Karaiby

Z Wikipedii

Karaiby (Wyspy Karaibskie) to rejon pomiędzy kontynentami Ameryk. Nazwa pochodzi od Indian nazywanych Karaibami (Carib, Caraïbes), którzy niegdyś zamieszkiwali część Karaibów określaną dziś jako Małe Antyle.

Wiedzę o zwyczajach Karaibów (a tym samym nazwę) spopularyzowały w ówczesnej Europie opisy drukowane po drugiej wyprawie Kolumba.

Karaiby obejmują geograficznie: Antyle, Wyspy Bahama, Kajmany oraz część wysp położonych na Morzu Karaibskim.

W skład Karaibów wchodzą wszystkie wyspiarskie państwa i terytoria zależne Ameryki Środkowej: Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Dominika, Dominikana, Grenada, Haiti, Jamajka, Kuba, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Trynidad i Tobago, Anguilla, Antyle Holenderskie, Aruba, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Gwadelupa, Kajmany, Martynika, Montserrat, Navassa, Portoryko, Saint-Barthélemy, Saint-Martin, Turks i Caicos, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych.

W sumie obejmują one obszar 255 tys. km², z liczbą ludności przekraczającą 40 mln osób^[1].

[edytuj] Historia

Karaiby zostały odkryte przez Kolumba w XV wieku i dość szybko skolonizowane przez mocarstwa europejskie.

Kuba, wschodnia część Haiti (Dominikana) i Portoryko stanowiły własność korony hiszpańskiej, Jamajka należała do W. Brytanii, zachodnia część Haiti do Francji.

We francuskiej części Haiti w 1791 r. czarni niewolnicy, stanowiący zdecydowaną większość ludności wyspy, uniezależnili się w drodze zbrojnego powstania od Francuzów, rozbili ekspedycję wojsk napoleońskich w 1803 r. i w następnym roku utworzyli własne niepodległe państwo.

Również hiszpańska Dominikana, po kilku nieudanych powstaniach, uzyskała niepodległość w 1844 r. W ten sposób wszystkie hiszpańskie posiadłości w pierwszej połowie XIX w. stały się niepodległe, prócz Kuby i Portoryko.

Kuba, największa z wysp karaibskich, mimo kilkakrotnych buntów tubylczej ludności w latach 1868-1875 i 1895, pozostawała zależna od Hiszpanii do 1898 r., to jest do wojny Stanów Zjednoczonych Ameryki z Hiszpanią. Po klęsce Hiszpanii uzyskała niepodległość pod egidą USA, podobnie jak Portoryko. Hiszpanie zorganizowali na wyspie wielkie plantacje upraw trzciny cukrowej, a także tytoniu, i stała się ona największym eksporterem cukru oraz cygar na świecie, przy czym głównym odbiorcą tych wyrobów były Stany Zjednoczone. Kraje te były bardzo ściśle związane ze sobą gospodarczo i politycznie aż do 1959 r.

Najbardziej stabilna sytuacja polityczna panowała na brytyjskiej Jamajce. Na wyspie Brytyjczycy zorganizowali wielkie wydajne plantacje trzciny cukrowej. Prace na nich wykonywali również Murzyni, lecz uzyskali oni w 1834 r. status ludzi wolnych. Wówczas też zaczęto stosować mechanizację prac na plantacjach trzciny cukrowej i wybudowano duże rafinerie cukru na wyspie. Wyspa przynosiła ciągle wielkie dochody i była najbardziej rozwinięta gospodarczo na Karaibach. Gdy popyt na cukier po 1870 r. zmalał, w wyniku konkurencji cukru kubańskiego i brazylijskiego, plantatorzy na Jamajce przestawili się na produkcję bananów i rumu.