Męska dominacja językowa
Z Wikipedii
 |
Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić. |
Męska dominacja językowa to zjawisko socjolingwistyczne polegające na uprzywilejowaniu męskiego rodzaju gramatycznego w słownictwie, słowotwóstwie, gramatyce oraz frazeologii. Zjawisko to przejawia się w wielu językach, w różnym zakresie. W języku polskim, głównie ze względu na obecność rodzaju gramatycznego, obserwowalne jest szczególnie wyraźnie[potrzebne źródło].
Spis treści |
[edytuj] Przykłady zjawiska w języku polskim
- Zwroty adresowane do anonimowego odbiorcy - forma 2 os. lp. czasownika - przybierają zwykle rodzaj męski (np.: "Czy skorzystałeś już z nowej promocji?"; "Właśnie Ty możesz zostać zwycięzcą"; "Bądź szybszy od innych!").
- Nazwy zawodów czy członków innych grup społecznych - często nie posiadają żeńskiego odpowiednika (np.: minister, pediatra).
- Formy czasowników w 2 os. lm. - przybierają zazwyczaj rodzaj męski niezależnie od tego, czy w grupie osób, do której się zwracamy, występuje przewaga kobiet czy mężczyzn (np. "Zgromadziliśmy się tu"; "Powinniście to przemyśleć"). [1]
Mimo że istnieją osoby według których takie reguły gramatyczne umniejszają znaczenie kobiet w języku, to zdaniem niektórych językoznawców zadaniem języka nie jest bycie dokładnym zwierciadłem rzeczywistości, lecz co najwyżej jej niedokładnym odwzorowaniem z wykorzystaniem konwencji znaków i symboli. Apelują oni również, aby nie szukać sprawiedliwości w języku, lecz starać się, aby był logiczny i wygodny.[2]
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
- ↑ Gramatyka nas dyskryminuje - artykuł Anny Freczkowskiej
- ↑ Poradnia językowa PWN, prof. Marek Łaziński
[edytuj] Literatura tematu
- Aries Elizabeth , Rozmowy kobiet z mężczyznami: czy ich światy są odrębne? (w:) Walsh Mary Roth, Kobiety, mężczyźni i płeć. Debata w toku, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa 2003, s. 111-123
- Bardwick Judith M., Douvan Elizabeth, Ambiwalencja: socjalizowanie kobiet (w:) Nikt nie rodzi się kobietą, red. Teresa Hołówka, Czytelnik, Warszawa 1982, s.
- Bourdieu Pierre, Męska dominacja, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004
- Grabias Stanisław, Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997, s.111-198
- Gryszko Magdalena, Językowe sposoby wyrażania potrzeb przez kobiety, (w:) Małżeństwo i Rodzina 4(5) 2003, s.44-47
- Handke Kwiryna, Język a determinanty płci,(w:) Język a kultura, t.9: Płeć w języku i kulturze, red. Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke, Wiedza o kulturze, Wrocław 1994, s.15-21
- Handke Kwiryna, Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej, (w:) Studia z filologii polskiej i słowiańskiej, t.26., PAN, Instytut Słowianoznawstwa – Komitet Słowianoznawstwa, PWN Warszawa 1990, s.
- Kloch Zbigniew, De Saussure i lingwistyka feministyczna, (w:) Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, red. Grażyna Borkowska i Liliana Sikorska, Instytut Badań Literackich PAN, Wydawnictwo 2000, Warszawa, s.20-29
- Kluba Agnieszka, Kobieta i mężczyzna w rozmowie, Obyczaje nr 12-13/2003
- Lakoff Robin, Język a sytuacja kobiety, (w:) Język w świetle nauki, red. Barbara Stanosz, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, Warszawa 1980, s.239-260
- Łobodzińska Roma, Jaka jest kobieta w języku polskim? (w:) Język a kultura, t.9: Płeć w języku i kulturze, red. Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke, Wiedza o kulturze, Wrocław 1994, s.181-186
- Majka-Rostek Dorota, Komunikacja genderowa jako komunikacja międzykulturowa, (w:) Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II, red. Alicja Kuczyńska, Elżbieta Katarzyna Dzikowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004
- Maicher Aleksandra, Wpływ płci osób tworzących diadę na styl komunikacyjny i poczucie komfortu z przeprowadzonej rozmowy, (w:) Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II, red. Alicja Kuczyńska, Elżbieta Katarzyna Dzikowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004
- Mandal Eugenia, Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000
- Mazan Dorota, Nierównouprawnienie płci w etykiecie na materiale korespondencji prywatnej, (w:) Język a kultura, t.9: Płeć w języku i kulturze, red. Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke, Wiedza o kulturze, Wrocław 1994, s.173-180
- Millet Kate, Teoria polityki płciowej, (w:) Nikt nie rodzi się kobietą, red. Teresa Hołówka, Czytelnik, Warszawa 1982, s. 58-111
- Peisert Maria, „On” i „ona” we współczesnej polszczyźnie potocznej, (w:) Język a kultura, t.9: Płeć w języku i kulturze, red. Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke, Wiedza o kulturze, Wrocław 1994, s.97-108
- Rancew-Sikora Dorota, Kobiecość jako kategoria strukturalna i zmienna interakcyjna,(w:) Płeć- kobieta-feminizm, red. Zofia Gorczyńska, Sabina Kruszyńska, Irena Zakidalska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997, s.121-132
- Shelly R. K., [www.uiowa.edu/~grpproc/crisp/crisp.1.6.html “Feminine Speech” in Homogeneous Gender Groups], Current Research in Social Psychology, 6(1)
- Tannen Deborah, Rozmowy kobiet z mężczyznami: czy ich światy są odrębne?, (w:) Walsh Mary Roth, Kobiety, mężczyźni i płeć. Debata w toku, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa 2003, s. 98-110
- Tannen Deborah, Ty nic nie rozumiesz, Wydawnictwo ab, Warszawa 1994
- Tobera Janina, Wrastanie w rolę kobiety na podłódzkiej wsi, (w:) Problematyka kobiet na świecie, red. Elżbieta H. Oleksy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996, s.54-62
- Walczak Bogdan, Polszczyzna kobiet-prolegomena historyczne, (w:) Język a kultura, t.9: Płeć w języku i kulturze, red. Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke, Wiedza o kulturze, Wrocław 1994, op.cit., s.85-96
- Wojciszke Bogdan (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.
