Mehmed II Zdobywca

Z Wikipedii

Mehmed II Zdobywca (ur. 30 marca 1432 w Adrianopolu (dzisiejsze Edirne), zm. 3 maja 1481), محمد الفاتح (Mehmed al-Fatih), sułtan w latach 1444-1446 i 1451-1481. Zasłynął jako zdobywca Konstantynopola. Odbudował miasto i uczynił je stolicą Imperium Osmańskiego.

[edytuj] Życiorys

Urodził się jako jeden z najmłodszych synów Murada II i Hümy Hatun. Po śmierci starszych braci, Ahmeda (w 1439 roku) i Alâaddina (w 1444 roku), Mehmed (zwany także Muhammadem II) został następcą tronu po abdykacji swego ojca. Całkowitą władzę nad imperium zyskuje jednak kiedy Murad umiera w 1451 roku. Wtedy Mehmed rozkazał zabicie pozostałych braci i ich żon aby nie stanowili zagrożenia dla nowego władcy. W tym samym roku sułtan rozpoczął przygotowania do podbicia Konstantynopola, w tym celu wzniósł twierdzę Rumeli Hissar nad Bosforem (na przeciwko wzniesionej przez Bajezyda I twierdzy Anadolu Hissary). Dziś na cieśninie stoi most między europejską, a azjatycką częścią Istambułu. W 1453 roku wreszcie udało mu się zdobyć miasto kończąc erę Cesarstwa Bizantyjskiego (umowna data końca średniowiecza). Wtedy też zmienił nazwę Konstantynopol na Istambuł i ustanowił w nim nową stolicę Imperium. Po tym wydarzeniu Mehmed zyskał przydomek Zdobywca (al-Fatih). Następne lata jego panowania były latami podbojów; sułtan zdobył tereny należące do Bizancjum, Wenecji i posiadłości w Morei (Peloponez). Wzmógł się napór wojsk osmańskich na Bałkanach. W 1459 roku zdobyta została przez Mehmeda Serbia, a dwa lata później Bośnia. Ziemie te stały się prowincjami Imperium Osmańskiego. Mehmed Zdobywca próbował podporządkować sobie Trapezunt (co udało mu się w 1461 roku), Wołoszczyznę (w 1476 roku), Albanię i Mołdawię (które również pokonał w 1468 roku, rozegrała się wtedy bitwa między Mehmedem a wodzem Skanderbegiem). W Albanii sułtan został pokonany w bitwie pod Valea Albă 26 lipca 1476 roku przez Stefana III Wielkiego i Świętego (Ştefan cel Mare şi Sfânt), jednak później państwo zostało podbite (rozsądziła to bitwa pod Vaslui, dowodzonymi przez Stefana III kontra osmańskiemu Bejlerbejowi Rumelii, Hadânowi Sulejmanowi Paszy (Hadım Süleyman Paşa), który według podań historycznych był nie tylko jednym z dowódców Mehmeda, ale także Kapi Ağą - dowódcą białych eunuchów w sułtańskim haremie). W 1475 roku uzależniony od Imperium został Chanat Krymski i miasto Kaffa (znajdujące się pod opieką genueńską). Niedługo po tym Mehmed zniszczył jednego z najbardziej zagrażających mu przeciwników w Azji Mniejszej – emirat Karamanu. Została też wszczęta wojna z Uzun Hasanem, władcą Akkojunlu.

Później zaatakowana została Italia i podbite potem przez Turków Otranto.

W maju 1480 roku, Mehmed II wysłał wielką armię na wyspę Rodos w celu zniszczenia odwiecznego wroga islamu – zakonu joannitów. Po 89 dniach oblężenia muzułmanie wycofali się. Ich klęska przeszkodziła w planowanym podboju całej Italii. Wyspa Rodos pozostała w rękach joannitów do 1523 roku kiedy wreszcie podbiły je wojska ottomańskie pod wodzą Sulejmana I.

Mehmed II Zdobywca zmarł 3 maja 1481 roku w obozie wojskowym pod Gebze w miejscu zwanym Cesarską Łąką (Hünkar Cayiri) podczas przygotowań do wyprawy mającej na celu podbić Egipt. Pochowany został w Istambule w meczecie Fatih Mehmet Türbesi wzniesionym w latach 1463-1470 z rozkazu Mehmeda. Po jego śmierci władzę nad Imperium Osmańskim przejął Bajazyd II. Na grobowcu Mehmeda umieszczony został (z jego własnego rozkazu) napis: "Zamierzałem podbić Rodos i podporządkować sobie Italię".

Mehmed podczas swojego trzydziestoletniego panowania stał się głównym twórcą Imperium Osmańskiego, stworzył regularną armię turecką i kodeks prawny "Kanunname". Ustanowił zasady funkcjonowania administracji państwowej i miejskiej oraz organizacji handlu. W chwili śmierci jego państwo miało powierzchnię 2 214 000 kilometrów kwadratowych.

[edytuj] Ciekawostki

Źródła historyczne podają, że Mehmed II nie przepadał za kobietami i przekładał politykę nad haremowe plotki. Miał jedną wielką słabość – swój pałacowy ogródek. Podobno zajmował się nim tylko on i nikomu nie pozwalał się do niego zbliżać. Opieka nad wyhodowanymi przez siebie samego roślinami dawała mu ogromną satysfakcję.