Marek Aureliusz

Z Wikipedii

Marek Aureliusz

Imiona	Marcus Annius Catilius Severus
Panował jako	Imperator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus
zaliczony w poczet bogów
Czas panowania	7 marca 161 r. - 17 marca 180 r.
Dynastia	Dynastia Antoninów
Data urodzin	26 kwietnia 121
Data śmierci	17 marca 180 - Wiedeń
Moneta

Lista cesarzy rzymskich

Marek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus (Marcus Aurelius Antoninus, Marcus Annius Aurelius Verus; ur. 26 kwietnia 121 w Rzymie, zm. 17 marca 180 w Vindobonie, ob. Wiedeń)

Urodzony w południowej części Rzymu. Jego ojciec, Annius Verus, zmarł gdy Marek miał 11 lat. Otrzymał staranne, wszechstronne wykształcenie.

Został adoptowany przez swego wuja Antonina Piusa (żona Antonina - Faustyna Starsza była jego ciotką) 25 lutego 138 roku. W 145 poślubił jego córkę - Faustynę, podczas 30 lat małżeństwa miał z nią 13 dzieci, z których jedynie jeden syn i cztery córki, przeżyły go:

Annia Aurelia Galeria Faustina (147 - po 165), babcia cesarzowej Annii Faustiny,
tzw. gemellus Lucillae (zm. ok. 150), brat-bliźniak poniższej,
Annia Aurelia Galeria Lucilla (148/150-182), siostra-bliźniaczka powyższego, żona współcesarza - Lucjusza Verusa,
Titus Aelius Antoninus (po 150 - przed 7 marca 161),
Titus Aelius Aurelius (po 150 - przed 7 marca 161),
Hadrianus (152 - przed 7 marca 161),
Domitia Faustina (po 150 - przed 7 marca 161),
Fadilla (159 - po 192), babcia cesarzowej Annii Faustiny,
Annia Cornificia Faustina Minor (160 - między 211-217),
Titus Aurelius Fulvus Antoninus (161-165), brat-bliźniak poniższego,
Lucius Aurelius Commodus (161-192), brat-bliźniak powyższego, cesarz rzymski,
Marcus Annius Verus Caesar (162-169),
Vibia Aurelia Sabina (170 - przed 217).

Był cesarzem rzymskim od 161 roku i następcą Antonina Piusa. Sprawował rządy wraz z niedołężnym przybranym bratem - Lucjuszem Werusem. Czasy rządów Marka Aureliusza przypadły na okres bardzo trudny: nieustających wojen i klęsk żywiołowych (wylew Tybru, głód, rozruchy uliczne, pożary, plaga szarańczy, epidemia dżumy). Głównymi wrogami Rzymu były wówczas plemiona germańskie i Partowie. Marek Aureliusz zmarł na dżumę w trakcie wyprawy wojennej przeciw Markomanom 17 marca 180 roku w Vindobonie (dzisiejszy Wiedeń).

Marek Aureliusz jest znanym stoikiem. Nazywany jest filozofem na tronie. Jego dzieło Rozmyślania (taki tytuł przyjął się w tłumaczeniach, oryginał to: Do siebie samego), napisane w grece, przetrwało wieki i nadal jest źródłem inspiracji. Wyłania się zeń obraz władcy jako człowieka skromnego i ze wszech miar umiarkowanego. Ironią wydaje się więc fakt, że jego syn, a jednocześnie następca, Kommodus zapisał się w historii jako władca gwałtowny i okrutny (starożytne plotki głosiły zresztą, że Kommodus nie jest synem Marka Aureliusza, lecz gladiatora).

Poglądy:

Uczył panowania nad emocjami. Uważał, iż nie należy dążyć do rozkoszy, sławy czy bogactwa. Spokój powinniśmy odnajdować w pracowitości oraz życzliwym, choć nieco sceptycznym stosunku do innych, a także sumiennym wypełnianiu własnych obowiązków.
Świat jest teatrem, ludzie aktorami wyznaczonymi do odegrania skromnej zazwyczaj roli. Nie należy buntować się i lękać się śmierci, która mieści się w naturalnym porządku świata (z fragmentów Jana Tomkowskiego).

Marek Aureliusz prowadził skromne, spokojne życie zgodne z surowymi zasadami stoickimi. Miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom. Dbał o dobre stosunki z senatem, przeprowadził reformy w dziedzinie administracji i prawa cywilnego. Za czasów jego panowania dochodziło jednak do licznych prześladowań chrześcijan, przez co zapisał się w pamieci potomnych jako prześladowca. W Muzeum Kapitolińskim znajduje się jego popiersie z okresu młodości, zaś na placu przed Muzeum stoi pomnik konny Aureliusza. Ten najlepszy wizerunek cesarza ocalał dzięki złudzeniu późniejszych chrześcijan, że ten pomnik przedstawia cesarza Konstantyna I Wielkiego, który edyktem mediolańskim dał im swobodę wyznania.

Po śmierci ubóstwiony; pochowany w Mauzoleum Hadriana

[edytuj] Bibliografia

Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna. t. I, Warszawa 1992.
Grimal P., Marek Aureliusz, tłum. A. Łukaszewicz, PIW, Warszawa 1994.
Herodian, Historia cesarstwa rzymskiego., przekł., wstęp i komentarz J. Wolski, Ossolineum, Wrocław 2004.
Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana., przekł., wstęp i komentarz H. Szelest, ISKRY, Warszawa 1966.
Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, ISKRY, Warszawa 2006.
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 2006.
Parain Ch., Marek Aureliusz, tłum. J. Rogoziński, Warszawa 1962.
Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, pod red. P. Iwaszkiewicz, W. Łoś, M. Stępień, Warszawa 1998.