Kierowany pocisk rakietowy ziemia-powietrze
Z Wikipedii
Kierowany pocisk rakietowy ziemia-powietrze (ang. Surface-to-air-missile SAM) - jest to pocisk rakietowy wystrzeliwany z ziemi, przeznaczony do zwalczania celów powietrznych, w szczególności samolotów. Broń ta jest odmianą broni przeciwlotniczej.
Pocisk rakietowy ziemia-powietrze może być odpalany zarówno z wyrzutni stałych jak i ruchomych, najmniejsze wersje tej broni mogą być przenoszone i odpalane przez jedną osobę i zaliczane są często do broni PPZR (przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy – ang. MANPADS, Man Portable Air Defence System). Przykładem broni PPZR jest rakieta amerykańskiej produkcji FIM-92 Stinger oraz radziecki Strzała-2, eksportowany do krajów będących pod wpływami ZSRR w latach zimnej wojny. Własne wersje pocisków rakietowych PPZR opracowały ponadto kraje takie jak Wielka Brytania, Indie, Izrael, Francja, Kanada i Chińska Republika Ludowa.
Naziemne stanowiska rakiet ziemia-powietrze są zwykle rozlokowywane na przenośnych wyrzutniach, pojazdach kołowych lub gąsienicowych. Mobilne wyrzutnie gąsienicowe są zwykle opancerzone i specjalnie zaprojektowane pod kątem przenoszenia tego typu broni. Większe rakiety ziemia-powietrze mogą być rozmieszone na wyrzutniach stałych, jednak w razie potrzeby odholowane i umieszczone w żądanej lokalizacji.
W powszechnym użyciu znajdują się także pociski rakietowe typu ziemia-powietrze zainstalowane na okrętach wojennych. Praktycznie każdy współczesny wojenny okręt nawodny powinien być zaopatrzony w tego typu broń, gdyż wymagania współczesnego pola walki wręcz wymuszają zastosowanie rakiet tego typu. Niektóre typy okrętów wyspecjalizowane są w wykorzystywaniu przeciwlotniczej broni rakietowej, np. krążowniki typu Ticonderoga są wyposażone w zautomatyzowany system dowodzenia AEGIS (system integrujący środki zabezpieczenia działań obrony powietrznej w zakresie systemu wczesnego ostrzegania - ang. Airborne Early Warning Ground Environment Integration System), mający z założenia być "tarczą ochronną" Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych i służyć automatycznemu wykrywaniu celów i niszczenia ich za pomocą elektronicznego systemu naprowadzania.
Cele nie przeznaczone dla przenośnych rakiet PPZR zwykle są rozpoznawane przez lotniczą, pokładową stację radiolokacyjną do wykrywania celów (ang. ASR, Airborne Search Radar) i następnie śledzone, namierzone i zniszczone przez pocisk ziemia-powietrze odpalony w kierunku celu. Namierzenie obiektu następuje przed identyfikacją celu z użyciem tzw. wtórnego radar dozorowania (ang. SSR, Secondary Surveillance Radar), będącego rozwinięciem systemu wczesnej radioelektronicznej identyfikacji swój-obcy (ang. IFF, Identification Friend or Foe).
