Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie
Z Wikipedii
Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny – kościół kapucynów, znajdujący się przy ulicy Loretańskiej 11 w Krakowie.
Kapucyni do Krakowa przybyli w 1695, fundatorem kościoła był Wojciech Dembiński i to on zaproponował, aby nowej świątyni nadać wezwanie Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie. W kościele zachowało się jego epitafium z portretem i marmurowy sarkofag. Pierwszą mszę świętą odprawiono w nowym kościele 15 sierpnia 1700, ale właściwej konsekracji dokonał biskup sufragan Kazimierz Łubieński w 1703.
Kościół wykonano według wzorów baroku toskańskiego, przypomina tradycyjne włoskie świątynie kapucyńskie. W ołtarzu głównym znajduje się obraz z wyobrażeniem Zwiastowania NMP namalowany w 1701 i przekazany kapucynom krakowskim na polecenie księcia Toskanii Kosmy III Medyceusza. Po bokach ołtarza zawieszono niewielkie obrazy z wizerunkami św. Franciszka i św. Klary. Po lewej stronie ołtarza głównego, w bocznym filarze, umieszczono kulę armatnią, która wpadła do prezbiterium w trakcie walk konfederatów barskich z wojskami rosyjskim 15 sierpnia 1768 i utkwiła w ścianie.
Ołtarze boczne pochodzą z 1775. W jednym z nich umieszczono figurę św. Józefa z Dzieciątkiem dłuta Tadeusza Błotnickiego z 1903. Kobieta siedząca u stóp św. Józefa jest alegorią Ojczyzny. Jako zasuwy ołtarz używa się wizerunku Chrystusa Miłosiernego, namalowanego w 1944 przez Adolfa Hyłę. Tło u dołu wizerunku przedstawia płonącą Warszawę, a jest on wotum mieszkańców Warszawy za ocalenie życia po powstaniu warszawskim i podziękowaniem za schronienie, które w murach klasztoru znaleźli w jesienią 1944.
Na uwagę zasługuje także ołtarz z wizerunkiem św. Erazma, pochodzący z 1763, przed nim odprawiał msze święte często biskup Kajetan Sołtyk, którego ojciec Józef zmarły w 1739 jest w tym kościele pochowany.
Wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej z kolejnego bocznego ołtarza trafił tutaj po II wojnie światowej wraz z kapucynami, deportowanymi z Kresów Wschodnich.
Wnętrze kościoła, jego ściany, krużganki klasztorne, kaplice i kruchta pokryte są tablicami pamiątkowymi ku czci wybitnych wodzów, epitafiami wojskowych. Ta szczególna kolekcja powstała dlatego ponieważ kapucyni od czasów insurekcji kościuszkowskiej po wybuch I wojny światowej pełnili funkcje kapelanów i towarzyszyli kolejnym powstańcom podczas zrywów narodowych.
Spis treści |
[edytuj] Tułaczka
W drugim bocznym ołtarzu znajduje się figura Matki Bożej zwana Tułaczką. Pochodzi ona z fasady kamienicy przy ulicy Grodzkiej i uległa nadpaleniu w czasie wielkiego pożaru miasta w 1850, w 1899 została podarowana kapucynom. Przez 5 lat szukano dla niej właściwego miejsca, była w bocznej kaplicy, w krużgankach i na klasztornych korytarzach. Z powodu tych ciągłych wędrówek nazwano ją Tułaczką. Ostatecznie w 1904 w 50. rocznicę ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP ustawiono ją w bocznym ołtarzu. Według tradycji była ulubionym wizerunkiem przed którym modliła się Helena Modrzejewska, a modlitwy o własny kąt i dach nad głową tutaj zanoszone są podobno dość skutecznie wysłuchiwane.
[edytuj] Domek Loretański
Po prawej stronie kościoła znajduje się domek loretański, będący dokładną kopią sanktuarium Świętego Domku w Loreto we Włoszech, który według tradycji został przeniesiony w XIII wieku z Nazaretu.
Krakowski domek został wybudowany w latach 1712-1719 według projektów Kacpra Bażanki. Ściany domku w 1926 roku pokrył polichromią Jan Bukowski. Centralne miejsce w ołtarzu zajmuje figurka Matki Boskiej Loretańskiej, zasłaniana obrazem z jej wizerunkiem autorstwa Michała Stachowicza pochodzącym z 1818. Tabernakulum ołtarza stanowi dar króla Jana III Sobieskiego – hebanowy sepet, zdobiony miniaturami.
Tutaj podczas mszy świętej w dniu 24 marca 1794 Tadeusz Kościuszko otrzymał poświęconą szablę. O wydarzeniu tym przypomina pamiątkowa tablica z płaskorzeźbą, autorstwa Alfreda Dauna, wmurowana w zewnętrzną ścianę domku w 100-lecie insurekcji. Adam Chmielowski, św brat Albert tutaj przyjmował habit zakonny w dniu 25 sierpnia 1887.
[edytuj] Mogiła Konfederatów Barskich
W pobliżu klasztoru w czasie walk w dniu 12 sierpnia 1768 poległo kilku nieznanych z imienia i nazwiska konfederatów barskich. Postanowiono ich pochować we wspólnej mogile przed klasztorem. W 1993 postawiono na ich grobie kolejny już krzyż z niewielką pamiątkową tabliczką. Krzyż ozdobiony symbolami Męki Pańskiej poświęcił biskup sufragan Julian Groblicki.
[edytuj] Bibliografia
- Józef Marecki " Kościół i klasztor kapucynów w Krakowie" wyd. Kraków 1995
