Krater uderzeniowy
Z Wikipedii
![Krater Barringera w stanie Arizona](../../../../images/shared/thumb/c/cf/Meteor.jpg/250px-Meteor.jpg)
Krater uderzeniowy – owalne zagłębienie (lub znieksztalcenie) na powierzchni Ziemi lub innego ciała niebieskiego spowodowane upadkiem meteorytu. Na Ziemi do tej pory odkryto około 160 dużych kraterów. Najstarszy z nich to krater Vredefort w Południowej Afryce o średnicy 180 km a liczący sobie około 2,5 miliarda lat. Największy znaleziony na Ziemi krater leży pod lądolodem Antarktydy, na Ziemi Wilkesa, mierzy ponad 500 km średnicy i liczy sobie 250 milionów lat. Planetoida, która wybiła ten krater miała przypuszczalnie 40 km średnicy i spowodowała zarówno Wielkie Wymieranie z przełomu Permu i Triasu, jak i przyczyniła się do rozpadu superkontynentu Gondwany. Innym przypuszczalnym kraterem o podobnej średnicy jest krater Śiwa u zachodnich wybrzeży Indii, związany z wymieraniem kredowym.
Na Ziemi procesy tektoniczne nieustannie odnawiają powierzchnię planety i stopniowo usuwają ślady kraterów, więc jest ich stosunkowo niedużo. Nie ma już żadnych śladów niezliczonych kraterów, które musiały pokrywać powierzchnię Ziemi przez pierwsze kilkaset milionów lat jej istnienia, w czasie gęstego bombardowania meteorytów pozostałych z procesu formacji Układu Słonecznego. Mniejsze ciała, które ciągle spadają na Ziemię, często nie zostawiają kraterów, przeważnie spalając się w atmosferze - lub trafiając w powierzchnię oceanu.
Na Księżycu i innych ciałach niebieskich bez procesów tektonicznych i atmosfery, raz utworzone kratery mogą istnieć bez większych zmian przez miliardy lat. Dlatego Księżyc oraz planety Merkury i Mars są pokryte nieporównanie wiekszą ilością kraterów niż Ziemia.
[edytuj] Znane kratery uderzeniowe
- Krater Chicxulub
- Krater Silverpit
- Krater Kabira
- Krater Barringera w Arizonie
- Krater Wolfe Creek
- Kratery w Morasku
[edytuj] Zobacz też