Austrofaszyzm
Z Wikipedii
Austrofaszyzm - określenie używane często na określenie autorytarnych rządów mających miejsce w Austrii pomiędzy 1934 a 1938 rokiem. Bazowały one na rządzącej partii, Froncie Ojczyźnianym (Vaterländische Front) i oddziałach paramilitarnych Heimwehr. Liderem austrofaszyzmu był Engelbert Dollfuß, a po jego zabójstwie Kurt Schuschnigg. Obaj byli początkowo politykami Austriackiej Partii Chrześcijańsko-Społecznej (CS), która szybko weszła w skład nowego ruchu.
Spis treści |
[edytuj] Źródła i ideologia
System ideologii austrofaszyzmu oparty był na włoskim faszyzmie Mussoliniego i konserwatywnym politycznym katolicyzmie (faszyzm klerykalny). Główne założenia programowe zostały wyłożone w programie CS z Korneuburg z dnia 18 maja 1930. Oznaczał on zastąpienie demokratycznej konstytucji i parlamentaryzmu przez system autorytarny, nazywany Ständestaat. Austria stała się Bundesstaat Österreich, federacją austriacką, a nie republiką.
[edytuj] Historia
 Odmiany
Faszyzm w historii
Faszyści
Organizacje
Tematy powiązane
|
W marcu 1933 roku Dollfuß rozpoczął działania skierowane przeciwko opozycji, przede wszystkim socjaldemokratom, którzy odpowiedzieli na to tzw. powstaniem lutowym w 1934 roku. Następnym etapem była autorytarna konstytucja z 1 maja 1934. Austrofaszyzm panował do czasu Anschlussu dokonanego przez Niemcy w 1938 roku.
[edytuj] Krytyka terminu
Pomimo częstego używania określenia "austrofaszyzm" przez samych członków reżimu, jest ono dzisiaj krytykowane. Robią to przede wszystkim reprezentanci Austriackiej Partii Ludowej (ÖVP, powojennego kontynuatora linii programowej CS), spośród których część nie dystansuje się od przedwojennego reżimu Frontu Ojczyźnianego. Zazwyczaj podkreślają oni walkę austrofaszystów o niepodległość Austrii i przeciwko nazistom. Inne ugrupowania krytykują natomiast ÖVP za zawieszanie portretów Dollfußa - człowieka, który zlikwidował parlamentaryzm - na ścianach swoich biur w austriackim parlamencie.
Podczas gdy dyskusji nie podlega autorytarny charakter reżimu (m.in. pozamykano członków opozycji, w większości nazistów, komunistów i socjaldemokratów w obozach koncentracyjnych nazywanych Anhaltelager lub centrami więziennymi), część historyków zaznacza iż brakowało wielu cech charakterystycznych dla prawdziwego faszyzmu. Pomimo tego, że Front Patriotyczny używał faszystowskich symboli (takich jak Kruckenkreuz) i został stworzony jako partia dla mas, brakowało mu solidnej bazy w populacji, zwłaszcza pośród robotników, którzy wspierali komunistów lub nazistów. Rząd austriacki nie przesladował także mniejszości i nie prowadził polityki ekspansjonistycznej.
Jak sądzą niektórzy historycy, austrofaszyzm był desperacką próbą "odhitleryzowania" ("überhitlern") nazistów, termin ten został użyty przez samego Dollfußa. Twierdzą oni, iż był on zainteresowany bardziej renesansem katolicyzmu niż państwem totalitarnym, pragnąc powrócić do czasów sprzed pojawienia się ideałów rewolucji francuskiej 1789 roku. Przykładowo Ernst Hanisch mówi o półfaszyzmie. Odnaleźć w nim można także pewne odniesienia do sytuacji Hiszpanii pod rządami Francisco Franco. Austrofaszyzm nazywany jest czasem także faszyzmem imitacyjnym.
