Jasiel (województwo podkarpackie)
Z Wikipedii
| Jasiel | |
| Województwo | podkarpackie |
| Powiat | sanocki |
| Gmina | Komańcza |
| Liczba mieszkańców • liczba ludności |
0 |
 |
|
Jasiel lub Jasełka – nieistniejąca wieś w powiecie sanockim, gm. Komańcza, w woj. podkarpackim.
Iasziel, wyesz na wierzchowinie rzeki Iasła ...tha wyesz od sesczi lyath poczeła się szadzicz (1561), Jasieł 1591, wieś Jasiel alias Jasło 1665, łem. Jasełko (1860). W okresie I Rzeczypospolitej Jasiel należała do dóbr koronnych, klucz beski. Po 1772 r. dobra kameralne rządu austriackiego. W 1779 r. rząd austriacki sprzedał wieś w ręce osób prywatnych. W okresie zaborów wieś Jasiel leżała na granicy Węgier i Galicji, pod Beskidem, po obu stronach potoku Jasiel. Graniczyła z wsią Rudawka Jaśliska i Wisłokiem Wielkim na szczycie góry Hanasiówka (823 m n.p.m., punkt triangulacyjny do pom. Galicji). Pod koniec XIX w. Jasiel należała do księcia Władysława Czartoryskiego. Do 1914 r. starostwo powiatowe w Sanoku, powiat sądowy Bukowsko. W 1898 r. wieś liczyła 347 osób oraz 58 domów. Zamieszkana była głównie przez społeczność łemkowską oraz polską.
Tuż po drugiej wojnie światowej we wsi istniała strażnica WOP, której załoga wobec przeważających sił UPA podjęła nieudaną próbę ewakuacji w kierunku Komańczy. 19 marca 1946 r. grupa bojowa WOP i MO w sile ok. 100 żołnierzy została osaczona pod miejscowością Jasiel przez połączone bandy „Didyka”, „Chrina” (Stepan Stebelśkij) i „Myrona” (Wołodymyr Hoszko), liczące łącznie 500 ludzi. Tylko kilku Polakom udało się przebić do Czechosłowacji, reszta została wzięta do niewoli po wyczerpaniu amunicji. O tym, co działo się później, pisze szeregowy Sudnik: „Wszystkim kazali się położyć twarzą do śniegu. Kilku banderowców przystąpiło do zdzierania z nas mundurów. Pierwszego żołnierza wtrącili na dno wykopu i któryś z nich strzałem w tył głowy pozbawił go życia. Potem mnie pchnęli na krawędź wykopu”.
Mieszkańców Jasiela wysiedlono w ramach operacji wisła. W latach sześćdziesiątych we Jasielu znajdowało się schronisko PTTK. Obecnie przy drodze widoczne są pozostałości budynków gospodarstwa prowadzonego w latach osiemdziesiątych przez więźniów. Jasiel należała do parafii łacińskiej w Jaśliskach. Na miejscu znajdowała się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Św. Michała Archanioła z 1825 r. Obecnie na terenie wsi znajdują się dwa pomniki: kurierów beskidzkich AK oraz pomordowanych WOPistów.
We wsi znajduje się pole namiotowe.
[edytuj] Szlaki piesze
Barwinek – Przełęcz Dukielska (500 m n.p.m.) – Czeremcha – Jasiel – Kanasiówka (823 m n.p.m.) – Garb Średni (822 m n.p.m.)
Siedziba gminy: Komańcza
Wsie sołeckie: Czystogarb • Dołżyca • Łupków • Mików • Moszczaniec • Radoszyce • Rzepedź • Smolnik • Szczawne • Turzańsk • Wisłok Wielki • Wola Michowa • Wysoczany
Miejscowości niesołeckie: Duszatyn • Jawornik • Kulaszne • Maniów • Nowy Łupków • Osławica • Prełuki
Miejscowości nieistniejące: Balnica • Banniczka • Darów • Jasiel • Polany Surowiczne • Surowica • Zawadka Morochowska
