McDonnell Douglas DC-10
Z Wikipedii
| McDonnell Douglas DC-10-10 | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
| Producent | McDonnell Douglas |
| Typ | pasażerski, dalekiego zasięgu |
| Konstrukcja | duralowo-kompozytowa, półskorupowa, kabina hermetyzowana, podwozie chowane |
| Załoga | 3 (2 pilotów i nawigator) |
| Historia | |
| Data oblotu | 29 sierpnia 1970 |
| Lata produkcji | 1971-1989 |
| Zachowane egzemplarze | 446 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 3 turbowentylatorowe General Electric CF6-6D |
| Moc | 218 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 47,43 m |
| Długość | 55,55 m |
| Wysokość | 17,70 m |
| Powierzchnia nośna | 329,8 m² |
| Masa | |
| Własna | 41.290 kg |
| Użyteczna | 110.710 kg |
| Startowa | 186.025 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maksymalna | 960 km/h |
| Zasięg | 10.220 km |
| Promień działania | 4.355 km |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| od 265 do 380 (zależy od wersji) | |
| Użytkownicy | |
| FedEx, USAF | |
McDonnell Douglas DC-10 – trójsilnikowy samolot średniego i dalekiego zasięgu. Porównywany do Airbusa A300, Boeinga 747 i Lockheed L-1011 TriStar. 386 DC-10 lata dla linii lotniczych, a 60 dla USAF jako latające cysterny.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Samolot ten był pierwszym wspólnym dziełem po połączeniu się McDonnell Aircraft Corporation i Douglas Aircraft Company w jedną firmę, przeznaczonym na rynek cywilny. Powstał na zlecenie American Airlines, która zapragnęła posiadać samolot mniejszy od Boeinga 747, ale o podobnym zasięgu i mogącego startować z mniejszych lotnisk. Firma sprostała wymaganiom zleceniodawcy tworząc właśnie DC-10.
Swój pierwszy lot DC-10 odbył 29 sierpnia 1970 r. i wszedł na rynek już rok później, tuż przed samolotem Lockheed L-1011 TriStar, który jest bardzo podobny pod względem parametrów. Pierwszymi odbiorcami byli United Airlines i American Airlines.
Pierwsza wersja DC-10 seria 10 (zwana domestic) o zasięgu 6112 km. Seria 30 miała znacznie zwiększony zasięg 10010 km, a z maksymalnym załadunkiem 7410 km. Natomiast seria 40 dysponowała zasięgiem 9265 km przy normalnym załadunku i 7520 km przy maksymalnym. Jedną z najbardziej widocznych różnic było posiadanie przez serie 10 trzech kompletów podwozia, a 30 i 40 miała cztery. Dodatkowe dwa koła serie 30 i 40 otrzymały za sprawą zwiększonej ładowności.
Ostatni DC-10 z 446 wyprodukowanych zszedł z taśmy produkcyjnej w grudniu 1988 i został dostarczony na początku następnego roku.
[edytuj] Warianty
[edytuj] Wersje cywilne
- DC-10-10: Oryginalna wersja produkowana od 1970. Odbiorcami byli American Airlines i United Airlines. Był wyposażony w silniki General Electric GE CF6-6.
- DC-10-10F: Wersja przeznaczona do transportu zwiększonej ilości ładunku.
- DC-10-15: Również znany jako DC-10 Sport. Posiadał silniki General Electric CF6-50. Produkowany od 1979.
- DC-10-20: zobacz DC-10-40.
- DC-10-30: Najbardziej powszechny model, zamontowano w nim silniki turbowentylatorowe General Electric CF6-50 i większe zbiorniki paliwa zwiększające zasięg, oraz dodatkową parę podwozia potrzebną po zwiększeniu ładowności. Była to druga po DC-10-40 wersja o dużym zasięgu, bardzo popularna wśród europejskich przewoźników. Produkowany od 1972.
- DC-10-30CF: Ładunkowo/pasażerska wersja.
- DC-10-30ER: Wersja o zwiększonym zasięgu.
- DC-10-30F: Ogólnoprzewozowa wersja.
- DC-10-40: Pierwsza wersja o dużym zasięgu, zaopatrzona w silniki Pratt & Whitney JT9D. Początkowo nosił nazwę DC-10-20, został przemianowany na DC-10-40 po specjalnych wymaganiach od firmy Northwest Airlines dotyczących względów marketingowych. Northwest sądził, że ich klienci uznają, że oznaczenie 40 będzie równoznaczne z wrażeniem, że konstrukcja jest bardziej zaawansowana. Produkowany od 1972.
McDonnell Douglas później wyprodukował większy wariant nazwany MD-11. MD-11 wyposażony został w nowsze silniki i szklany kokpit; wyeliminowało to konieczność obecności inżyniera lotu na pokładzie. MD-11 wszedł na wyposażenie linii lotniczych w 1991. W dodatku niektóre DC-10 zostały ulepszone przez Boeinga i zostały nazwane MD-10. W MD-10 został poprawiony przede wszystkim kokpit. Oba te modele wprowadził na swoje wyposażenie FedEx.
[edytuj] Wersje wojskowe
- KC-10 Extender: Wojskowa wersja DC-10-30 używana jako latająca cysterna. Samolot został skonstruowany na potrzeby USAF. Produkowany od 1981. Jest to samolot o największym zasięgu na świecie.
- KDC-10: Również latająca cysterna wykorzystywana przez Królewskie Siły Powietrzne Norwegii. Przystosowany dla cywilnych odbiorców nosi nazwę KC-10.
[edytuj] Dane techniczne poszczególnych wersji
| Wersja | DC-10-10 | DC-10-30 | DC-10-40 |
|---|---|---|---|
| Rozpiętość | 47,43 m | 50,39 m | 50,39 m |
| Długość | 55,55 m 55,06 m | 55,04 m | |
| Wysokość | 17,70 m | 17,70 m | 17,70 m |
| Powierzchnia nośna | 329,8 m² | 338,8 m² | 338,8 m² |
| Masa startowa | 186.025 kg | 251.815 kg | 251.815 kg |
| Masa własna | 110.710 kg | 122.960 kg | 123.640 kg |
| Masa użyteczna | 41.290 kg | 44.010 kg | 43.330 kg |
| Prędkość maksymalna | 960 km/h | 960 km/h | 960 km/h |
| Maksymalny zasięg | 10.220 km | 10.500 km | 11.190 km |
| Zasięg z maksymalnym obciążeniem | 4.355 km | 7.400 km | 6.485 km |
| Pasażerowie | 265 (typowo) do 380 (maksymalnie) | 265 (typowo) do 380 (maksymalnie) | 265 (typowo) do 380 (maksymalnie) |
| Silniki | 3 turbowentylatorowe General Electric CF6-6D | 3 turbowentylatorowe General Electric CF6-50C2 z ciągiem 226,8 kN | 3 turbowentylatorowe Pratt & Whitney JT9D-20 |
