Marsz na Rzym
Z Wikipedii
 Odmiany
Faszyzm w historii
Faszyści
Organizacje
Tematy powiązane
|
Marsz na Rzym - określenie faszystowskiego zamachu stanu w 1922 roku, w wyniku którego we Włoszech zdobył władzę Benito Mussolini.
[edytuj] Tło historyczne
Klęska państw centralnych w I wojnie światowej postawiła Włochy w obozie zwycięzców. Jednak olbrzymie poniesione straty – 650 000 zabitych, zrujnowana ekonomia, narastający kryzys społeczny, których nie rekompensowały warunki traktatu pokojowego (określane jako vittoria mutilata – kalekie zwycięstwo) powodowały poczucie krzywdy i radykalizację nastrojów.
W obliczu groźby rewolty komunistycznej Mussolini, stojący na czele ruchu faszystowskiego (fasci), jawił się jako mąż opatrznościowy. Umiarkowana lewica ceniła go za społeczny radykalizm. Nacjonalistom odpowiadały jego patriotyzm i militaryzm. Kościół i konserwatyści traktowali go jako mniejsze zło.
[edytuj] Przebieg zamachu
W październiku 1922 roku odbyło się w Neapolu zgromadzenie głównych sił faszystowskich. Mussolini, przemawiając do tłumów swych zwolenników na Piazza del Plebiscito i Teatrze San Carlo mówił: "Dążymy do rządzenia narodem... albo dadzą nam władzę, albo ją weźmiemy, zbiegając do Rzymu i chwytając za gardło nędzną klasę panujących polityków". Nastąpiła pełna mobilizacja dwustutysięcznych wówczas faszystowskich bojówek - Czarnych Koszul. Rozpoczął się "Marsz na Rzym". Sam Mussolini nie brał udziału w zamachu, ale pozostał w Mediolanie, czekając tam na jego rezultaty. Zbliżające się do stolicy oddziały Czarnych Koszul skłoniły do przygotowania dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego. Dekret ten nie został jednak wprowadzony w życie, ponieważ król Wiktor Emanuel III odmówił jego podpisania.
[edytuj] Skutki marszu na Rzym
- 29 października powiadomiono Mussoliniego o decyzji króla o powierzeniu mu funkcji premiera.
- przekształcenie Włoch w państwo autorytarne
- zlikwidowanie wszystkich partii poza faszystowską
- zniesienie wolności prasy
- terror wobec politycznych przeciwników Mussoliniego
