Kapella
Z Wikipedii
| Epoka J2000 | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gwiazdozbiór | Woźnica | ||||||||||||||||||
| Rektascensja | 5h16m41.36s | ||||||||||||||||||
| Deklinacja | +45°59'52.8" | ||||||||||||||||||
| Odległość | 42,2 ly (12,94 pc) | ||||||||||||||||||
| Jasność wizualna | 0,08 m | ||||||||||||||||||
| Jasność absolutna | -0,48 m | ||||||||||||||||||
| Inne nazwy | Capella, Koza HR 1708, HD 34029 |
||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
Kapella (Koza, α Aur/Alfa Aurigae) to najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Woźnicy i zarazem szósta, pod względem jasności, gwiazda na nocnym niebie.
Kapellę tradycyjnie określa się jako tworzącą na niebie lewe ramię woźnicy lub też, jak sama nazwa wskazuje, powożoną przez niego kozę. Jest to najbliższa północnego bieguna niebieskiego z jasnych gwiazd (Gwiazda Polarna jest stosunkowo słaba), przez co odgrywała znaczącą rolę w wielu starożytnych wierzeniach. Pierwsze pisane wzmianki o Kapelli pochodzą z datowanej na ok. 2000 p.n.e. tabliczki. W astrologii, gwiazda ta ma przynosić cywilne i wojskowe zaszczyty oraz bogactwo.
Natomiast z astronomicznego punktu widzenia, Kapella jest interesującym obiektem jako jedna z najlepiej poznanych nie-zaćmieniowych gwiazd spektroskopowo podwójnych. Jej składniki to dwa bardzo podobne żółte olbrzymy typu widmowego G, o jasnościach około 80-krotnie przewyższających Słońce oraz kilka razy większych od niego rozmiarach. Obiegają się w odległości nieco mniejszej od 100 milionów kilometrów z okresem orbitalnym równym 104,02 dnia.
Kapella jest źródłem promieniowania rentgenowskiego, powstającego prawdopodobnie w wyniku aktywności magnetycznej na powierzchni jednej z gwiazd. Kapella była pierwszą gwiazdą sfotografowaną za pomocą wielkobazowego interferometru optycznego, podczas obserwacji prowadzonych przez COAST (Cambridge Optical Aperture Synthesis Telescope) w 1995 roku.
W istocie Kapella jest gwiazdą wielokrotną - główną parę obiega w odległości około jednego roku świetlnego drugi układ podwójny, złożonych ze słabych czerwonych karłów o jasnościach 10,2m i 13,7m.
[edytuj] Nazwy gwiazdy w innych cywilizacjach
- Akadowie: Dil-gan I-ku, "Posłaniec światła", lub Dil-gan Babill, "Opiekuńcza gwiazda Babilonu"
- Arabowie: Alhajoth, "Koza"
- Hindusi: Brahma Ridaya, "Serce Brahmy"
- Inkowie: Colca
- Rzymianie: Amaltea
