Joanna d'Arc
Z Wikipedii
Joanna d'Arc, La Pucelle, zwana Dziewicą Orleańską, właściwie Jeanne d'Arc (ur. 6 stycznia 1412 lub 1411 w Domrémy-la-Pucelle, zm. 30 maja 1431) – francuska bohaterka narodowa, święta Kościoła katolickiego. Patronka Francji, Rouen i Orleanu. Co ciekawe, jej nazwisko powinno być zapisywane Darc lub Tarc; d'Arc jest późniejszą formą szlachecką.
Joanna d'Arc jest symbolem jedności narodowej Francji i walki o jej niepodległość. Spowodowała pobudzenie do działania szerokich mas społeczeństwa francuskiego, będącego pod angielską okupacją. Uparcie dążyła do osadzenia na tronie prawowitego władcy Francji, umocniła Karola VII i ostatecznie była świadkiem ziszczenia się swojego marzenia podczas jego koronacji w Reims.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Pochodziła z chłopskiej rodziny z Domrémy w dolinie Mozy (Lotaryngia). W tym czasie trwała wojna stuletnia – konflikt zbrojny pomiędzy Francją a Anglią oraz sprzymierzonymi z nią Burgundczykami. Na skutek traktatu z Troyes delfin Karol nie mógł przejąć sukcesji po Karolu VI. Pod wpływem mistycznych doznań Joanna wyruszyła by wyzwolić Francję od okupujących ją Anglików i osadzić na tronie prawowitego następcę tronu.
Joanna nie zdobyła formalnego wykształcenia; nauczyła się składać własny podpis pod swoimi listami, które dyktowała. Otrzymała w rodzinie głębokie wychowanie religijne. Była nadzwyczaj pobożnym i poważnym ponad swój wiek dzieckiem. W 13. roku życia złożyła prywatny ślub dziewictwa.
Młoda, 16-letnia dziewczyna z uporem dążyła by stanąć przed Delfinem i zyskać akceptację dla prowadzonej przez siebie misji. 23 lutego 1429 roku przybyła do Chinon, gdzie przebywał Karol. Następca tronu dał się przekonać, jednak poddano ją dalszym przesłuchaniom przed dostojnikami duchownymi. Dopiero po uzyskaniu pozytywnej opinii stanęła na czele niezbyt licznych oddziałów wojskowych.
[edytuj] Wojna stuletnia
29 kwietnia 1429 roku na czele wojsk francuskich oswobodziła oblegany przez Anglików Orlean, następnie zdobyła kilka dalszych miast, a 18 czerwca zwyciężyła pod Patay; Doprowadziła do koronacji Karola VII w katedrze w Reims (17 lipca 1429).
Zamiarem Joanny d'Arc było przejęcie Paryża, jednak ostatecznie nie powiodło się to. Dziewica Orleańska stała się niewygodna dla Rady królewskiej, która postanowiła pozbyć się problemu związanego z jej osobą. 24 maja 1430 roku mały oddział, dowodzony przez samą Joannę, ruszył na spotkanie Burgundczyków oblegających Compiègne. Wobec przewagi liczebnej wroga oddziały francuskie musiały ustąpić, a Joanna d'Arc została wzięta do niewoli i później przekazana Anglikom za 10 000 złotych skudów.[1]
[edytuj] Proces o czary
Następnie została przekazana kościelnemu sądowi biskupiemu w Rouen i oskarżona o czary, herezję, rozpustę i pychę. Przewodniczącym sądu biskupiego został Pierre Cauchon, biskup Beauvais, a promotorem sprawy jego wikariusz generalny Jan d'Estivet; obaj sędziowie byli całkowicie zaprzedani Anglikom. Joanna, wciąż upierająca się przy prawdziwości swoich wizji, została uznana winną popełnienia herezji i skazana na spalenie na stosie. 24 maja 1431 roku na cmentarzu St. Ouen miała odbyć się jej egzekucja, jednak na widok gotowego do podpalenia stosu skazana załamała się i przyznała do winy. Wobec tego karę śmierci zamieniono na dożywotnie więzienie. Jednakże angielscy strażnicy odebrali jej suknie kobiece, dając w zamian strój męski. Sąd biskupi uznał przywdzianie przez Joannę męskiego stroju za powrót do herezji i 28 maja powtórnie skazano Joannę D'Arc na śmierć. 30 maja 1431 roku została żywcem spalona na stosie na Starym Rynku w Rouen a jej szczątki wrzucono do Sekwany. Przez cały czas procesu Karol VII nie zrobił nic, by ją ratować.
