Morawska Wołoszczyzna
Z Wikipedii
Morawska Wołoszczyzna (cz. Valašsko) - niewielki region etnograficzny w północnych Morawach, nad granicą czesko-słowacką.
Do Morawskiej Wołoszczyzny zalicza się dziś w przybliżeniu tereny powiatu Vsetín i części powiatu Zlín z miastem Valašské Klobouky. Granice regionu nie są jednoznacznie określone, ponieważ zależą od przyjętego wyznacznika. Dziś jest nim najczęściej świadomość narodowa mieszkańców, dawniej określano je na podstawie języka lub głównego zajęcia. Główne miasta regionu to Nový Jičín, Frenštát pod Radhoštěm, Valašské Meziříčí, Vsetín i Rožnov pod Radhoštěm.
Słabo nadające się do rolnictwa górskie tereny północno-wschodnich Moraw były rzadko zasiedlone. W XIII wieku skolonizowane zostały nizinne partie terenu, natomiast partie górskie pozostały bezludne. Dopiero w XVI wieku w toku kolonizacji wołoskiej w całych północno-zachodnich Morawach powstała gęsta sieć osad pasterskich lokowanych na prawie wołoskim. Region ich największego skupienia nazwano Morawską Wołoszczyzną.
Skład etniczny ludności osiadłej na Morawskiej Wołoszczyźnie jest sporny. Obecnie przyjmuje się, że tworzyli go przede wszystkim Słowianie - Rusini, Polacy i Słowacy, a tylko w części Wołosi. Było to skutkiem faktu, że Morawska Wołoszczyzna została zasiedlona w końcowej fazie kolonizacji wołoskiej, gdy ta sięgnęła głęboko w ziemie słowiańskie, pociągnąwszy za sobą licznych Słowian z podnóży Karpat.
Z początku Wołosi zachowywali odrębność prawną i etniczną, lecz w stosunkowo krótkim czasie doszło do zlania się ich z miejscową morawską ludnością. Śladem odrębności pozostała kultura ludowa regionu i specyficzny dialekt.
W latach 1620-1644 Wołosi morawscy buntowali się przeciwko władzy habsburskiej w obronie swych tradycyjnych wolności. Powstanie zostało krwawo stłumione. W XVIII wieku potajemnie wyznawano tu protestantyzm, który zwalczały habsburskie władze.
W Rožnovie pod Radhoštěm znajduje się skansen "Valašské muzeum v přírodě" prezentujący ludową kulturę materialną regionu.
