Jan Szczepkowski
Z Wikipedii
Jan Szczepkowski (ur. 8 marca 1878 w Stanisławowie, zm.17 lutego1964 w Milanówku) - polski rzeźbiarz.
Ojciec Alojzy był wysokiej rangi urzednikiem w C.K. Kolejach Żelaznych, matką była Józefina Kuczyńska. W roku 1892 rozpoczął naukę w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem. Od 1896 studiował rzeźbę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego nauczycielem rzeźby był Alfred Daun i Konstanty Laszczka. Nauczycielem rysunku i malarstwa był Jacek Malczewski. W latach 1904-1907 przebywał na stypendium w Paryżu, gdzie miał możliwość zapoznać się z nowymi prądami artystycznymi. Po powrocie z Francji mieszkał w Krakowie. W tym czasie uczestniczył w życiu krakowskiej bohemy artystycznej. Był członkiem Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana i Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". 18 maja 1913 roku ożenił się z Marią Morozowcz. W 1914 został powołany do czynnej służby wojskowej. Jako porucznik uczestniczył w walkach frontowych do maja 1915, kiedy to został ciężko ranny pod Kraśnikiem. Po rekonwalescencji uznany za niezdolnego do służby liniowej, skierowany do Oddziału Grobów Wojennych.Od 1917 zamieszkał w Warszawie.
W roku 1921 przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę w nowopowstałej Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych przy ulicy Myśliwieckiej. W latach 1923-1939 był dyrektorem tej placówki. Ostatnie lata swego życia artysta spędził w Milanówku, w willi "Kaprys". W willi tej mieści się od roku 1978 prywatne muzeum artysty. Dzięki staraniom córki artysty udało się zachować wiele cennych rzeźb. Jednym z najcenniejszych jest ołtarz rzeźbiony w sosnowym drewnie dla jednego z kościołów szwajcarskich (wykonany tuż przed wojną pozostał w kraju). Obecnie trwa przejmowanie budynku wraz z muzeum przez milanowskie władze miejskie i wkrótce stanie się ono jednostką samorządową.
[edytuj] Twórczość
- 1907-1914 rzeźby portretowe (Edwarda Leszczyńskiego, Rudolfa Starzewskiego), figurka aktorki Sulimy (inaczej zwaną "Na schodach"), dziewięć gipsowych głów-karykatur wykonanych dla kabaretu Zielony Balonik oraz rzeźby tematyczne: "Macierzyństwo", "Nad przepaścią" i "Dziewki". Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej zrealizował w Krakowie szereg rzeźb architektonicznych, m.in. płaskorzeźbione popiersia czterech ewangelistów na sklepieniu kościoła św. Floriana, figurę Chrystusa we wnęce pod oknem w prezbiterium kościoła św. Krzyża oraz rzeźby na fasadzie Domu Towarzystwa Rolniczego przy placu Szczepańskim, przedstawiające prace rolnicze w różnych porach roku oraz w 1914 pomnik Henryka Jordana w parku jego imienia.W czasie I wojny swiatowej zaprojektował kilkadziesiat monumentalnych cmentarzy wojennych m.in: w Bogoniowicach, Ciężkowicach,Łużnej i Ostruszy.
- 1925 na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, kapliczka Bożego Narodzenia, została wyróżniona Grand Prix, a jej rewelacyjny, snycerski ołtarz zakupił natychmiast rząd francuski, uprzedzając tym samym podobne starania króla szwedzkiego. Ołtarz ten znajduje się obecnie w kościele w Bourges, a jego replika w Muzeum Narodowym w Warszawie. Sam autor uhonorowany został przyznaniem mu Legii Honorowej.
- 1927-1928 płaskorzeźby na fasadzie Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie
- 1927-1928 elewacja gmachu Sejmu RP w Warszawie
- 1929 fryz dla Teatru Ateneum (zniszczony w 1939)
- 1936 pomniki Stanisława Moniuszki i Wojciecha Bogusławskiego na placu Teatralnym, który po zniszczeniu przez Niemców w roku 1944, został zrekonstruowany i ponownie odsłonięty w 1965.
- Artysta zdejmował też maskę pośmiertną Józefa Piłsudskiego i rozpoczął prace nad projektem sarkofagu, które do września 1939 roku nie zostały zakończone.
- Po II wojnie światowej brał udział w rekonstrukcji zabytków warszawskich (m.in. pomnika Adama Mickiewicza przy Krakowskim Przedmieściu).
- W latach pięćdziesiątych wykonał projekty zespołu płaskorzeźb dla Huty "Warszawa"
- Płaskorzeźby na gmachu Ministerstwa Energetyki (płaskorzeźby przedstawiające cztery żywioły: Wodę, Ogień, Powietrze i Ziemię).
