Muszkiet
Z Wikipedii
Muszkiet – gładkolufowa broń palna długa, z zamkiem lontowym, ładowana od wylotu lufy czyli odprzodowo, kalibru od 17 do 25 milimetrów. Pojawił się na polach bitew w początkach XVI wieku w armiach włoskich i hiszpańskich (pierwsze wzmianka pochodzi z roku 1512 z Rawenny), następnie rozpowszechnił się w całej Europie. Maksymalna donośność muszkietu wynosiła około 300 m, a szybkostrzelność zmieniała się wraz z postępem technologicznym od 1 strzału na 12 minut (!) do 1 strzału na 2 minuty pod koniec XVII wieku. Ze względu na wagę broni, podczas strzału żołnierz często opierał broń na specjalnej podpórce w kształcie widełek zwanej forkietem. Żołnierze, których główną bronią był muszkiet, nosili nazwę muszkieterów.
Amunicja do muszkietów miała postać okrągłych ołowianych kul. Proch znajdował się w tzw. patronach - papierowych ładunkach, które przed załadowaniem przegryzano a następnie wsypywano proch do lufy. Patrony jako pierwszy w Europie wprowadził do wyposażenia Stefan Batory w piechocie polskiej. Przed pojawieniem się patronów, proch wsypywano ze specjalnego rogu lecz było to bardzo niedokładne. Po wsypaniu prochu i wrzuceniu kuli do lufy ubijano je następnie wyciorem. Przy zamkach skałkowych dosypywano jeszcze prochu na panewkę a od 1807 r. stosowano już kapiszony, w które uderzał kurek zamka.
Niewielka szybkostrzelność i zasada oddawania ognia salwami spowodowała, że oddziały piechoty ustawiane były w szyki złożone z kilku szeregów i stosowały taktykę walki zwaną kontrmarszem. Wyglądało to w ten sposób, że po oddaniu ognia pierwszy szereg przemieszczał się na koniec szyku dla nabicia broni, dając jednocześnie miejsce do oddania strzału drugiemu szeregowi. Rosła dzięki temu intensywność prowadzonego ognia. Dla ochrony muszkieterów w sytuacji bezpośredniego starcia z kawalerią służyli wyposażeni w piki pikinierzy, później dzięki pojawieniu się bagnetu muszkieterzy sami byli zdolni bronić się przed atakami jazdy.