[edytuj] Ciekawostki
Pięć lat po jej śmierci Francję obiegła wiadomość, iż rzekomo na stosie została spalona inna, podstawiona kobieta, a Joannie udało się zbiec z więzienia. W 1436 roku w Orleanie pojawiła się nawet bardzo do niej podobna kobieta, Claude des Armoises. Bracia Joanny d'Arc rozpoznali w niej swą siostrę, niebawem jednak sprawa się wyjaśniła – Karol VII kazał jej powtórzyć sekret sprzed lat, ta zaś – nie znając go – przyznała się do kłamstwa.
[edytuj] Beatyfikacja i kanonizacja
W krótkim czasie po jej śmierci rozpoczął się proces rehabilitacyjny, a w dniu 7 lipca 1456 roku, papież Kalikst III unieważnił wyrok skazujący. 11 kwietnia 1909 Joanna d'Arc została beatyfikowana przez papieża Piusa X, a 9 maja 1920 została kanonizowana przez Benedykta XV. 10 lipca rząd Francji ustanowił dzień śmierci Joanny narodowym świętem Francji.
[edytuj] Kultura
Postać Joanny d'Arc stała się inspiracją dla wielu twórców różnych dzieł sztuki, między innymi Szekspira, George'a Bernarda Shaw, Friedricha Schillera, Marka Twaina, Jeana Anouilha, czy Bertolda Brechta.
[edytuj] Kinematografia
- Joanna d'Arc (ang. The Messenger: The Story of Joan of Arc ) – film w reżyserii Luca Bessona z 1999, w roli głównej Milla Jovovich.
- Joanna d'Arc (ang. Joan of Arc ) – film tv w reżyserii Christiana Duguay'a z 1999, w roli głównej Leelee Sobieski.
- Proces Joanny d'Arc (fr. Procès de Jeanne d'Arc ) – film w reżyserii Roberta Bressona z 1962, w roli głównej Florence Delay.
- Joanna d'Arc (ang. Joan of Arc ) – film w reżyserii Victora Fleminga z 1948, w roli głównej Ingrid Bergman.
- La Passion de Jeanne d'Arc (ang. The Passion of Joan of Arc)- film w reżyserii Carla Theodora Dreyera z 1928, w roli głównej Renée Falconetti.
[edytuj] Muzyka
- piosenki Joan Of Arc i Maid Of Orleans zespołu OMD.
- piosenka "Joanna d'Arc" Jacka Kaczmarskiego
- piosenka "Joanne d'Arc" Leonarda Cohena
 |
Ten artykuł został umieszczony na liście stron do przeniesienia do Wikicytatów.
Aby poznać powody umieszczenia go na tej liście i ewentualnie podjąć dyskusję nad pozostawieniem go na Wikipedii, przejdź do strony Artykuły do przeniesienia do innych projektów. |
- piosenka "Bigmouth Strikes Again" zespołu The Smiths zawiera o niej dwie wzmianki w linijkach: "And now I know how Joan of Arc felt, now I know how Joan of Arc felt, as the flames rose to her Roman nose, and her Walkman started to melt", a także "And now I know how Joan of Arc felt, now I know of Joan of Arc felt, as the flames rose to her Roman nose, and her hearing aid started to melt".
- piosenka "She's so high" Kurta Nilsena w refrenie jest wzmianka o jej wielkości: "She's so high like Cleopatra, Joan of Arc or Aphrodite"
- piosenka "Wunderkind" Alanis Morissette zawiera o niej wzmiankę w linijce: "I am a Joan of Arc and smart enough to believe this"
Przypisy
- ↑ Tadeusz Manteuffel, Historia Powszechna Średniowiecze, 1974.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
