Królestwo Prus

Z Wikipedii

Królestwo Prus

<<(1701-1918) >>
Język urzędowy	niemiecki
Stolica	Berlin
Ustrój polityczny	absolutyzm klasyczny(1701-1740\1786-1850), absolutyzm oświecony(1740-1786) monarchia konstytucyjna(1850-1918)
Głowa państwa	król (ostatni) Wilhelm II Hohenzollern
Szef rządu	Premier (pierwszy) Adolf Heinrich von Arnim-Boitzenburg, (ostatni) książę Maksymilian Badeński
Władza ustawodawcza	Landtag
Nadanie konstytucji	1850
Państwo	Niemcy (od 1871)
Powstanie	1701
Przemianowanie	na kraj związkowy Prusy 1918/1919
Mapa

Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po roku 1701 wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 roku wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego.

Królestwo powstało po koronowaniu się elektora brandenburskiego Fryderyka III w 1701 r. z dotychczasowego państwa Brandenburgia-Prusy. Koronacja miała miejsce w Królewcu, ale stolicą państwa był Berlin. Co ciekawe, jedną z pierwszych osób, które złożyły Fryderykowi gratulacje, był ówczesny król polski August II Mocny. Wtedy jednak owego tytułu nie uznał sejm Rzeczypospolitej, co z punktu prawnego było równoznaczne z nieuznawaniem go przez państwo Polskie, wobec czego August II mógł je składać wyłącznie jako elektor Saksonii. Tytuł ów uznała jednak większość innych liczących się na arenie politycznej państw Europy: Cesarz rzymsko-niemiecki (protesty ze strony zakonu krzyżackiego zostały zbite przez pruskiego prawnika, P. Ludeviga, który wywiódł absolutny brak jakichkolwiek praw zakonu do tych ziem m.in. poprzez traktaty welawsko-bydgoskie, uzasadniając pełną suwerenność domu Hohenzollernów na tym terytorium), ponadto Szwecja, Rosja, Anglia, Holandia, Dania, Saksonia. W 1713 godność królewską władców Prus i Brandenburgii uznały również Hiszpania i Francja. Osłabiona Rzeczpospolita uznała ten tytuł dopiero na sejmie konwokacyjnym w 1764, zaś Stolica Apostolska w 1787.

Książę-elektor Fryderyk III ogłosił się 18 stycznia 1701 w Królewcu królem w Prusach (niem. König in Preussen, w domyśle Książęcych, w których suwerenami byli od 1657 r.), gdyż tytuł króla Prus był należny od 1466 roku władcom Polski oraz przyjął imię Fryderyk I. Wiązało się to także z chęcią uniknięcia konfliktu z Rzecząpospolitą, bowiem nazwa "Prusy" obejmowała również Pomorze Gdańskie. Władca pruski nie mógł koronować się w Brandenburgii, należącej formalnie do Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, co wymagało zgody cesarza rzymsko-niemieckiego. Fryderyk II Wielki w 1772, czyli po I rozbiorze Polski, w wyniku którego uzyskał Prusy Królewskie, przyjął już tytuł króla Prus (niem. König von Preussen), choć używał go już wcześniej, podobnie jak tytułu Rex Borussorum czyli Król Prusaków.

Po wojnach śląskich Prusy powiększyły się o zdobyty na Habsburgach Śląsk, a wyniku rozbiorów Rzeczypospolitej zagarnęły najpierw Prusy Królewskie, a potem także Wielkopolskę, Kujawy i północne Mazowsze wraz z Warszawą.

W XVIII w. Prusy stawały się najsilniejszym państwem Rzeszy, rywalizując otwarcie z Habsburgami. Po krótkotrwałym kryzysie w czasie wojen napoleońskich w połowie XIX w. po pokonaniu kolejno Danii w wojnie o Szlezwik-Holsztyn (1864), Austrii (1866) i Francji w 1871 doprowadziły do zjednoczenia tzw. małych Niemiec jako Cesarstwa Niemieckiego. Proklamowano je w sali lustrzanej pałacu w Wersalu 18 stycznia 1871.

Klęska militarna cesarstwa w I wojnie światowej na jesieni 1918 doprowadziła do upadku monarchii – Wilhelm II abdykował i uciekł do Holandii, Zgromadzenie Narodowe zebrane 6 lutego 1919 ogłosiło powstanie republiki weimarskiej, a Prusy stały się krajem związkowym, "Freistaat Preußen".

[edytuj] Zobacz też

• prowincje Królestwa Prus
• Prusy (państwo)
• władcy Prus
• więcej na temat Królestwa Prus w XVIII wieku

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Königreich Preußen: Verfassungsurkunde für den Preußischen Staat" ("Revidierte Verfassung" vom 31.01.1850) in Volltext
• Verfassungsurkunde für den preußischen Staat ("Oktroyierte Verfassung" vom 05.12.1848) in Volltext