Mazowszany

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°20'30" N 21°07'47" E51.3416667 21.1297222 (Mazowszany)


Mazowszany
Województwo	mazowieckie
Powiat	radomski
Gmina	Kowala
Powierzchnia	2,46 km²
Położenie	51° 20' 30'' N 21° 07' 47'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	540
Strefa numeracyjna (do 2005)	48
Tablice rejestracyjne	WRA
Położenie na mapie Polski Mazowszany

Mazowszany – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Kowala.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Mała miejscowość oddalona o 1,5 kilometra od Radomia. Populacja: 540, powierzchnia: 246 ha, ludność: 670 osób. W miejscowości tej znajduje się Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej.

Płynie tutaj rzeka Mazowszanka, która jest rzeką okresową. Wypływa z pobliskiego stawu. Jest dopływem Potoku Południowego.

Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1412 r. Nazwa wsi pochodzi od etnicznej nazwy Mazowszany czyli ludzi pochodzących z Mazowsza. Była to osada założona przez króla, który osadził na niej kmieci pochodzących z Mazowsza. W 1550 r. na sejmie generalnym w Piotrkowie, król Zygmunt August w zamian za kilka wsi należących do Jana Podlodowskiego dał mu Mazowszany. Król Władysław IV w 1634 r. potwierdził tą zamianę. Jednak mimo, że wieś należała do Podlodowskiego w 1564 r. gdy przeprowadzono tu lustracje dóbr królewskich. Według tego zapisu w Mazowszanach mieszkało 16 kmieci, Płacili po 12 groszy czynszu rocznie. Swoje powinności wobec właścicieli wsi oddawali w postaci kur, serów i jaj. Zobowiązani byli też oddać na rzecz króla, gdy ten przejeżdżał będzie przez Mazowszany, jedną jałówkę. We wsi znajdowała się karczma. Oprócz kmieci czyli bogatych chłopów mieszkali też w Mazowszanach ubodzy chłopi czyli zagrodnicy posiadający niewielkie areały ziemi, zagrodników było pięciu. Dumą wsi były dwa stawy. Jeden z nich znajdował się naprzeciw dworu a drugi w polach niedaleko wsi. Ten drugi staw posiadał groble. Został utworzony został na łąkach należących do sąsiedniej wsi Trablicze. Jak skrupulatnie wyliczono, Podlodowscy tworząc staw zajęli obszar łąk z którego Podkańscy właściciele Trablic zbierali po 3 wozy siana. Według umowy Podlodowskich i Podkańskich Podlodowscy mieli za to „dać odmianę”. Obok wsi był „gaj pospolity” gdzie rosły dęby, sosny i brzozy. Z lasu mogli wspólnie korzystać mieszkańcy Mazowszan, Trablic i Gębarzowa. Według spisu z 1569 r. wieś Mazowssany liczyła prawie 7 łanów obszaru i była własnością Jana Podlodowskiego. W połowie XVIII w. Mazowszany należały do Benedykta Popiela stolnika różańskiego a w końcu XVIII w. do Kazimierza Popiela. Wieś należała do parafii staroradomskiej i w 1818 r. liczyła 119 osób. Mazowszany rozrastały się i w 1827 r. wieś liczyła już 18 domów mieszkalnych i 139 mieszkańcow. W 1864 r. wieś włączono do gminy Gębarzów. W czasie uwłaszczenia we wsi wytyczono 19 działek rolniczych na 76 morgach ziemi. W 1921 r. we wsi było 16 domów mieszkalnych. W okresie międzywojennym właścicielem folwarku był Władysław Lippoman, majątek liczył 167 ha obszaru.

Mazowszany graniczą z Kotarwicami, Trablicami i Hutą Mazowszańską. W dniach 11-13 zostały ścięte kasztanowce przy ulicy Wierzbickiej. Uczniowie ze szkoły w Mazowszanach chroniły je przed szrotówkiem i pilnowały żeby nie było wokół nich śmieci. Znaduję się tutaj zabytkowy dom z drewna pokryty strzechą ma około 100 lat (niedlugo zdjecia)