Maczki

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°15'44" N 19°16'9" E50.2622222 19.2691667 (Maczki)

	Maczki
	dzielnica Sosnowca

Status

dzielnica

W granicach miasta

od 1975

Położenie

50° 15'44'' N
19° 16'9'' E

Położenie na planie Sosnowca

Maczki (dawniej: Granica) – wschodnia, niewielka i otoczona zewsząd lasami dzielnica Sosnowca, na skraju Jury Krakowsko-Wieluńskiej, posiadająca głębokie tradycje kolejarskie a wynikające z historycznie strategicznego położenia na mapie Europy, na granicy dwóch rozbiorów.

Graniczy od północy z Ostrowami Górniczymi, od wschodu ze Sławkowem, od południa z Jaworznem a od zachodu z Porąbką.

Poprzecinana torowiskami kolejowymi, rzadko już używanymi, w tym Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oraz łączącą się z nią tutaj odnogą Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej, na których istniejąca tutaj stacja Granica (właściwie dwie odrębne, połączone tunelem) była ostatnią przed wjazdem do zaboru austriackiego, co ówcześnie nadawało zawsze gotowej na przyjęcie carskiej rodziny miejscowości niezwykle ważny wymiar. Południowym skrajem przepływa rzeka Biała Przemsza.

W dzielnicy wyodrębnia się:

Kolonia Cieśle
Kolonia Wągródka
Stare Maczki

[edytuj] Historia Maczek

W XVIII wieku miejscowość ta znana już była jako przysiółek Macki. Historycznie był to przysiółek należący do wsi biskupiej Porąbka, choć oddalony od niej dość znacznie i początkowo odgrodzony kompleksem leśnym dawnej Puszczy Pakoszyckiej. Nazwa przysiółek wg opisu najstarszych mieszkańców pochodziła od rodziny Macków, którzy w XVIII w. osadzili się na terenie dóbr biskupich. Rodziny te żyły głównie z wyrębu lasów, prowadząc niewielkie gospodarstwa domowe.

Osiedle Maczki (dawna nazwa Granica) zawdzięcza swoje istnienie pierwszej w Królestwie Polskim kolei o nazwie Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska. Jak sama nazwa wskazuje, przebiegała tu granica wzdłuż rzeki Biała Przemsza pomiędzy zaborami rosyjskim i austriackim. Był to największy węzeł graniczny imperium Romanowów. Rozwój gospodarczy na przełomie XIX i XX wieku zmienił w dużej mierze wygląd ówczesnej osada kolejowej Granica, lecz w większości zachowało się budownictwo z XIX wieku. Do zachowanych po dziś dzień obiektów (zobacz Galeria Zdjęć – obiekty zabytkowe) architektonicznych zaliczyć należy: most graniczny na rzece Biała Przemsza z 1848 r., dworzec kolejowy zbudowany w neorenesansowym stylu wg projektu Henryka Marconiego z 1848 r., komorę celną tego samego projektanta z 1848 r. (ulega dewastacji), kaplica rzymskokatolicka z 1857 r., wieża ciśnień z 1880 r., kościół rzymskokatolicku wg projektu inżyniera Artura Goebla z 1892 r. oraz cały kompleks budynków mieszkalnych zbudowanych dla pracowników Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej pod koniec XIX wieku.

Maczki, są wciąż pomnikiem sławnego zagłębiowskiego okresu "wielkiego skoku" cywilizacyjnego, który wprowadził region na karty historii. Ratowanie pozostałych zabytków od marnego losu, niszczejących i nikomu już niepotrzebnych ruin jest obowiązkiem naszego pokolenia w imię wspólnej idei, w imię kultury, historii i szacunku dla dzieła naszych przodków.