niektórych językoznawców w obręb rodziny języka elamickiego czasami nazywana elamo-drawidyjską
- Język elamicki
- Języki północno-zachodniodrawidyjskie
- Języki środkowodrawidyjskie
- Języki południowodrawidyjskie
- Języki abchasko-adygijskie (północno-zachodniokaukaskie) - wymierające języki ze wschodniego wybrzeża Morza Czarnego
- Języki północno-wschodniokaukaskie - języki Czeczenii i Dagestanu, dawniej używane też na terenach Bliskiego Wschodu
- Języki kartwelskie (południowokaukaskie) - język gruziński i pokrewne dialekty
- Języki chińsko-tybetańskie - języki wschodniej i południowo-wschodniej Azji, pod względem liczby mówiących druga rodzina językowa świata (ok. 22% ziemskiej populacji)
- Języki chińskie
- Języki kareńskie
- Języki tybeto-birmańskie
- Języki dajskie - języki południowo-wschodniej Azji, ok. 1.5% ziemskiej populacji
- Języki lati-gelao
- Języki li-laqua
- Języki be-kam-tai
- Języki austroazjatyckie - języki południowo-wschodniej Azji, Bangladeszu i wschodnich Indii, ok. 2% ziemskiej populacji
- Języki miao-yao (języki hmong-mien) - niewielka rodzina języków południowych Chin i południowo-wschodzniej Azji
- Język miao
- Języki yao
- Języki jenisejskie - wymierające języki środkowej Syberii
[edytuj] Afryka
- Języki afroazjatyckie - języki Afryki północnej i Bliskiego Wschodu, ok. 5% ziemskiej populacji
- Języki nilo-saharyjskie - języki górnego dorzecza Nilu, Czadu i Sudanu
- Języki songhaj
- Języki saharyjskie
- Języki magan
- Języki fur
- Języki wschodniosudańskie
- Języki środkowosudańskie
- Języki berta
- Języki kunama
- Języki komuz
- Języki nigero-kongijskie - języki Afryki subsaharyjskiej, ok. 6% ziemskiej populacji
- Języki atlantyckie
- Języki mande
- Języki woltyjskie (gur)
- Języki kwa
- Języki benue-kongijskie (tu należą m. in. języki bantu)
- Języki adamawa-ubangi
- Języki kordofańskie
- Języki khoisan - języki Buszmenów i Hotentotów, posiadają charakterystyczne mlaski
- Język hadza
- Język sandawe
- Języki północne khoisan
- Języki środkowe khoisan
- Języki południowe khoisan
[edytuj] Ameryka Północna
- Języki eskimo-aleuckie - podbiegunowe języki Czukotki, Alaski, północnej Kanady i Grenlandii
- Języki eskimoskie
- Języki aleuckie
- Języki na-dene - rdzenne języki Ameryki Północnej
- Język haida
- Języki tlingit
- Języki atapaskańskie
- Języki makrosiouańskie - nadrodzina, często nieuznawana
- Języki siouańskie
- Języki irokeskie
- Języki kaddo
- Języki juma
- Języki majańskie (maja)
- Języki muskogejskie (muskogi)
- Języki otomang
- Języki wakaskie (wakasz)
[edytuj] Ameryka Południowa
- Języki tupi
- Języki ajmarskie (ajmara)
- Języki araukańskie
- Języki arawak
- Języki że
- Języki karibi
- Języki keczua
[edytuj] Australia i Oceania
- Języki indopacyficzne - rdzenne języki Tasmanii, Nowej Gwinei i Oceanii, hipotetyczna makrorodzina lub fyla językowa zaproponowana przez Josepha Greenberga
- Języki tasmańskie
- Języki andamańskie
- Języki nowogwinejskie
- Języki zachodniopapuaskie
- Języki east bird's head
- Języki geelvink
- Języki sko
- Języki kwomtari-baibai
- Języki arai
- Języki amto-musian
- Języki torricelli
- Języki sepik-ramu
- Języki wschodniopapuaskie
- Języki austronezyjskie - rdzenne języki Oceanii i Azji Południowo-Wschodniej, ok. 4% ziemskiej populacji
- Języki atayalic
- Języki tsouic
- Języki pajwańskie
- Języki malajsko-polinezyjskie
- Języki australijskie - wymierające rdzenne języki Australii, hipotetyczna makrorodzina, przez część językoznawców rozbijana na wiele niezależnych rodzin
[edytuj] Języki izolowane
Języki których przynależność jest nieznana lub dyskutowana
- Język ajnuski
- Język baskijski
- Język buruszaski
- Język kusunda
- Język nahali
- Język niwchijski
- Język sumeryjski
[edytuj] Zobacz też
- klasyfikacja języków
- najczęściej używane języki świata
- rodzina językowa
- prajęzyk
- język migowy
- języki sztuczne
- językoznawstwo
