Jaskier ostry
Z Wikipedii
| Jaskier ostry | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Ranunculopsida |
| Rząd | jaskrowce |
| Rodzina | jaskrowate |
| Rodzaj | jaskier |
| Gatunek | jaskier ostry |
| Nazwa systematyczna | |
| Ranunculus acris | |
| Sp.Pl.2 1753 L. | |
| Synonimy | |
| Ranunculus acer L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Jaskier ostry (Ranunculus acris L.) - bylina z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Gatunek wybitnie kosmopolityczny, zasiedlający Europę, Afrykę płn. i Azję, spotykany również w Ameryce (nie wiadomo czy jego występowanie jest tam naturalne, czy został zawleczony). W Polsce gatunek bardzo pospolity na całym obszarze.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Roślina wieloletnia o wysokości 30-90 cm. Wczesną wiosną tworzy rozetę liści odziomkowych, a następnie rozgałęzioną łodygę kwiatonośną, gołą lub owłosioną. Gatunek nie wytwarzający rozłogów jak inne gatunki należące do rodzaju.
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona i owłosiona przylegającymi, miękkimi włoskami.
- Liście
- Odziomkowe na długich ogonkach, pocięte na długie, ząbkowane łatki. Liście łodygowe o mniejszej ilości łatek i mniejsze.
- Kwiaty
- Żółte, promieniste. Żółtawozielony kielich złożony z 5 działek, korona z 5 błyszczących płatków, liczne pręciki i słupki ułożone w linii spiralnej. Kwiaty przedsłupne. Pręciki dojrzewają stopniowo, poczynając od zewnętrznych. Gdy zaczną dojrzewać pręciki wewnętrzne, ich nitki wydłużają się i wyginają do środka, tak, że ich pyłek wysypuje się na znamiona słupków. Dzięki takim mechanizmom roślina zabezpiecza się z początku przed samozapyleniem, preferując zapylenie krzyżowe, gdyby jednak do niego bie doszło, wówczas zapewnia sobie możliwość samozapylenia. Kwitnie w maju, sporadycznie do lipca.
- Część podziemna
- Kłącze, z którego wyrastają grube korzenie.
- Owoc
- Niepękające mieszki z krótkim dzióbkiem, zawierające pojedyncze nasiona.
- Biotop
- Łąki i lasy, zarośla. Na wielu łąkach, zwłaszcza podmokłych występuje tak masowo, że w okresie kwitnienia nadaje łące żółty kolor.
- Roślina trująca
- Jak wszystkie jaskry zawiera ranunkulinę i jest trujący. Bydło nie zjada go. W sianie traci własności trujące.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza:
- Działanie: wywar z liści był w ludowej medycynie używany przeciw wypryskom skórnym
- Roślina ozdobna: w uprawie jedna odmiana R. acris cv. 'Multiplex' opisana po raz pierwszy w zielniku z 1480 r. W przeciwieństwie do gatunku dorasta tylko do ok. 60 cm. Tworzy kuliste kwiaty pełnokwiatowe, pozbawione pręcików i słupka, które przekształciły się w płatki korony, dlatego nie zawiązuje nasion. Rozmnażanie tylko wegetatywne przez podział starszych kęp. Kwiaty cięte trwałe dzięki kolejno rozwijającym się pąkom na rozgałęzieniach bocznych.
[edytuj] Zmienność
Tworzy mieszańce z jaskrem kosmatym i j. rozłogowym [1]
- Ze względu na duży areał występowania gatunek bardzo zmienny. W literaturze botanicznej odnotowano ok. 15 podgatunków i odmian botanicznych. W Polsce występują:
- Ranunculus acris subsp. acris. Gatunek charakterystyczny dla Cl. Molinio-Arrhenatheretea [2]
- Ranunculus acris subsp. friesianus (Jordan) Rouy et Fouc.
- Ranunculus acris subsp. strigulosus Schur = R. steveni Andrz. Gatunek charakterystyczny dla O. Arrhenatheretalia.[2]
Przypisy
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ 2,0 2,1 Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
