Jeleń baweański
Z Wikipedii
| Jeleń baweański | |||||||||||||||||||||||||||||
 Dorosły samiec |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | ssaki żyworodne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | parzystokopytne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | jeleniowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | Axis | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | jeleń baweański | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Axis kuhlii[1] | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Müller, 1840) [1] | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
| Zasięg występowania | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Jeleń baweański, jeleń (jelonek) jawajski (Axis kuhlii) – endemiczny gatunek średniej wielkości ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Nazwa gatunkowa kuhlii nawiązuje do niemieckiego zoologa Heinricha Kuhla.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie i biotop
Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje wyspę Bawean w Indonezji. Jeleń baweański jest gatunkiem endemicznym występującym w dwóch niewielkich populacjach na jednym tylko obszarze o pow. ok. 200 km2. Preferuje zarośla i lasy z gęstym podszytem. Salomon Müller - autor naukowego opisu - spotkał jelenie baweańskie na terenie prywatnej menażerii na Jawie, stąd nazwa jawajski.
[edytuj] Charakterystyka ogólna
Jeleń baweański jest gatunkiem stosunkowo słabo poznanym.
[edytuj] Wygląd
Ciało krępe, dość długie (do 115 cm), z krótką głową. Krótsze kończyny przednie podkreślają wrażenie masywności. Ogon o długości ok. 20 cm jest jaśniejszy od spodu. Małe uszy pokryte są gęstym włosem. Ubarwienie jednolicie brązowe. Poroże samców zaczyna wyrastać w wieku 12 miesięcy i dorasta maksymalnie do 47 cm, zwykle jest krótsze. Samica ma dwie pary sutek.
| Podstawowe dane | |
|---|---|
| Długość ciała | 105-115 cm |
| Wysokość w kłębie | ok. 70 cm |
| Ogon (kwiat) | ok. 20 cm |
| Masa ciała | 36-50 kg |
| Dojrzałość płciowa | ? |
| Okres godowy | wrzesień-październik |
| Ciąża | 225-230 dni |
| Liczba młodych w miocie |
1-2 |
| Długość życia | ? |
[edytuj] Tryb życia
Prowadzi nocny tryb życia, w dzień ukrywając się w gęstych zaroślach. Żyje samotnie lub w parach (samica z młodym, czasem samiec z samicą). Większe grupy spotykane są jedynie na miejscach żerowania i w okresie godowym. Jest gatunkiem roślinożernym, czasami wkraczającym na pola uprawne graniczące z lasem. Metody komunikacji są - poza sygnałami akustycznymi - słabo poznane.
[edytuj] Rozród
Okres godowy jeleni baweańskich przypada na przełom września i października, ale do rozrodu mogą przystępować też w innych miesiącach. Po ciąży trwającej 225-230 dni samica rodzi jedno młode. Przypadki urodzenia dwójki młodych są bardzo rzadkie. W przeciwieństwie do większości jeleniowatych młode jelenie baweańskie nie mają cętek, ewentualnie słabo widoczne cętkowanie zanika krótko po urodzeniu.
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
W warunkach naturalnych jeleń baweański nie ma naturalnych wrogów. Młode mogą być narażone na ataki pytonów lub innych drapieżników, ale nie stwierdzono istotnego wpływu drapieżników na liczebność populacji. Ewentualnym zagrożeniem mogą być zdziczałe psy.
Od 1979 obszar, na którym występuje jeleń baweański został objęty ochroną (utworzono rezerwat przyrody). W latach 1996-1997 liczebność dzikiej populacji szacowano na poziomie 300-400 osobników, a w niewoli doliczono się 200-250 sztuk. Gatunek jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik I)[2]
W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (endangered - zagrożony wyginięciem). Za główne przyczyny zagrożenia uważane jest ograniczanie siedlisk spowodowane wycinaniem lasów pod potrzeby rolnictwa i konkurencję gatunków obcych[3].
W niewoli łatwo się rozmnaża i nie ma dużych wymagań.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Integrated Taxonomic Information System: ITIS (en). [dostęp 2 września 2007].
- ↑ CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III (en). 2007. [dostęp 2 września 2007].
- ↑ Deer Specialist Group 1996. Axis kuhlii.: IUCN 2006. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. (en). [dostęp 2 września 2007].
[edytuj] Bibliografia
- Komosińska Halina, Podsiadło Elżbieta: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Paul Massicot: Animal Info - Bawean Deer (en). [dostęp 8 września 2007].
- Brent Huffman: www.ultimateungulate.com (en). [dostęp 2 września 2007].
- Semiadi et al.: Antler’s Growth In The Endangered. Bawean Deer (Axis kuhlii Müller & Schlegel, 1842). Treubia, 2003, 33 (1), (format pdf), (en)
